Column: Verkiezingen evalueren

door

Hans Breeveld

De nationale verkiezingen mogen gerekend worden tot zeer betrouwbare. Binnenlandse en buitenlandse waarnemers zijn daar normaliter zeer goed over te spreken. Personen werkzaam op ambassades in ons land raken niet uitgesproken over de verdraagzaamheid, hulpvaardigheid, sportiviteit en het wederzijds respect van vertegenwoordigers van diverse politieke partijen die op de dag van de verkiezing bij de verschillende stemlokalen werkzaam zijn. Mensen van ambassades heb ik dit “vreedzaam existeren” weleens horen betitelen als een toeristisch product.Kiezers zijn echter wat kritischer over het totale verkiezingsgebeuren. Zo vinden velen het objectiever wanneer personen die diensten willen verlenen op stembureaus of als colporteur of anderszins invulling willen geven aan taken die de verkiezing betreffen – door politieke partijen worden voorgedragen, dan wanneer deze personen online solliciteren voor deze functies. Bij elke verkiezing wordt er een beroep gedaan op de organisatoren van de verkiezingen (lees: de regering) om een eind te maken aan frauduleuze handelingen tijdens het verkiezingsproces. Zeker moet dat met wortel en tak worden uitgeroeid, zoals ik in mijn vorige column betoogde. Wij weten echter dat de negatieve vindingrijkheid van sommige burgers onuitputtelijk is. Als wij de geruchtenmachine mogen geloven, dan schijnt het doel van het plegen van malversaties in onze dagen niet primair bedoeld te zijn om een voordeel voor de eigen partij uit de bus te halen, maar vooral om andere partijen schade te berokkenen.Er is steeds meer kritiek op het feit dat zittende regeringen de verkiezingen organiseren, terwijl leden van die regeringen behoren tot politieke partijen die zelf ook deelnemen aan de verkiezingen. Dit is zeker niet bevorderlijk voor de objectiviteit c.q. de geloofwaardigheid. Zie daar de noodzaak voor het instellen van een Onafhankelijke Verkiezingsautoriteit, waar al jaren om gevraagd wordt. Aangezien wij Surinamers gewone mensen van vlees en bloed zijn, verbaast het mij niet dat er hier en daar wat misgaat, maar misschien geeft het de burger moed als we in gedachten nemen dat we ook eens andere tijden hebben gekend. Tijden waarbij – onder andere – het tellen van de stemmen consequent plaatsvond op de dag na de stemming. Alle stembussen, met daarin de ingevulde stembiljetten, moesten toen op een aangegeven locatie ‘overnachten’. Legio zijn de verhalen van wat politieke anansi’s of politieke slimmeriken – maar eigenlijk politieke knoeiers – in staat waren te doen. Glimlachend dan wel schouderophalend ging men – in die dagen – aan die verhalen voorbij. Gelukkig hebben wij die tijden achter ons gelaten.Bij opeenvolgende verkiezingen werd de uitslag meestal algemeen aanvaard, met uitzondering van soms één of enkele partijen. Na hooguit wat binnensmonds gemor of gemurmel ging ook die partij, dan wel die partijen, uiteindelijk akkoord met de uitslag.Ir. Lothar Boksteen, die jarenlang voorzitter van het Centraal Hoofdstembureau is geweest en ook kort voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau, zegt steeds weer dat op weg naar de verkiezingen en tijdens de verkiezingen veel geklaagd wordt over onvolkomenheden van het verkiezingssysteem. Maar is de uitslag eenmaal bekend, dan wordt alles weer opgeborgen tot de volgende verkiezingen, om dan weer te beginnen met aangeven wat er niet klopt.Het lijkt mij dat op basis hiervan besloten moet worden dat een van de laatste activiteiten van de zittende regering, dan wel een van de eerste van de aantredende regering, het organiseren van een workshop is waarbij alle relevante actoren van de verkiezingen van gedachten moeten wisselen en een diepgaande analyse en evaluatie van de afgelopen verkiezingen moet worden gemaakt. Deze workshop, waarop alle geïdentificeerde knelpunten en onvolkomenheden van de verkiezingen aan de orde moeten worden gesteld, mag langer dan één dag duren. Uiteraard mag worden verwacht dat ook de nodige oplossingen zullen worden aangedragen.Op weg naar 50 jaar Srefidensi zou het van een volwassen wordende natie mogen worden verwacht dat het constante ‘klagen’ wordt omgezet in het aandragen van oplossingen en het stellen van daden.Hans Breeveld