Vrienden, familie en enkelen die nauw met hem hebben samengewerkt waren zondag afgekomen op de presentatie van zijn biografie. ‘De mobilisatie van het eigene’ is de titel van de biografie van dr. ir. Frank Essed en is geschreven door journalist Roy Khemradj. Sprekers waren vol lof over, zoals ze hem noemden, de Surinaamse visionair. Zijn hele leven stond in het teken van de ontwikkeling van Suriname. Dr. Ir. Frank Essed pakte dit planmatig aan door middel van studies over de rijkdommen van het land en hoe deze te ontwikkelen ten behoeve van de gehele bevolking. Er zijn veel publicaties van zijn hand hierover.Frank Essed (1919 – 1988) overleed op 22 december 1988 na een aanrijding op de Wanicastraat voor de deur van het NPS hoofdkwartier Grun Dyari. In zijn loopbaan als visionair zal het mislukte West-Surinameproject altijd aan hem verbonden blijven. “Het spoor dat van nergens naar nergens loopt”, zoals West-Suriname in de volksmond bekend staat, werd met de militaire coup van 25 februari 1980 abrupt stopgezet. Het had toen al meer dan de bedoeling was, een derde van de ontwikkelingshulp van 3,5 miljard gulden, gekost.Binnenkort zal het West-Suriname project weer worden opgepakt, reageerde ambassadeur Rajendre Khargi in zijn speech bij de presentatie van het boek. In hoeverre de regering Santokhi financiers bereid zal vinden om wederom geld te steken in het West-Surinameproject is nog maar de vraag. De bal is in ieder geval al opgeworpen. In een kort historisch filmpje liet Frank Essed zien hoe dat gebied met Apoera als de nieuwe tweede stad van Suriname er uiteindelijk uit zou moeten zien. De visionair Essed hield daarin een betoog voor werkgelegenheid van de Surinaamse samenleving in plaats van te vluchten naar de Bijlmer in Nederland. Zijn toenmalige secretaris Roy Somaroo vertelde dat Essed niet happy was met het begrip ontwikkelingshulp. “Surinamers moeten het zelf doen”, benadrukte hij de visie van Essed.Een belangrijke spreker op deze middag was ex-minister Jan Pronk die nauw betrokken was tijdens de voorbereidingsgesprekken over de onafhankelijkheid van Suriname. In zijn ogen heeft Suriname een unieke overgang gemaakt naar zijn onafhankelijkheid. “Er was nagedacht over hoe het land te ontwikkelen en er was geld beschikbaar gesteld.” Jan Pronk: “Frank Essed heeft de basis gelegd voor natievorming met zijn meerjaren ontwikkelingsplannen. Eerst een ontwikkelingsvisie en daarna de onafhankelijkheid. Dat is gebeurd door Surinamers zelf. De onafhankelijkheid is zonder fysieke strijd gegaan.”
In zijn betoog geeft Pronk de militairen en de militair gezinde regeringen de schuld dat die er een puinhoop van hebben gemaakt. “We (Nederland…red.) hebben Suriname behoorlijk links laten liggen. Dat komt natuurlijk door de komst van Bouterse. Maar met Venetiaan en Santokhi is de relatie meer gelegitimeerd.” Dat de relatie nu anders is en moet heeft alles te maken met de actuele discussie over het Nederlandse slavernijverleden. Rond de onafhankelijkheid was er geen sprake van dat verleden. Nu met de discussie over het tijdperk slavernij en koloniale verleden is volgens Pronk het moment aangebroken de relaties opnieuw te gaan herijken. “Wat kunnen we doen om Suriname weer een natiestaat te laten zijn waarbij iets van de schuld wat betreft slavernij en koloniale tijdperk kan worden vereffend?”, vraagt hij zich hardop af. Helaas moet Pronk wel toegeven dat met de huidige autoritaire rechtse Nederlandse regering er weinig bereikt zal worden. Maar hij heeft hoop dat het niet lang meer zal duren. “Bereid je voor op de val, zou ik zeggen.”
In de verschillende toespraken werd duidelijk dat Frank Essed niet de politicus was maar de politiek als instrument nodig had om zijn ontwikkelingsvisie uit te voeren. “Laat ons allen werken voor ons land in de wetenschap dat we geen andere keuze hebben dan te groeien uit onze eigen wortels. Ontwikkeling is de vijand van verval. Ontwikkeling is de keuze voor de mobilisatie van het eigene”, zoals Essed dat regelmatig deelde met zijn gehoor. Als lid en later als minister van de NPS onder leiding van Jopie Pengel werden zijn visies steeds meer realiteit en steeg zijn populariteit onder de bevolking. Zo hoog zelfs dat volgens voor- en tegenstanders Pengel jaloers werd en er reden in zag om hem als directeur van het Planbureau van Suriname met terugwerkende kracht te ontslaan. Maar de druppel was toen hij niet meer voorkwam op de verkiezingslijst van de NPS. Voor Essed reden om zich administratief terug te trekken uit de NPS om samen te gaan werken met de PNP van Jules Sedney.
In de regering van 1969 tot 1973 onder leiding van premier Jules Sedney werd hij wederom minister van Opbouw. Na het overlijden van Jopie Pengel in 1970 sloot hij zich weer aan bij de NPS om vanaf 1973 te werken aan de onafhankelijkheid van Suriname. Frank Essed werd geen minister meer maar werd voorzitter van de Commissie Ontwikkelingssamenwerking Nederland Suriname (CONS). Het respect en de waardering voor deze visionair kreeg in dit verband meer inhoud tot de militaire coup van 1980. De militairen sloten dr. ir. Frank Essed toen voor negen maanden op zonder enige vorm van proces. Bij het herstel van de democratie in 1987 was hij daar enorm bij betrokken. Hij had al plannen op papier maar helaas kwam door zijn voortijdige overlijden niks meer officieel visionairs van zijn hand, vertelde Roy Khemradj toen hij voor de biografie dit gegeven in de persoonlijke archieven ontdekte. Het …
- Nigeriaanse investeringsgroep geïnteressseerd in gewassente…..
- Commissie Srefidensi-viering deelt activiteitenprogramma..
- VIDS twijfelt aan eerlijk proces in zaak Pikin Saron..
- Armoedebestrijding..
- IOL heeft torenhoge schuld bij Telesur..
- VIDS zinspeelt op oneerlijke behandeling verdachten strafza…..
- Concert Holland Baroque en School voor Jong Talent Suriname…..
- Winston Wirht overleden..
- Santokhi licht diaspora in over verworvenheden regering..
- Wereldbank en Suriname presenteren vijfjarenplan voor duurz…..
- Sranantongo een weeklang in de schijnwerpers..
- LVV-directeur: ‘Wakaypompen zorgen voor voldoende irrigatie…..
- COP29: Top vervuilende steden onthuld, frustratie activiste…..
- AZP organiseert lezing ter bewustmaking van ‘Diabetes en We…..
- KPS lanceert ‘operatie Kerstbrood’ tijdens feestdagen..
- Kaloti weerspreekt beweringen journaliste Zoë Deceuninck..
- Geen bijbetaling voor 271 medicijnen..
- Advocaat NPS bestrijdt bevoegdheid OKB om statuten te toets…..
- Behoefte aan schoolbrood groter dan wat wordt geleverd..
- Staatsolie bouwt nieuwe loopbrug Mattonshoopkanaal..
- Centrale Bank beschermt 90 procent van alle rekeningen in S…..