De Boeroe-erfenis binnen het hart van 235 jaar Saramacca

door

door Steven Seedo

Op 20 juni viert de Boeroe-gemeenschap 180 jaar vestiging in Suriname. Tegelijkertijd nadert een schaars belichte mijlpaal: de proclamatie van het district Saramacca, precies 235 jaar geleden. Twee historische momenten, geworteld in dezelfde bodem, verweven in hetzelfde verhaal. Wat in 1845 begon als een koloniaal landbouwexperiment, groeide uit tot een blijvende aanwezigheid.

De Boeroes – Nederlandse boerenfamilies, voornamelijk afkomstig uit Overijssel en Gelderland – werden onder moeilijke omstandigheden naar Suriname gebracht. Ze vestigden zich onder andere in Groningen, Saramacca, en legden met doorzettingsvermogen de basis voor wat later een herkenbare agrarische traditie zou worden. De namen, boerderijen, irrigatiewerken en landbouwkundige kennis die zij achterlieten, dragen nog altijd hun stempel.

“De geschiedenis van dit district is te waardevol om in archieven te blijven liggen”Quinton Zondervan

Meer dan een jubileum

Toch is het Boeroeverhaal slechts een laag in de geschiedenis van Saramacca. Lang voor de komst van deze koloniale pioniers kende het gebied al een rijke geschiedenis. Het district werd officieel geproclameerd in 1790 en fungeerde als ontmoetingspunt van meerdere werelden: de marrons, die zich er vestigden na hun strijd voor vrijheid; inheemse volken, die de regio sinds oudsher bewoonden; en later contractarbeiders van diverse afkomst.

De gezamenlijke viering van 180 jaar Boeroes en 235 jaar Saramacca is daarom geen toeval, maar een erkenning van gedeelde geschiedenis. Volgens Erick Rijsdijk, voorzitter van Stichting Sranan Boeroe, is het belangrijk om deze momenten niet los van elkaar te zien. “Het is meer dan een jubileum,” stelt hij. “Het is een collectieve herinnering aan wie we zijn, en hoe we samen verder willen. Wij werken in dit kader ook samen met Stichting Boeroe Komakandra in Nederland, omdat ons erfgoed zich uitstrekt over continenten en generaties.” De stichting blikt met trots terug, maar kijkt ook vooruit. De viering van het jubileum gaat gepaard met culturele evenementen, historisch bewustzijn en bovenal een oproep tot dialoog.

Erfgoed als educatieve opdracht

Parallel aan de viering van 180 jaar Boeroe staat het jubileum van 235 jaar district Saramacca, zegt Quinton Zondervan, ondervoorzitter van Stichting Sukru Patu Saramacca. Zijn organisatie initieert educatieve projecten rond de herdenking van 235 jaar Saramacca, met nadruk op jongeren en onderwijs.“De geschiedenis van dit district is te waardevol om in archieven te blijven liggen,” vertelt Zondervan. “We willen het verhaal doorgeven via moderne, toegankelijke middelen die jongeren aanspreken.”

De stichting werkt aan een educatief gedenkboek dat op scholen gebruikt zal worden, en aan een documentaire die niet alleen de geschiedenis van Saramacca en de rol van de Boeroes belicht, maar ook de sociaaleconomische ontwikkeling van het district in beeld brengt. Ook komt er een landelijk schoolprogramma waarin jongeren via workshops, een wedstrijd en presentaties hun erfgoed leren verkennen en verwoorden. “Het is niet genoeg om slechts te vieren,” vervolgt Zondervan. “We moeten ook onderwijzen, archiveren en verbinden. Alleen zo geven we 235 jaar betekenis voor de komende generatie.”