Enkele hoofdstembureau’s weigeren transparant te zijn over processen-verbaal

Bijkans de helft van het aantal hoofdstembureaus heeft geen proces-verbaal (pv) willen afstaan aan journalisten en politieke partijen na de openbare zittingen. “Maakt u contact met het CHS”, hebben verschillende voorzitters van de hoofdstembureaus haast in koor meegedeeld aan journalisten. Ook was het niet mogelijk om een foto te maken van het pv dat in het openbaar is voorgelezen.

De voorzitter van het Centraal Hoofdstembureau (CHS), Lilawatie Punwasi, laat het Journalistencollectief Verkiezingen 2025 (JCV 2025) weten dat er geen opdracht is gegeven om geen foto te maken van de pv’s of een kopie af te staan. Het CHS zelf heeft de resultaten van het onderzoek van de kandidatenlijsten op DNA-niveau op de zitting geprojecteerd. Ook mochten journalisten het resultaat filmen en fotograferen.

Ondanks herhaalde pogingen is het nog steeds niet gelukt om de voorzitters van de hoofdstembureaus Sipaliwini, Brokopondo en Wanica te bewegen om een kopie te verstrekken aan de media. Zij blijven verwijzen naar het CHS. Hoewel ook een paar andere hoofdstembureaus eerst ook zeiden dat ze alles eerst naar het CHS moeten sturen, konden er toch foto’s worden gemaakt. De hoofdstembureaus van Paramaribo en Marowijne hebben zonder enig probeel de mogelijkheid aan journalisten om foto’s te maken. Ook Coronie en Commewijne hebben na eerst te verwijzen naar CHS toch de pv’s verstrekt.

Het JCV 2025 benadrukt dat transparantie belangrijk is om ruis tijdens het verkiezingsproces te voorkomen. Op basis van de pv’s kunnen feiten gecontroleerd worden op grond waarvan kandidaten zijn geschrapt en waarom lijsten van partijen ongeldig zijn verklaard. Het verkiezingsproces hoort transparant te zijn, maar in de praktijk blijkt dat vaak niet het geval te zijn.

Door de aanpassing van de Kiesregeling zijn de hoofdstembureaus onder verantwoordelijkheid geplaatst van van het CHS. Hierdoor ontstaat er onduidelijkheid in de praktijk. Een deel van de hoofdstembureaus stelt zich op het standpunt dat het ondergeschikt is aan het CHS. In artikel 29 lid 7 van de Kiesregeling staat: De Hoofdstembureaus functioneren onder de verantwoordelijkheid van het Centraal Hoofdstembureau.

Er wordt nogmaals een dringend beroep gedaan op de verkiezingsautoriteiten en de overheid om persvrijheid en het recht op informatieverstrekking daadwerkelijk mogelijk te maken door maximale openheid en transparantie te garanderen. Gehoopt wordt dat per ommegaande de openbare informatie wordt verstrekt aan de media.

...