Expositie ‘A tori fu Sranantongo’ in de startblokken

door

PARAMARIBO — “Het Sranan is een cultureel erfgoed dat bewaard moet blijven. Het is tegelijkertijd een levend communicatiemiddel van de Surinaamse samenleving, dat moet worden onderhouden en overgedragen. De verantwoordelijkheid voor het onderhoud en de overdracht van het Sranan berust in de eerste plaats bij de sprekers van de taal.” Woorden van linguïst Hein Eersel.
Het Sranantongo, ook wel Sranan genoemd, wordt in vrijwel het hele land gesproken. Het wordt door velen gezien als een taal die de Surinamers verbindt. Maar wat is er precies bekend over de taal? Welke personen hebben bijgedragen aan de ontwikkeling ervan? Wie hebben de taal bekender gemaakt? En hoe spreek en schrijf je de taal op de juiste wijze?

“Wij mogen er trots op zijn dat deze taal door de meeste Surinamers, ongeacht etniciteit of komaf, wordt gesproken, ondanks de fervente en structurele pogingen in de afgelopen decennia om het Sranantongo te verbieden”
Siegmien Staphorst
Expositie
Deze informatie en meer zal de komende weken met de samenleving worden gedeeld. Daarom draait het namelijk bij de expositie ‘A tori fu Sranantongo’ om, meer informatie over de taal en hoe die is ontwikkeld.
Stichting Skrifi organiseert van 12 november tot 13 december, samen met Naks en het Nationaal Archief Suriname deze expositie waarin de ontwikkeling en verschillende aspecten van het Sranantongo worden belicht aan de hand van archieven van Eersel. De expositie is mede mogelijk door het Cultuurfonds.
Bezoekers aan het Nationaal Archief Suriname tijdens Museumnacht kregen een voorproefje van wat de expositie allemaal inhoudt. De expositie gaat dinsdag officieel van start en kan tijdens de openingstijden van het Nationaal Archief Suriname worden bezocht. Naast de expositie worden er ook lezingen en filmvertoningen over het onderwerp gehouden in het NAS.
Eersel deed enkele aanbevelingen om te werken aan de versterking van de taal. Er zou een instantie in het leven geroepen moeten worden met de permanente taak om de verrijking van het Sranan in alle taalgebieden te bevorderen. Het streven naar het gebruik van verzorgd Sranan in de media moet worden aangemoedigd.
Er dienen cursussen te worden opgezet voor de studie van het Sranan, waarbij studenten graden kunnen behalen in de taal. Ook de productie van literatuur in het Sranan moet worden gestimuleerd. Met de expositie willen de organisaties verder invulling geven aan de aanbevelingen van Eersel.
Sranantongo Wiki
De expositie is ook onderdeel van “Sranantongo Wiki” waar diverse activiteiten worden georganiseerd in de maand november om de taal te vieren en te versterken. Zo willen de organisaties Stichting Skrifi, het Nationaal Archief Suriname, NAKS, Schrijversgroep “77 en de Sranan Akademiya de taal waarderen en eer betonen aan degenen die aan haar ontwikkeling hebben gewerkt.
Schrijversgroep “77 wijdt woensdag haar thema-avond aan de schrijvers die hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van het Sranantongo. Volgens vicevoorzitter Sylva Koemar van de Schrijversgroep “77 geloofden de “strijders van het Sranan” in “Un eigi sani”. “Het is onze taak om door te gaan met wat zij zijn begonnen. Houd eerst van jezelf. Sranantongo is van ons!
Zaterdag oganiseert Naks traditioneel het Sranantongo-dictee. Naks-voorzitter Siegmien Staphorst zegt dat het dictee een van de meerdere activiteiten is die worden uitgevoerd om het Sranantongo als belangrijk element van ons immateriële Surinaamse cultureel erfgoed te waarderen en te versterken.
“Wij mogen er trots op zijn dat deze taal door de meeste Surinamers, ongeacht etniciteit of komaf, wordt gesproken, ondanks de fervente en structurele pogingen in de afgelopen decennia om het Sranantongo te verbieden, te verguizen en weg te zetten als een taal van lagere rang”, zegt Staphorst.
Middels het Sranantongo-dictee, dat jaarlijks wordt georganiseerd door Naks in samenwerking met de STVS, wordt aandacht besteed aan het correct schrijven en spreken van de taal en wordt de taal levend gehouden. Een belangrijke en noodzakelijke promotie van de taal van de Srananman.”
De Sranan Akademiya organiseert een Sranantongo-festival in november met verschillende activiteiten voor jong en oud. “Het Sranantongo is voor velen de meest gesproken taal en verbindt een aanzienlijk deel van de bevolking met haar religieus-culturele identiteit,” zegt voorzitter van de Sranan Akademiya Helmut Gezius. “Op het Sranantongo-festival zal het Sranantongo op een informatieve, educatieve en creatieve wijze worden gepresenteerd aan de bezoekers die de taal actiever en beter willen beheersen, in woord en geschrift.”
Alle activiteiten zijn toegankelijk voor het publiek. Tijdens de evenementen worden ook beelden geschoten voor de documentaire over het Sranantongo die wordt gemaakt in het kader van het project DocuLab “10 voor 50” van stichting The Back Lot.