Column: A ten doro… fu lusu den privilege

door

Ja, inderdaad: a ten doro dat regeerders en politici eindelijk begrijpen dat ze staatsmacht níet krijgen om de belangen van zichzelf, hun vrienden, familie of sponsors te dienen. In een gezonde democratie hoort de samenleving helder, tijdig en volledig geïnformeerd te worden. Verantwoording afleggen is geen gunst, het is een plicht. Want het land, met alles erop en eraan, is van het volk.Transparantie is een grondrecht. Maar in Suriname lijkt die norm allang verlaten. De regering zwijgt wanneer het haar uitkomt. De Centrale Bank houdt te lang de lippen stijf op elkaar terwijl de koers ontspoort. En het parlement – nu tijdelijk vleugellam – vervult zijn kerntaken niet: het volk vertegenwoordigen en wetgeving maken in het algemeen belang. De coalitie gedraagt zich als een verlengstuk van de regering. De oppositie? Die heeft te weinig kracht en tanden getoond. Ondertussen draait de samenleving op voor de gevolgen: verwarring, frustratie, inflatie. Wanhoop.In november vorig jaar zijn, na veel discussie, wetten aangenomen waarin de financiële voorzieningen van de drie machten zijn geregeld. Iedereen – zelfs met fouten uit het verleden – was het erover eens: er moest een einde komen aan de praktijk waarin politici staatsgoederen voor een habbekrats overnemen. Tijdens die behandeling sprak initiatiefnemer Asis Gajadien nog de hoop uit dat de regering zich uit eigen fatsoen zou inhouden. Deze regering zou het immers beter doen dan de vorige, waar ze vijf jaar lang op heeft teruggeblikt. Assembleevoorzitter Marinus Bee verzuchtte na de aanname: “Als moraal niet werkt, dan moet het maar bij wet.”Maar moraal bleek een façade. Het door de regering beloofde Staatsbesluit over eigendommen van de Staat is maar bij woorden gebleven. Wat is er gebeurd? Precies datgene waarvoor men de vorige regering tot op het bot heeft bekritiseerd.Via een raadsvoorstel van het ministerie van Openbare Werken krijgen ministers, de vicepresident én de president toestemming om voertuigen over te nemen tegen 25% van de taxatiewaarde. En toen de missive uitlekte, ging de verontwaardiging niet over het misbruik, maar over het lek. Niet de daad werd veroordeeld, maar het feit dat het publiek ervan wist. Alsof het probleem niet zit in het graaien, maar in het feit dat het zichtbaar is geworden.En die verongelijkte stilte beperkt zich niet tot de regering. Het Openbaar Ministerie zwijgt al dagenlang over een ernstige ripdeal waarbij zelfs een onderofficier van JIT en andere leden van de gewapende machten genoemd worden. Geen verklaring. Geen geruststelling. Geen informatie. Zolang het volk in het duister wordt gehouden, groeit het wantrouwen. En dat raakt de kern van de rechtsstaat. Intussen moet de pg maar gaan onderzoeken in opdracht van de president wie verantwoordelijk is voor lekkage van missiven. Dan is er nog de koers. De SRD is door de magische grens van 40 geschoten. De euro is boven de SRD 45. De prijzen rijzen de pan uit. Winkeliers passen hun prijslijsten bijna dagelijks aan. En de Centrale Bank? Die komt pas met een halfslachtige verklaring als de publieke druk ondraaglijk wordt. Met een verwijtende toon, richting commentatoren. Alsof het hamsteren, het zwart wisselen, het klagen, de oorzaken zijn van het probleem – en niet het zwakke beleid.Wat het volk nodig heeft is openheid, perspectief en leiderschap. Geen gesloten deuren. Geen zure gezichten van gedeukte ego’s. A ten doro!A ten doro fu lusu den privilege.A ten doro fu moro firi gi a kondre dan fu spek yu egi saka.Nita Ramcharan