Constructief overleg tussen VS en Oekraïne, gesprekken gaan verder

door

“We hebben een zeer constructief gesprek gevoerd,” zei president Donald Trump na een telefoongesprek met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Ook Zelensky uitte zich positief en sprak van een “open en inhoudelijk overleg”.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio en veiligheidsadviseur Mike Waltz gingen nog een stap verder en noemden het telefoongesprek in een persverklaring ‘uitstekend’. Tijdens het overleg stemde Zelensky in met een tijdelijk en beperkt staakt-het-vuren. Daarnaast bespraken de presidenten de luchtafweer van Oekraïne.
Het was de eerste keer dat beide leiders elkaar spraken sinds Zelensky’s bezoek aan het Witte Huis, dat eind vorige maand op een conflict uitliep. Tijdens die ontmoeting zou Zelensky met de VS afspraken maken over de wederopbouw van Oekraïne en de exploitatie van grondstoffen. De escalatie leidde tot spanningen tussen beide landen, waarna de VS tijdelijk militaire steun en inlichtingenlevering opschortte.
Diplomatieke inspanningenEen week na de opschorting van de Amerikaanse steun slaagde een diplomatieke poging in Jeddah, Saudi-Arabië, erin om de relaties te herstellen. De VS hervatte de steun, en Oekraïne stemde in met een Amerikaans voorstel voor een dertig dagen durend staakt-het-vuren met Rusland.
Op dat moment was het voorstel nog niet officieel aan Rusland voorgelegd. Minister Rubio verklaarde dat Oekraïne bereid was “de wapens neer te leggen en het gesprek aan te gaan”. Hij benadrukte dat de bal nu bij Rusland lag om al dan niet in te stemmen met het voorstel.
Bescherming van energie-infrastructuurGisteren besprak Trump het voorstel ook met de Russische president Vladimir Poetin. Het Witte Huis meldde daarna dat Poetin zou hebben toegezegd de komende dertig dagen geen aanvallen uit te voeren op Oekraïense energiecentrales en infrastructuur. Het Kremlin nuanceerde deze toezegging en stelde dat er alleen een overeenkomst was om geen energiecentrales te raken.
Hoewel Zelensky akkoord ging met deze afspraak, werd al snel duidelijk dat beide partijen zich er niet volledig aan hielden. In de nacht na het gesprek voerden zowel Rusland als Oekraïne aanvallen uit op elkaars energievoorzieningen.
Trump en Zelensky bespraken daarnaast de Oekraïense elektriciteitsinfrastructuur en de kerncentrales in het land. Trump gaf aan dat de VS een rol zou kunnen spelen in het draaiende houden van deze centrales en suggereerde dat Amerikaanse betrokkenheid bij het eigendom van de centrales zou bijdragen aan hun beveiliging.
De Amerikaanse president benadrukte dat hij de belangen van zowel Oekraïne als Rusland probeert te verenigen. De komende dagen zullen uitwijzen of deze inspanningen vruchten afwerpen. “We zitten op de juiste weg,” aldus Trump.
Ondertussen hebben Oekraïne en Rusland vandaag 175 gevangenen met elkaar uitgewisseld. Daarnaast droeg Rusland 22 zwaargewonde Oekraïense militairen over aan Oekraïne, als “gebaar van goede wil”, zo liet het Russische ministerie van Defensie weten.
De onderhandelingen worden de komende dagen voortgezet in Saudi-Arabië onder leiding van de VS. De Amerikanen zullen dan overleggen met ’technische teams’ uit zowel Oekraïne als Rusland. Deze gespreksronde zou de basis moeten leggen voor een uitgebreider staakt-het-vuren, beginnend op de Zwarte Zee. De volgende fase zou moeten leiden tot een bredere wapenstilstand tussen Rusland en Oekraïne, waarbij beide partijen het vechten volledig staken.