Educatief doe-boek moet zoektocht naar Javaanse en eigen cultuur vergroten

door

Tekst en beeld Tascha Aveloo

PARAMARIBO — “We vonden het belangrijk dat dit echt een doe-boek werd, met veel opdrachten die kinderen zelf kunnen maken. Opdrachten die aansluiten bij de expositie en waarbij kinderen vragen stellen over dingen die ze misschien niet dagelijks horen in de klas”, vertelt Coco van Duivenvoorde, directeur van Villa Zapakara, aan de Ware Tijd.ADVERTISEMENT

In het verlengde van de succesvolle tentoonstelling over de Javaanse cultuur, die vanaf 24 augustus 2024 loopt, is er een educatief boek ontwikkeld dat kinderen op een creatieve en filosofische manier uitnodigt om hun eigen identiteit én die van anderen te ontdekken. Het idee voor het boek is ontstaan tijdens de voorbereidingen van de tentoonstelling.

“We willen de kinderen stimuleren meer over zichzelf te weten te komen, over elkaar en een stukje over de Javaanse cultuur”

Surinaamse makers

Van Duivenvoorde: “We zijn in 2023 gestart met research voor de expositie. We zochten een partner die ervaring heeft met educatieve publicaties en kwamen uit bij ‘Bonte Hond’, een jeugdtheatergroep uit Nederland. Haar manier van werken – kinderen filosofisch laten nadenken over specifieke thema’s – sprak ons erg aan.” De samenwerking leidde tot meerdere werkbezoeken aan Suriname, waarin werd gebrainstormd over inhoud en vorm van en aansluiting op de tentoonstelling.

Het boek heeft veel opdrachten: kinderen mogen hun familie interviewen, portretten tekenen, nadenken over dans of gerechten op een feest en zelfs recepten schrijven. “We willen ze stimuleren meer over zichzelf te weten te komen, over elkaar en een stukje over de Javaanse cultuur.”

Voor de presentatie van het boek zijn enkele scholieren uitgenodigd van de ‘School voor Jong Talent’. Ze mogen een filmpje bekijken over de lancering van het boek in Nederland. Het bevat bovendien bijdragen van Surinaamse makers, zoals schrijfster en dichter Stephanie Parisius-Sewotaroeno, kunstenares Sri Irodikromo en kunstenaar/illustrator Ruben Cabenda. Parisius-Sewotaroeno schreef gedichten die kinderen helpen kennismaken met poëzie, Irodikromo ontwierp de poppen én illustraties voor het boek en Cabenda maakte een soort stripverhaal over oma’s reis naar Suriname.

Nadat de leerlingen de film hadden bekeken mochten ze op een kloso gaan zitten luisteren naar gedichten die werden voorgedragen door Parisius-Sewotaroeno. Daarna mocht een deel iets creatiefs doen met kleuren en schilderen en een andere groep mocht de bekende Javaanse dans ‘poco poco’ leren.

Activiteiten

Het boek is niet in de handel verkrijgbaar, maar op aanvraag beschikbaar voor belangstellenden. “Voor elk van de 360 basisscholen in Suriname zijn twee exemplaren beschikbaar”, vertelt Van Duivenvoorde. “Scholen die de tentoonstelling al hebben bezocht, mogen zich aanmelden om het boek op te halen. Daarnaast ontvangen leerkrachten een link waarmee ze opdrachten kunnen printen en klassikaal kunnen gebruiken.”

De echte meerwaarde zit volgens de directeur van Villa Zapakara in het feit dat het boek bij de kinderen terechtkomt. “Al zijn geïnteresseerde volwassenen natuurlijk ook welkom om zich bij ons te melden.”

De tentoonstelling loopt tot december 2026, maar blijft in ontwikkeling. “We hebben ruimte om bij te schaven, nieuwe randprogrammering te maken en in te spelen op actuele feestdagen, zoals Keti-Koti”, legt ze uit. “Kinderen waarderen vooral de interactieve onderdelen, waarin ze zelf een rol spelen. En ja, ook de rol van de leerkracht aan het einde zorgt vaak voor hilarische momenten.”

Komende evenementen zijn onder meer een lancering van het boek voor het grote publiek, een programma rond Dag der Vrijheden, een Pasar Malam op 26 juli, speciaal voor kinderen in het kader van de herdenking van de Javaanse immigratie in augustus. “Op deze speciale markt willen wij kinderen en hun families kennis laten maken met Javaanse kunst, ambacht, muziek, dans en traditionele snacks.” Het programma biedt creatieve activiteiten, optredens en een markt waar bezoekers kunnen proeven, ontdekken en genieten.

Na het bekijken van de film werden gedichten voorgedragen voor de leerlingen.