‘Doordacht migratiebeleid nodig als fundament van natievorming’

Drs. Wim Bakker, voormalig planoloog en maatschappelijk denker, zegt in een interview met de krant, dat het nu tijd is dat Suriname een gerichte bevolkingspolitiek ontwikkelt, die aansluit bij zijn historische migratie-ervaringen. In een gesprek over natievorming benadrukt hij, dat het land gevormd is door maar liefst zes migratiegolven, elk met een eigen bijdrage aan de ontwikkeling van de Surinaamse samenleving.
“De opbouw van Suriname is historisch steeds gedragen door migratie”, zegt Bakker. “Of het nu gaat om contractarbeid, oorlogsvluchtelingen of economische migratie, elke groep bracht kennis, arbeid en cultuur met zich mee. Maar dat gebeurde zonder dat er ooit een samenhangend langetermijnbeleid is ontwikkeld.”
Hij stelt dat in de huidige context van economische stagnatie, brain drain en sectorale tekorten, bijvoorbeeld in de zorg en techniek, de tijd nu rijp is voor een beleid gericht op kleine migratiegroepen. “Geen massale instroom, maar gerichte arbeidsmigratie in sectoren, waar Suriname dat hard nodig heeft.”
Hoewel Bakker nauw betrokken was bij de Nationale Partij Suriname (NPS), vindt hij dat niet alleen de NPS, maar alle politieke partijen verantwoordelijkheid moeten nemen, om een heldere visie op bevolkingsgroei en integratie te ontwikkelen.
“Natievorming mag niet louter retorisch zijn. We moeten nadenken over wie we toelaten, waarom, en hoe we hen op een duurzame manier kunnen laten bijdragen aan het land.”
Volgens hem vereist dit een andere manier van politiek bedrijven. “We hebben geen behoefte aan stemmenwinst via polarisatie of angst voor buitenlanders.’’ Bakker voegt eraan toe, dat Suriname behoefte heeft aan leiderschap dat nadenkt over de toekomst, over ‘’wie we als natie willen zijn’’.
‘’Een land als Suriname, dat bestaat uit vele werelden ineen, heeft een politieke cultuur nodig heeft die verschillen niet neutraliseert, maar betekenisvol integreert’’, benadrukt hij.
Volgens Bakker schuilt de kracht van Suriname in zijn culturele diversiteit, maar ontbreekt er een beleidsmatige ondersteuning van culturele expressie als bindmiddel in de samenleving. “Muziek, beeldende kunst, literatuur, dat zijn vormen van transculturele communicatie die onderlinge herkenning en gedeelde emoties, kunnen versterken.” Cultuur moet volgens hem niet worden gezien als versiering of folklore, maar als een fundamenteel kanaal van verbinding.
Daarom pleit hij voor meer structurele ondersteuning van kunstenaars, cultuurorganisaties en educatieve instellingen, die bruggen slaan tussen bevolkingsgroepen. “Een cultuurbeleid gericht op integratie is geen luxe. Het is een democratische noodzaak in een land als het onze.”
In lijn met zijn visie op natievorming als politieke accommodatie, stelt Bakker voor dat migranten die duurzaam in Suriname verblijven, stemrecht moeten kunnen verkrijgen op lokaal niveau. “Een gemeenschap die je vraagt, bij te dragen aan de economie, moet je ook laten meebeslissen over hoe die gemeenschap eruit ziet.”
Bakker onderstreept dat natievorming niet gaat over culturele assimilatie, de idee dat iedereen één taal, één cultuur, één religie moet omarmen. “Dat is achterhaald. Natievorming betekent juist: ruimte creëren voor verschillen, maar binnen één gedeeld politiek huis.” Stemrecht, deelname aan buurtontwikkeling, en erkenning van de stem van nieuwkomers, zijn voor hem concrete stappen naar die inclusieve samenleving.
Migratiebeleid mag volgens Bakker, nooit toevallig of reactief zijn. ‘’Suriname moet kiezen voor een bewuste strategie: géén massale instroom, maar de toelating van kleine groepen migranten, die bijdragen aan sectoren met een aantoonbaar tekort aan arbeidskracht of kennis.’’ Hij verwijst naar “een stille verdringing” in bijvoorbeeld de goudsector en waarschuwt voor de invloed van ongecontroleerde migratie, op stabiliteit en veiligheid.
Tegelijk erkent hij dat migratie ook kansen biedt: “Suriname is ontstaan door migratie. Maar natievorming vereist dat je weet, wíe je verwelkomt, hoe je dat doet, en wat je wederzijds verwacht.”
Een laatste, fundamentele aanbeveling van Bakker is dat Suriname een pluralistische rechtsorde moet ontwikkelen. Daarmee bedoelt hij dat naast de klassieke rechtsorde van particulier eigendom, ook vormen van collectief eigendom — zoals die in traditionele gemeenschappen bestaan — juridisch erkend en toepasbaar moeten zijn. “Zonder juridische erkenning van de leefwijzen van binnenlandgemeenschappen, praten we over natievorming zonder de natie zelf werkelijk te kennen.”
Door ruimte te scheppen voor deze meervoudige rechtsopvattingen kan het land volgens Bakker, recht doen aan zijn historische en culturele verscheidenheid — een noodzakelijke voorwaarde om op vreedzame, rechtvaardige wijze samen te leven.
In essentie draait Bakkers visie om één punt: natievorming is geen project van uniformiteit, maar van politieke verbeelding en praktische rechtvaardigheid. Het vereist moed, visie en vertrouwen dat vreedzaam samenleven — hoe divers ook — niet alleen mogelijk is, maar noodzakelijk
Tot slot onderstreept Bakker dat natievorming niet alleen een project van het verleden is, maar een taak die voortdurend hernieuwde aandacht vraagt. “Zonder visie op migratie, integratie en identiteit, kan Suriname zich moeilijk duurzaam ontwikkelen.”
The post ‘Doordacht migratiebeleid nodig als fundament van natievorming’ ..

...