Column: ‘Geoorloofd wangedrag’

Bij velen is de overheersende opvatting over sport, dat het verbindt en verbroedert. Hoewel deze gedachte reeds geruime tijd achterhaald is, komen we er niet onderuit dat je in die tijd toen dat inderdaad het geval was, echt kon genieten van sportbeoefening. Van verbinding en verbroedering is er tegenwoordig haast niets meer te merken. Op vrijwel alle niveaus wordt de competitiegeest steeds manifester. In landen met een bepaald signatuur, zie je al bij de kleintjes dat het accent gelegd wordt op het winnen en schroomt men er niet voor om de kinderen te beroven van hun natuurlijke behoefte aan spelen. Ook in extreem arme landen is het zo dat het beoefenen van een tak van sport de enige manier is om aan armoede te ontsnappen. Kinderen die onder bovengenoemde omstandigheden opgroeien, zullen dus een totaal andere mentaliteit hebben bij het beoefenen van hun sport. Ze weten immers dat goede prestaties hen -en vaak ook delen van hun familie- een betere financiële toekomst garanderen. Zij zijn in hun sportbeoefening meedogenloos en zullen dus tot het uiterste gaan om hun doel te bereiken.

Behalve de hierboven aangehaalde groepen heb je ook sportbeoefenaars die zich ervan bewust zijn dat het bij meetmomenten niet gaat om enkel het meedoen, maar dat het draait om het winnen van de hoofdprijs. Deze groep die grotendeels behoort tot de gevestigde orde in de sport, is mogelijk meedogenlozer dan de eerste groep. Zij hebben de controle over belangrijke instituten en komen weg met oneerlijke praktijken, omdat ze in staat zijn om de actoren om te kopen. Geen wonder dat er ondanks de invoering van video-arbitrage in de voetbalsport, nog steeds oneerlijke beslissingen worden genomen. Voor deze groep is sporten op het hoogste niveau dus ‘serious business’ en daarbij is alles geoorloofd. Bij hen begint de wedstrijd al veel eerder dan de tijd die er reglementair voor is uitgetrokken.
Naast de bovengenoemde groepen hebben we ook de argeloze groep. In deze groep zitten degenen die sport bezien als gezellig tijdverdrijf en al tevreden zijn met een overwinninkje hier en daar. Degenen in deze groep hebben een vrij rustig leven en zijn zich er niet van bewust dat er onder hun tegenstanders, individuen en of groepen zijn die met een alles of niets mentaliteit aan de start verschijnen. De benadering van de sporters in deze groep is kameraadschappelijk, waardoor ze altijd van het goede in de mens uitgaan. Zij hebben geen kwaad in de zin en houden er ook geen rekening mee dat tegenstanders hen als vijanden beschouwen en als zodanig behandelen.
Toeschouwers zien slechts hetgeen zich afspeelt tijdens de wedstrijd en hebben vaak geen notie van wat zich allemaal voltrekt in aanloop naar het meetmoment. Het gedrag van sporters wordt door de neutrale kijker soms niet begrepen, omdat het in de meeste gevallen een uiting is van de frustraties vanwege een gemiste kans om of aan zware armoede te ontsnappen of het mislopen van een sponsordeal. Daarnaast zijn er ook onbegrepen taferelen tijdens wedstrijden, die hun oorsprong vinden in de invloed die wordt uitgeoefend door de gevestigde orde in de sport’’. De oorspronkelijke gedachte over sport (verbroedering), heeft intussen plaatsgemaakt voor ‘geoorloofd wangedrag’ onder het mom van sportbeoefening. Sporters worden tot bloedens toe of in coma geslagen, anderen worden opzettelijk het ziekenhuis in getrapt, weer anderen worden racistisch bejegend en ga zo maar door. Alles waarmee de concurrent een hak gezet kan worden, is geoorloofd. Wie zich niet in deze rol kan terugvinden, moet zich niet begeven in de ‘arena’, zoals het Engelse gezegde ‘If you can’t stand the heat, get out of the kitchen’ luidt. Kan je niet mee met de huidige opvatting, stap dan niet in de arena om vervolgens te klagen.

Mireille Hoepel

...