Filipijnse oud-president Duterte opgepakt wegens misdaden tegen menselijkheid

door

De Filipijnse oud-president Rodrigo Duterte (79) is vandaag gearresteerd op de luchthaven van Manila. Deze arrestatie volgde op berichten van Filippijnse media die eerder deze week meldden dat het Internationaal Strafhof in Den Haag op 8 maart een arrestatiebevel tegen hem had uitgevaardigd wegens misdaden tegen de menselijkheid, begaan tijdens zijn beruchte ‘oorlog tegen drugs’ tijdens zijn ambtsperiode.
Duterte was president van 2016 tot 2022, en tijdens zijn regeerperiode kwamen naar schatting tussen de 12.000 en 30.000 mensen om het leven, voornamelijk door politieagenten of criminele bendes die banden hadden met de politie. Van de betrokkenen is slechts een klein aantal veroordeeld.
Sinds 2018 zetten Filippijnse advocaten zich in om Duterte voor het Internationaal Strafhof te brengen. In november 2021 gaf het Hof opdracht voor een strafrechtelijk onderzoek, maar twee maanden later liep de zaak vast. Duterte erkende het Hof niet en weigerde samenwerking, wat hem tijdelijk het gevoel gaf onaantastbaar te zijn.
In 2022 werd Duterte opgevolgd door Ferdinand Marcos Junior, de zoon van de voormalige dictator Ferdinand Marcos Sr., die de Filippijnen regeerde van 1965 tot 1986. Marcos won de verkiezingen samen met Sara Duterte, de dochter van de ex-president, als vicepresident. Gezien de politieke banden tussen de families leek de arrestatie van Duterte in eerste instantie onwaarschijnlijk.
Recentelijk is echter het tijdelijke bondgenootschap tussen de twee invloedrijke families uiteengevallen, wat leidde tot een escalerende vete. Sara Duterte wordt verdacht van betrokkenheid bij een moordaanslag op president Marcos. Ook loopt er een afzettingsprocedure tegen haar, waarin ze beschuldigd wordt van corruptie, verraad en fraude.
Begin 2024 liepen de spanningen tussen de families verder op, toen Duterte opriep tot afscheiding van de zuidelijke Filippijnen. Duterte staat bekend om zijn populistische stijl. Zijn oproep resulteerde echter niet in opstanden.
In mei zullen er regionale verkiezingen plaatsvinden. Rodrigo Duterte heeft zich kandidaat gesteld voor het burgemeesterschap van Davao, een stad die al lange tijd het bolwerk van de Duterte-familie is. Voor zijn presidentschap was hij daar jarenlang burgemeester. Momenteel wordt de functie bekleed door zijn zoon, Sebastian Duterte.
Volgens Filippijnse media werd Duterte gearresteerd op de luchthaven van Manila, kort na zijn terugkeer uit Hongkong. Achter de arrestatie spelen zorgen over zijn banden met China. Na de aanstelling van Marcos zijn de relaties tussen de Filippijnen en China afgekoeld, terwijl Marcos de nadruk legt op de alliantie met de Verenigde Staten.
Bij zijn arrestatie was Duterte fel in zijn verzet. Lokale media meldden dat hij riep: “Jullie zullen me moeten doden, ik zal niet toestaan dat de kant van een stel witte bondgenoten wordt gekozen.”
De arrestatie wordt in de Filippijnse media positief ontvangen door politici en slachtoffers van zijn ‘oorlog tegen drugs’.