De cirkel van bouwen en bossen

door

Over een paar maanden zijn er weer verkiezingen in Suriname. Het is een spannende en ook gezellige tijd. Stemmingmakerij hoort erbij. Elke partij roept luidkeels om aandacht en vecht voor eigen belangen. Emoties kunnen daarbij hoog oplopen. Zolang het niet te bont wordt met beledigingen en zaaien van haat en geweld, is het een feest voor de democratie. Uiteindelijk is het de bedoeling dat er uit alle belangen een algemeen belang ontstaat. Maar de realiteit valt tegen. Na de verkiezingen is het alleen nog een feest voor de winnaars en hun achterban.De ervaring leert dat verkiezingscampagnes veel te wensen overlaten. Het komt vaak neer op het zwaaien met de toverstok en luchtfietserij, geen concrete programma’s maar vaagheden en geklets in de microfoon om het publiek te beïnvloeden. En het werkt ook nog. Want voor simpele zielen geldt: hoe gekker, hoe liever. Ze herkennen het bedrog niet. De nonsens gaat erin als zoete koek. Ze geloven elk woord van de spreker, alsof de stralende godheid aan het woord is. In 2015 werd massaal gestemd op een partij die de economie zou vernietigen en instituten zou verzwakken door verspillend beleid en onbeperkt lenen. De NDP kreeg 117.751 stemmen (26 zetels). Achteraf gezien zou je kunnen zeggen dat de kwaliteit van de stemmen voor die partij omgekeerd evenredig was aan de kwantiteit. Zonder het te weten, maakte een groot deel van het electoraat gemene zaak met figuren die later criminelen zouden blijken te zijn en op de vlucht zouden slaan. In 2020 kreeg de VHP 108.378 stemmen (20 zetels) en de ABOP/PL 24.956 stemmen (9 zetels) – de wanverhouding tussen stemmen en zetels was te wijten aan het discriminerende districtenstelsel. Ze vormden een trekpleistercoalitie. Dit tweekapiteinskabinet zorgde voor chaos en onrust, maar wist het begrotingstekort flink terug te dringen, de ontspoorde economie weer op de rails te krijgen en langzaam weer op gang te brengen. De NDP regeert met het hart, de VHP met het verstand. Natuurlijk heeft de NDP ook verstand en de VHP ook een hart. Het gaat erom waar de nadruk op wordt gelegd. De NDP zegt eerst het volk, dan de economie. De VHP zegt eerst de centen (de economie) dan het volk. Voor beide is wat te zeggen. Het hart moet het verstand in toom houden, zodat de sociaal zwakkeren niet verzuipen en het verstand moet het hart in toom houden, zodat de economie niet wordt vernietigd, want dan verzuipt iedereen. Overigens is het in de praktijk voor paarse toppers en hun maties – de goede niet na gesproken – ook eerst het geld dan het volk, want ze zijn rijk geworden, stinkend of niet, dankzij de politiek. Ik vraag me af of dit geen sociaal banditisme kan worden genoemd. Het gevoel wint, het verstand is de zwakke broeder. Maar uiteindelijk grijpt het verstand in om het gevoel te corrigeren: de wal keert het schip. In 2010-2020 was het te mooi om waar te zijn. Maar kijk:4.000.000.0004.000.000.004.000.000.04.000.0004.000.004.000.04.0004.004.04Elk jaar verteerde het geld tot er bijna niets meer overbleef, alsof het was getroffen door agressieve kanker. Toen de ziekte werd ontdekt, was het te laat. Suriname was ‘bankroet’ en veroordeeld tot de bedelstaf. Het feest was voorbij, de organisatoren liepen weg voordat er moest worden opgeruimd en afbetaald. Vluchten met het vooruitzicht van wanbetaling en de schuld en de pijn van de bezuinigingen bij de volgende regering leggen, is sluw. De regering Santokhi moest bezuinigen, niet uit wil maar uit noodzaak. Geen enkele behandeling van een etterende wond doet zoveel pijn als een die geneest. De pijnlijke injecties hebben de patiënt ernstig verzwakt, maar het gevaar is geweken. De prijzenkoorts is afgenomen, maar nog niet verdwenen. De inflatie, die hoger was dan de oude klokkentoren van financiën maar niet zo hoog als de inflatie van de jaren 90, die hoger reikte dan de rijzige ‘wolkenkrabber’ van de bekende verzekeringsmaatschappij, is nog steeds aan de hoge kant met ongeveer 10%, net als de kosten van levensonderhoud (de grootste zorg van de meeste gewone Surinamers). Maar de economie begint bescheiden te groeien. Verstand redde het land. De puinhoop is opgeruimd, maar de regering verdient geen schoonheidsprijs vanwege haar nepotisme en vriendjeskapitalisme. Wat gebeurt er als straks het ‘ouderlijk toezicht’ (IMF) verdwijnt? Het is een gegeven dat wanbeheer steeds terugkeert. De een bouwt, de ander bost. Ongeacht welke regering hierna komt, het huidige (macro)economische beleid moet doorgaan en zelfs worden aangescherpt. Suriname heeft een slank, zuinig, hardwerkend en rechtvaardig bestuur nodig. De aandacht mag niet verslappen, de klus is nog lang niet geklaard, hoewel de toekomst er rooskleurig en goed geolied uitziet. De vreselijke vicieuze cirkel moet worden doorbroken. D. Balraadjsing