De terugkeer van de totale oorlogBegrijpen en voorbereiden op een nieuw tijdperk van alomvattend conflictDoor Mara Karlin

Elk tijdperk had zijn eigen soort oorlog, zijn eigen beperkende voorwaarden en zijn eigen eigenaardige vooroordelen,” schreef de verdedigingstheoreticus Carl von Clausewitz begin negentiende eeuw. Er bestaat geen twijfel over dat Clausewitz gelijk had. En toch is het verrassend moeilijk om oorlog op een bepaald moment in de tijd te karakteriseren; dat wordt pas makkelijker met de kennis van nu. Nog moeilijker is het om te voorspellen wat voor soort oorlog de toekomst zou kunnen brengen. Wanneer oorlog verandert, komt de nieuwe vorm die het aanneemt bijna altijd als een verrassing.
Gedurende het grootste deel van de tweede helft van de twintigste eeuw werden Amerikaanse strategische planners geconfronteerd met een vrij statische uitdaging: een Koude Oorlog waarin het conflict tussen supermachten op ijs werd gehouden door nucleaire afschrikking, en alleen heet werd in proxy-gevechten die kostbaar maar beheersbaar waren. De ineenstorting van de Sovjet-Unie maakte een einde aan dat tijdperk. In Washington werd oorlog in de jaren negentig een kwestie van het vormen van coalities om in te grijpen in afzonderlijke conflicten wanneer kwaadwillenden hun buren binnenvielen, burgerlijk of etnisch geweld aanwakkerden of burgers afslachtten.
Na de schok van de aanslagen van 9/11 in 2001 verschoof de aandacht naar terroristische organisaties, opstandelingen en andere niet-statelijke groeperingen. De resulterende “oorlog tegen terreur” duwde het denken over staat-tegen-staatconflicten naar de zijlijn. Oorlog was natuurlijk een belangrijk kenmerk van de periode na 9/11. Maar het was een zeer beperkt fenomeen, vaak beperkt in omvang en uitgevochten op afgelegen locaties tegen duistere tegenstanders. Het grootste deel van deze eeuw had het vooruitzicht van een grote oorlog tussen staten een lagere prioriteit voor Amerikaanse militaire denkers en planners, en wanneer het centraal stond, was de context meestal een potentiële strijd met China die pas in de verre toekomst zou materialiseren, als dat ooit zou gebeuren.
Toen, in 2022, lanceerde Rusland een grootschalige invasie van Oekraïne. Het resultaat is de grootste landoorlog in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog. En hoewel troepen onder Russisch en Oekraïens bevel de enige troepen zijn die op de grond vechten, heeft de oorlog de geopolitiek veranderd door tientallen andere landen erbij te betrekken. De Verenigde Staten en hun NAVO-bondgenoten hebben ongekende financiële en materiële steun aan Oekraïne geboden; ondertussen hebben China, Iran en Noord-Korea Rusland allemaal op cruciale manieren geholpen. Minder dan twee jaar na de Russische invasie voerde Hamas zijn brute terroristische aanval op 7 oktober uit op Israël, wat leidde tot een zeer dodelijke en vernietigende Israëlische aanval op Gaza. Het conflict breidde zich snel uit tot een complexe regionale aangelegenheid, waarbij meerdere staten en een aantal capabele niet-statelijke actoren betrokken waren.
Zowel in Oekraïne als in het Midden-Oosten is duidelijk geworden dat de relatief beperkte reikwijdte die oorlog definieerde tijdens het tijdperk na 9/11, dramatisch is verbreed. Een tijdperk van beperkte oorlog is voorbij; een tijdperk van alomvattend conflict is begonnen. Wat de wereld vandaag de dag meemaakt, lijkt inderdaad op wat theoretici in het verleden ’totale oorlog’ noemden, waarin strijders een beroep doen op enorme hulpbronnen, hun samenlevingen mobiliseren, oorlogsvoering prioriteit geven boven alle andere staatsactiviteiten, een breed scala aan doelen aanvallen en hun economieën en die van andere landen hervormen. Maar dankzij nieuwe technologieën en de diepe banden van de geglobaliseerde economie zijn de oorlogen van vandaag niet slechts een herhaling van oudere conflicten.
Deze ontwikkelingen zouden strategen en planners ertoe moeten dwingen om opnieuw na te denken over hoe er vandaag de dag wordt gevochten en, cruciaal, hoe ze zich moeten voorbereiden op toekomstige oorlogen. Zich voorbereiden op het soort oorlog waarmee de Verenigde Staten in de toekomst waarschijnlijk te maken zullen krijgen, zou het land in feite kunnen helpen om zo’n oorlog te vermijden door zijn vermogen te versterken om zijn belangrijkste rivaal af te schrikken. Om een steeds assertiever China ervan te weerhouden stappen te ondernemen die tot oorlog met de Verenigde Staten zouden kunnen leiden, zoals het blokkeren of aanvallen van Taiwan, moet Washington Beijing ervan overtuigen dat dit niet de moeite waard zou zijn en dat China de resulterende oorlog misschien niet zou winnen. Maar om afschrikking geloofwaardig te maken in een tijdperk van alomvattende conflicten, moeten de Verenigde Staten laten zien dat ze voorbereid zijn op een ander soort oorlog. Ze moeten de lessen van de grote oorlogen van vandaag leren om een nog grotere oorlog van morgen te voorkomen.
HET CONTINUUM VAN CONFLICTENNog geen tien jaar geleden was er een groeiende consensus onder veel experts over hoe conflicten zich in de komende jaren zouden herconfigureren. Het zou sneller gaan, gevoerd worden door samenwerking tussen mensen en intelligente machines, en sterk afhankelijk zijn van autonome hulpmiddelen zoals drones. De ruimte en …

...