Dagblad Suriname

door

Terwijl de Dalai Lama 90 wordt, staat de Tibetaanse ballingschap voor een beslissend moment

Vrees voor een Chinese poging om de opvolging te beïnvloedenDoor Mujib Mashal

Dharamsala, India — De Dalai Lama, de spirituele leider van de Tibetanen, nadert zijn 90e verjaardag. Terwijl zijn gezondheid relatief goed blijft, doemt een existentiële zorg op voor zijn volk in ballingschap: wat gebeurt er na hem?

In de boeddhistische traditie van Tibet is het leiderschap van de Dalai Lama gebaseerd op reïncarnatie. Wanneer een Dalai Lama sterft, wordt geloofd dat hij opnieuw geboren wordt als kind ergens in Tibet of daarbuiten. De zoektocht naar deze reïncarnatie — het vinden van de nieuwe Dalai Lama — is diep spiritueel én politiek geladen.

De huidige Dalai Lama heeft het grootste deel van zijn leven in ballingschap geleefd, nadat hij in 1959 uit Tibet vluchtte, toen China zijn controle over het gebied verstevigde. Sindsdien leeft hij in Dharamsala, een stad in de Indiase Himalaya, waar hij een Tibetaans bestuur in ballingschap heeft gevestigd.

Maar nu China probeert zijn invloed te vergroten over de opvolging van de Dalai Lama, zijn Tibetanen bang dat Peking zijn eigen kandidaat zal aanwijzen — zoals eerder gebeurde met de Panchen Lama, een andere belangrijke religieuze leider. China ontvoerde in 1995 een door de Dalai Lama erkende Panchen Lama en stelde zijn eigen versie aan, die sindsdien door veel Tibetanen als een marionet wordt gezien.

De zorgen rond de opvolging zijn niet enkel religieus. Het gaat ook om de politieke en culturele toekomst van een volk dat al decennia strijdt voor zijn identiteit. China heeft de onderdrukking in Tibet geïntensiveerd en gebruikt economische ontwikkeling als middel voor assimilatie. De Dalai Lama is voor velen het symbool van verzet, compassie en vrede.

Zijn naderende 90e verjaardag, gevierd op 6 juli, wordt gezien als een moment van bezinning. Tibetanen wereldwijd vieren zijn leven en nalatenschap, maar maken zich ook zorgen over de toekomst zonder hem.

De Dalai Lama zelf heeft aangegeven dat hij mogelijk zijn reïncarnatie buiten China zal aanwijzen, en dat hij bij leven richtlijnen zal geven voor zijn opvolging. “Als ik sterf in India, en mijn reïncarnatie daar wordt gevonden, zal China dat nooit accepteren,” zei hij eerder.

Toch is de dreiging reëel dat China zijn eigen ‘Dalai Lama’ zal benoemen, wat een situatie zou creëren van twee rivaliserende leiders. Dit zou de Tibetaanse gemeenschap kunnen verdelen en China’s greep op Tibet verder versterken.

Voor de Tibetaanse jongeren in ballingschap, die nooit in Tibet hebben gewoond, draait de strijd niet alleen om religie maar ook om identiteit. In plaatsen zoals Dharamsala wordt Tibetaanse cultuur onderwezen, en jongeren debatteren over boeddhistische filosofie op binnenplaatsen van kloosters — een beeld dat ook te zien is op de foto’s bij dit artikel.

Sommige jonge Tibetanen hopen dat de volgende leider meer uitgesproken politiek zal zijn, terwijl anderen juist de spirituele lijn willen behouden. Sommigen vragen zich af of het tijd is om het reïncarnatiesysteem zelf te heroverwegen.

Maar de meeste Tibetanen blijven trouw aan het geloof dat de Dalai Lama een manifestatie is van mededogen, en dat zijn opvolging volgens spirituele traditie moet verlopen — vrij van politieke inmenging.

Internationaal blijft de steun voor de Dalai Lama aanzienlijk, vooral in de Verenigde Staten en India. Toch is er bezorgdheid dat wereldmachten na zijn dood hun betrokkenheid bij de Tibetaanse zaak zullen verminderen.

De Dalai Lama blijft publiekelijk optimistisch. Hij lacht vaak, maakt grapjes, en ontvangt bezoekers met warmte. Maar zijn nauwe medewerkers erkennen dat de opvolging een gespannen onderwerp is.

“De toekomst van Tibet hangt af van hoe dit moment wordt aangepakt,” zegt een adviseur. “Als we een manier vinden om verenigd te blijven en een legitieme opvolging te waarborgen, kunnen we voortbouwen op zijn nalatenschap. Zo niet, dan riskeren we verdeeldheid — en dat zou China’s grootste overwinning zijn.” (NYT)