Ease of doing business in Suriname: Mythe of mogelijkheid?

De slogan ‘Ease of Doing Business in …’ verwijst naar hoe gemakkelijk het is voor bedrijven om te opereren in een bepaald land of regio. Dit concept wordt vaak gemeten door de Ease of Doing Business Index (EoDB Index) van de Wereldbank, die landen rangschikt op basis van hoe gunstig hun regelgeving en beleid zijn voor het starten en runnen van een bedrijf. Een hoge score op deze index duidt vanuit een bedrijfseconomisch perspectief op een gunstig ondernemingsklimaat in een land. Dit vertaalt zich onder andere in minder bureaucratie, waardoor procedures voor het starten van een bedrijf sneller en eenvoudiger verlopen. Jamaica behoort tot de best presterende Caricom-landen op de EoDB Index.De slogan ‘Ease of Doing Business in Suriname’ wordt vaak aangehaald als een cruciale factor voor economische groei en investeringen. De recente positieve investeringsbeslissing (FID) voor offshore olie- en gasprojecten wordt gepresenteerd als een kans voor lokale kleine en middelgrote ondernemingen (KMO’s). Het idee is aantrekkelijk: buitenlandse investeringen stromen binnen, banen worden gecreëerd en de economie krijgt een impuls. Maar hoe realistisch is dit beeld? Een diepere analyse onthult structurele tekortkomingen in het ondernemingsklimaat van Suriname die deze belofte ondermijnen.Suriname staat op de 162e plaats van de 190 economieën op de EoDB Index, een relatief lage positie in vergelijking met andere Caricom-landen. De voornaamste knelpunten zijn bureaucratische rompslomp, beperkte toegang tot krediet en inefficiënte belastingstructuren. Deze belemmeringen remmen de groei van KMO’s, terwijl juist deze bedrijven de ruggengraat van de economie vormen.Ook de toegang tot financiering blijft een grote uitdaging. Banken hanteren strikte voorwaarden en vragen vaak hoge zekerheden die kleine ondernemers zich niet kunnen permitteren. Internationale investeerders profiteren van financiële prikkels en belastingvoordelen, terwijl lokale bedrijven worstelen met een rigide en inefficiënt belastingstelsel. Dit schept een scheve verhouding waarin buitenlandse spelers floreren ten koste van de lokale economie.De optimistische verwachtingen rondom de opkomende offshore olie- en gasindustrie moeten genuanceerd worden. Grote multinationals domineren deze sector. De kapitaalintensiteit en technische expertise die nodig zijn om deel te nemen aan deze industrie liggen ver buiten het bereik van de gemiddelde Surinaamse KMO. Er wordt gesuggereerd dat lokale bedrijven via toeleveringsketens kunnen profiteren, maar in de praktijk zullen de kansen beperkt blijven tot ondersteunende diensten zoals catering, transport en beveiliging. De cruciale technologische en financiële voordelen blijven bij de internationale ‘heavy hitters’, terwijl Suriname zelf voornamelijk afhankelijk blijft van belastinginkomsten en royalty’s.Bovendien is de sterke focus op olie en gas een economisch risico. Landen die zwaar leunen op natuurlijke hulpbronnen worden vaak geconfronteerd met de ‘resource curse’: een situatie waarin andere sectoren onvoldoende worden ontwikkeld, overheidsfinanciën volatiel blijven en werkgelegenheid slechts beperkt wordt gecreëerd. In plaats van blindelings te vertrouwen op offshore olie-inkomsten, zou Suriname moeten inzetten op structurele hervormingen die een breed gedragen economisch fundament leggen.Een gezonde markt gaat samen met overheidsingrijpen om eerlijke concurrentie en inclusieve groei te waarborgen. Dit vereist een ondernemingsklimaat waarin KMO’s gelijke kansen krijgen. Om dit te realiseren, zijn enkele hervormingen noodzakelijk.Het starten van een bedrijf moet eenvoudiger en sneller verlopen. Digitalisering van overheidsdiensten kan bijdragen aan snellere registratieprocedures, minder corruptie en efficiëntere dienstverlening. Daarnaast is het essentieel om speciale fondsen en garantieregelingen op te zetten, zodat KMO’s toegang krijgen tot betaalbare leningen. Ook alternatieve financieringsvormen verdienen aandacht om ondernemerschap te stimuleren.Een eenvoudiger en transparanter belastingstelsel kan de belastingdruk verlagen en investeringen bevorderen. Progressieve belastinghervormingen moeten ervoor zorgen dat KMO’s niet onevenredig zwaar worden belast, wat hun groei en overlevingskansen vergroot. Tegelijkertijd is het noodzakelijk om de afhankelijkheid van offshore olie- en gasindustrie te verminderen door te investeren in sectoren zoals landbouw, duurzame energie en toerisme. Suriname beschikt over een vruchtbare bodem en een rijke biodiversiteit die benut kunnen worden voor duurzame economische groei.Daarnaast is een betrouwbare elektriciteitsvoorziening, modern transport en breedbandinternet onmisbaar voor een gezond ondernemingsklimaat. Zonder deze basisvoorwaarden blijft economische vooruitgang beperkt. Door te investeren in infrastructuur kan Suriname een stabielere en efficiëntere zakelijke omgeving creëren, waarin bedrijven kunnen floreren en bijdragen aan de algehele economische ontwikkeling van het land.De belofte van ‘Ease of Doing Business in Suriname’ blijft dus voorlopig een illusie zolang structurele problemen niet worden aangepakt. De focus op offshore olie en gas creëert geen duurzame oplossing voor de uitdagingen van lokale ondernemers. Het is tijd voor gerichte hervormingen die het ondernemingsklimaat verbeteren, financiering toegankelijker maken en de economie diversifiëren. Pas dan kan Suriname echt profiteren van economische kansen en bouwen aan een toekomst waarin KMO’s een eerlijke kans krijgen.Vincent ROEP

...