De diagnose

MONSIEUR JEANETTE / Christio Wijnhard
Een tijdje terug werd ik behandeld door een inheemse sjamaan in Suriname. Het was de eerste keer dat ik zoiets meemaakte. De manier waarop hij de diagnose stelde, was bijzonder. Met drie vingers hield hij mijn pols vast terwijl hij ‘luisterde’. Daarna vertelde hij mij zijn bevindingen. Van te voren had hij geen vragen gesteld. Toch wist hij mij te vertellen wat er scheelde. Mijn bloed was vuil, vooral in mijn linkerarm. Ik moest oppassen voor mijn hart want het scheelde maar even. Ik schrok er enigszins van.

Enkele weken daarvoor had ik doodsangsten uitgestaan. Pijn in mijn linkerarm, pijn op de borst. Paniek, terwijl ik in mijn bed lag mijzelf afvragend of ik de volgende dag zo zou worden gevonden. We weten nu van niet. In Nederland heb ik iets soortgelijks meegemaakt.

“Wat dit allemaal voor mij betekent, is dat het nogmaals bevestigt dat spiritualiteit en natuurgeneeskunde valide zijn”

Een vriend heeft een carrière switch gemaakt. Hij heeft geen band met Suriname en is van Iraanse afkomst. Al enige jaren was hij acupuncturist en ‘tui na’ masseur. ‘Tui na’ is een techniek van duwen en trekken die de bloedsomloop verbetert. Bij onze eerste ontmoeting na elf jaar zei hij dat ik bij hem langs moest komen.
Het duurde enkele weken voor ik mentaal ready was. Niet omdat ik hem wantrouwde maar omdat ik een controlfreak ben. Bijna alles wil ik onder controle hebben. Nu ben ik blij dat ik de stap genomen heb. Het was een bijzondere ervaring.
Ook hij pakte mijn pols vast en ‘luisterde’ met drie vingers! Zijn diagnose was soortgelijk aan die van de sjamaan in Suriname. Iets gedetailleerder omdat de taalbarrière die er bij de sjamaan wel was hier niet speelde. Mijn Iraans-Nederlandse mattie legde mij uit over meridianen. Hoe mijn bloed weer schoon kon worden gemaakt.
Hij vroeg of ik opgekropte woede had. Terwijl ik vertelde dat ik zelden woede voel, werd ik mij ervan bewust dat het wel degelijk ergens diep zat weggestopt. Dat zei ik niet. Hoefde ook niet want kleine bewegingen aan mijn gezicht gaven het besef weg. Ja, er is opgekropte woede over persoonlijke en collectief-culturele ervaringen.
Hij legde me uit over chi en in stilte was ik verbaasd over de gelijkenissen tussen wat zowel hij als de Surinaamse sjamaan mij vertelde. Beiden hadden ze de spijker op de kop geslagen. Mijn volgende vraag aan mezelf was of mijn tweede ervaring de eerste voor mij valideerde.

“Blij ben ik dat er Surinaamse wetgeving komt die natuurgeneeskunde erkent. Het is hoog tijd”

Je weet toch, omdat hij dan uit Europa komt. Is wat hij zegt dan echter en waardevoller? Hebben pas dan die woorden van die Surinaamse sjamaan waarde? Ik denk niet dat het zo is, maar ben blij dat ik het toch nog voor mezelf heb geanalyseerd zodat ik het zeker wist. Ook ik zit in het systeem, toch. Daarom is het goed om kritisch naar jezelf te kijken.
Wat dit allemaal voor mij betekent, is dat het nogmaals bevestigt dat spiritualiteit en natuurgeneeskunde valide zijn. Het tegendeel willen sommigen (u weet wel wie), teveel, ons laten geloven. Maar het is kennis, die over een periode van duizenden jaren, met vallen en opstaan, is opgedaan. Zowel bij de Inheemsen van Suriname als bij de Chinese geneeskunde waar mijn mattie zijn kunde en kennis dus op is gebaseerd. Dat zegt toch veel? Blij ben ik dat er Surinaamse wetgeving komt die natuurgeneeskunde erkent. Het is hoog tijd.
Die duizenden jaren oude kennis zit bij ons opgeslagen in het bos. Daarom maakt het me boos dat er ‘neo-Columbussen’ komen om zaken te claimen in dat bos waar zoveel wijsheid in zit. Met een slechts op Westerse kennis gebaseerde arrogantie.
Veel jongere kennis dan die van onze sjamanen en de Chinese geneeskunde. Waar is het besef dat het Westerse deels is gebaseerd op hypotheses, aannames, doctrines en kapitalistische systemen van gebakken lucht? Het Westen mag eigenlijk wel een toontje lager zingen.
Het Oosten en globale Zuiden hebben ook waarde. Het Oosten gaat daar beter mee om maar het globale Zuiden zit nog zo vast in het koloniale systeem. Het Globale Zuiden vergeet dat het waarde heeft omdat het sinds 1492 systematisch is aangeleerd dat het waardeloos is.
Eeuwen later zien we dat dit nog steeds leeft. Hoe bedenk je anders om in de achtertuin van de inheemsen te gaan wandelen en te claimen dat je zaken ontdekt hebt? En zelfs jouw naam te geven aan lokale scenery? Welke diagnose zou men stellen als bij hen de vinger aan de pols werd gehouden? Dat ze vergeten zijn dat we in een post-Colombiaanse tijd leven? Dat ze …