De Caraïben staan voor cruciaal energiedecennium

: focus op betaalbare energie-efficiëntie en hernieuwbare bronnenDe Caraïbische regio betreedt een kritisch decennium op het gebied van energie. De vraag naar elektriciteit stijgt snel, terwijl de wereldwijde brandstofmarkten onvoorspelbaar blijven en de urgentie van klimaatverandering toeneemt. Voor de kleine eiland ontwikkelingsstaten (SIDS) in de regio is de uitdaging niet alleen om over te stappen op hernieuwbare energie, maar vooral om dat op een betaalbare en strategische manier te doen, waarbij energiebeveiliging centraal staat.Hoewel veel gesprekken uitgaan naar futuristische technologieën zoals waterstof, power-to-X en nucleaire innovaties, blijkt energie-efficiëntie de meest directe en kosteneffectieve stap te zijn die nu gezet kan worden.Energie-efficiëntie: directe en betaalbare winstProgramma’s zoals het Caribbean Hotel Energy Efficiency Action Program (CHENACT) tonen aan dat relatief eenvoudige aanpassingen in hotels energiebesparingen van 20 tot 30 procent kunnen opleveren. In sommige gevallen besparen hotels tot 1 miljoen dollar per jaar, terwijl het potentieel voor CO2-reductie in deze sector meer dan 835.000 ton bedraagt. Airconditioning en verlichting zijn verantwoordelijk voor bijna twee derde van het energieverbruik in hotels, waardoor slimme aanpassingen op dit vlak snel resultaat opleveren.Bestaande initiatieven zoals het Caribbean Energy Efficiency Labelling Initiative (CEE) en de CARICOM Regional Energy Efficiency Building Code (CREEBC) bieden het technische kader voor energiebesparingen. Het Energy SMART Fund van Barbados heeft aangetoond hoe publiek-private financiering deze projecten kan ondersteunen. Cruciaal is het op grotere schaal mogelijk maken van retrofit-projecten via Energie Service Companies (ESCO’s), die met kredietgaranties en regionale financiering de investeringskloof kunnen overbruggen.In Trinidad en Tobago is de urgentie bijzonder groot: tussen 2013 en 2021 steeg de elektriciteitsvraag in huishoudens met 28 procent en in de commerciële sector met 33 procent. Zonder gerichte efficiëntiemaatregelen zal het energieverbruik en daarmee ook de uitstoot blijven stijgen.Korte termijn: inzetten op bewezen hernieuwbare energieOp de korte termijn (1-5 jaar) ligt de focus op commerciële technologieën die direct kunnen worden uitgerold. Gedistribueerde zonne-energie, zoals daken- en gemeenschapsprojecten, is de meest toegankelijke hernieuwbare bron voor de regio. Voorbeelden hiervan zijn onder meer 20 MW aan gedistribueerde zonne-energie in Barbados en 955 MW in Puerto Rico. Ook zonneparken zonder batterijopslag leveren elektriciteit tegen minder dan 7 cent per kWh, met dalende kosten voor opslagtechnologieën in het vooruitzicht.Windenergie op land is op specifieke plekken haalbaar, met projecten zoals het BMR-windpark in Jamaica dat een capaciteitsfactor van 38-42 procent behaalde. Daarnaast vordert de ontwikkeling van geothermie in Dominica, waar een 10 MW-centrale in december 2025 operationeel moet zijn.Middellange termijn: kostenconcurrerende alternatievenVoor de middellange termijn (5-10 jaar) worden ook andere hernieuwbare bronnen bekeken. Uitbreiding van onshore wind in gebieden met hoge windcapaciteit, verdere ontwikkeling van geothermie in Oost-Caribische eilanden, en de mogelijkheid van groene waterstof in specifieke industriële zones staan hierbij centraal. De kosten voor geothermische elektriciteit kunnen daardoor sterk dalen, wat de betaalbaarheid en betrouwbaarheid van het regionale elektriciteitsnet verbetert.Langetermijnvisie: innovatie met voorzichtigheidVoor de lange termijn (10+ jaar) worden geavanceerde technologieën zoals grootschalige groene waterstofexport, LNG uit regionale gasbronnen, kleine modulaire kernreactoren (SMR’s) en megaprojecten voor geothermische energie overwogen. Deze opties vereisen aanzienlijke investeringen, regelgeving en internationale samenwerking, en zijn geen vervanging voor urgente actie nu.Regionale samenwerking en praktische uitvoering essentieelRegionale organisaties zoals het Caribbean Centre for Renewable Energy and Energy Efficiency (CCREEE), de Caraïbische Ontwikkelingsbank en CARICOM hebben het beleidskader al ontwikkeld. Nu is het tijd voor uitvoering, waarbij landen hun inkoop en infrastructuurplanning moeten coördineren en financiering via innovatieve instrumenten moet worden gemobiliseerd. Kennisdeling kan helpen om versnelling en schaalvergroting te bereiken.De weg naar een netto-nuleconomieDe toekomst van duurzame energie in de Caraïben is geen verre droom meer. De routekaart ligt klaar en bewezen technologieën zijn beschikbaar. Wat nu ontbreekt, is regionale daadkracht en gerichte uitvoering, waarbij energie-efficiëntie centraal staat, ondersteund door een mix van korte, middellange en lange termijn hernieuwbare energie. Het is tijd om te handelen en deze ambitieuze koers te realiseren.

...