De hypothecaire executie volgens het nieuw B.W.

door

Extra werk voor de Rechterlijke Macht1.Algemeen Het Nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW) is op 13 augustus 2024 aangenomen door DNA. Aangenomen wordt dat de inwerkingtreding ervan op 1 mei 2025 zal zijn. Van verschillende zijde (o.a. de SOVA) is erop gewezen dat de juristen die opgeleid zijn op basis van het oude B.W. veel meer tijd nodig zullen hebben om het nieuwe wetboek goed te bestuderen. Het Centrum voor Democratie en Rechtspleging verzorgt cursussen over het NBW. Naar mijn mening zou aan de Regering met name de Minister van Justitie en Politie, de taak toebedeeld zijn voor de om- en bijscholing van juristen m.b.t. het NBW. Daarnaast moet het als een maatschappelijke verantwoordelijkheid worden gezien van de juristenorganisaties zoals SOVA, SNB, SJV, maar ook de AdeKUS, om bekendheid hieraan te geven. Kennis van het NBW geldt niet alleen voor juristen, aangezien eenieder wordt geacht de wet te kennen. In het licht van het voorgaande, heb ik gemeend onderstaande bijdrage te leveren. 2. Enkele hoofdpunten m.b.t. de hypothecaire veiling Deze staat thans bekend als de veiling ex. 1207 B.W. Het NBW bestaat uit 8 boeken en de artikelen worden per wetboek genummerd. Het hypotheekrecht is in het NBW geregeld in boek 3. Maar voor de wijze van executie wordt ook verwezen naar het Wetboek van Burgerlijk Rechtsvordering (Rv). Het NBW omvat ingrijpende wijzigingen m.b.t. het onderhavige onderwerp. Maar in grote lijnen kan gezegd worden dat de fundamenten van de hypothecaire veiling overeind gebleven zijn. Artikel 3:268 lid 1 NBW zegt dat indien de schuldenaar in verzuim is met de voldoening van hetgeen waarvoor de hypotheek tot waarborg strekt, de hypotheekhouder bevoegd is het verbonden goed in het openbaar ten overstaan van een bevoegde notaris te doen verkopen. Dit is conform het geldende recht. Een wezenlijke verandering is wel neergelegd in het tweede lid van voormeld artikel dat als volgt luidt: “Op verzoek van de hypotheekhouder of de hypotheekgever kan de kantonrechter bepalen dat de verkoop ondershands zal geschieden bij een overeenkomst die hem bij het verzoek ter goedkeuring wordt voorgelegd. Indien door de hypotheekgever of door een hypotheekhouder, beslaglegger of beperkt gerechtigde, die bij een hogere opbrengst van het goed belang heeft, voor de afloop van de behandeling van het verzoek aan de rechter een gunstiger aanbod wordt voorgelegd, kan deze bepalen dat de verkoop overeenkomstig dit aanbod zal geschieden.” Vermeldenswaard is dat krachtens het NBW alle hypotheekhouders – dus niet alleen de eerste zoals nu het geval is – het recht hebben van parate executie, dat wil zeggen zonder dat zij over een executoriale titel (vonnis) hoeven te beschikken. 3. Procedure Indien een schuldenaar in verzuim is – precies zoals thans het geval is – is de hypotheekhouder/schuldeiser bevoegd het verbondene in het openbaar te verkopen ten overstaan van een door hem aan te wijzen notaris. Vroeger werd voor de wijze van verkoop verwezen naar het plaatselijk gebruik, terwijl thans specifiek aangegeven wordt welke procedure gevolgd moet worden. Deze is overigens vrijwel gelijk aan de bestaande praktijk. 4. Onderhandse verkoopNieuw is de mogelijkheid tot onderhandse verkoop krachtens beschikking van de kantonrechter. Dit kan uitsluitend op verzoek van de executerende hypotheekhouder (schuldeiser) of de hypotheekgever die meestal ook schuldenaar is, maar het is ook mogelijk dat een derde zekerheid verschaft voor de schuldenaar (onderzetting). Dit verzoek zal uiteraard alleen maar gedaan worden als een onderhandse verkoop gunstigere perspectieven biedt. De wijze waarop het verzoek moet geschieden is uitvoerig geregeld in het NBW en Rv. 5. BiedingenIn de publicatie van de veiling dient vermeld te worden dat tot veertien dagen voor de veiling schriftelijk biedingen bij de notaris ingediend kunnen worden. Het staat de notaris niet vrij om de biedingen ook aan anderen door te geven dan de executant en de geëxecuteerde. Een bieder is gehouden zijn bod gestand te doen, indien hij een koopovereenkomst heeft getekend. 6. Rol van de Kantonrechter In het oude B.W. was de rol van de Kantonrechter veelal beperkt tot het beslissen van geschillen m.b.t. een eventuele stopzetting van een hypothecaire executie. Thans is aan de Kantonrechter een belangrijke taak erbij gegeven namelijk het beslissen over het verzoeken van een onderhandse verkoop van het hypothecair verbonden onroerend goed. Het is verwachtbaar dat het Hof een speciale Kantonrechter zal belasten met deze taak, aangezien hypothecaire executies aan de orde van de dag zijn en uit de Nederlandse praktijk gebleken is dat er veelvuldig verzoeken om onderhandse verkoop worden gedaan. Deze rechter zal tevens moeten beschikken over kennis m.b.t. de waarde van onroerend goed. Carlo Jadnanansing