Coalitie tegen continuïteit

door

De verkiezingen van 25 mei 2025 waren historisch: het was de eerste keer dat Suriname stemde onder een nieuw kiesstelsel. Dit systeem werd ingevoerd na een oordeel van het Constitutioneel Hof, dat het oude districtenmodel ongelijk en discriminerend verklaarde. Elke stem telt nu even zwaar een belangrijke stap voorwaarts in de democratische rechtsorde. Maar deze juridische correctie heeft ook geleid tot een nieuwe politieke realiteit: meer fragmentatie, moeilijkere coalitievorming en grotere institutionele instabiliteit. Ook kredietbeoordelaar Moody’s stelt in zijn recente verklaring dat de verkiezingsuitslag een impasse heeft gecreëerd die de vorming van een stabiele regering belemmert en beleidsvertragingen in de hand werkt.Coalitie binnen het recht, maar buiten de geest van representatieDe afgelopen regeerperiode kenmerkte zich door ingrijpend doch noodzakelijk herstelbeleid. Onder begeleiding van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) slaagde Suriname erin de inflatie te beheersen, schulden te herstructureren en opnieuw toegang te verkrijgen tot internationale financiële markten. Het IMF waarschuwde dat deze hervormingen slechts duurzaam zijn bij voortgezette politieke coherentie en beleidsdiscipline. De vorming van een ad-hoc coalitie zonder programmatische eenheid is politiek wankel en economisch riskant.Partijkartel als juridisch constructDe huidige politieke structuur is het product van vier cruciale wetgevingsinstrumenten: de Grondwet van 1987, de Wet op Politieke Organisaties (1988), de Terugroepwet (2005) en het verbod op pre-electorale combinaties (2019). Deze wetgeving heeft geleid tot een juridisch toegestaan maar democratisch onevenwichtig speelveld.VHP is geen etnische partij: het bewijsDe campagne werd overschaduwd door etnisch polariserende retoriek, vooral tegen de VHP. De partij is feitelijk een multi-etnische formatie. Onderzoek van dr. Hans Ramsoedh bevestigt deze transformatie.De NPS en de kloof tussen beginsel en bestuurDe deelname van de NPS aan de coalitie leidde tot felle kritiek van erevoorzitter Ronald Venetiaan. In de media verklaarde hij dat de NPS wordt verkwanseld aan de machtspolitiek van de NDP, zonder brede partijraadpleging.De prijs van een wraakcoalitieDe coalitie lijkt meer ingegeven door anti-VHP sentiment dan door een gedeeld regeerprogramma. Dit ondermijnt niet alleen het binnenlands vertrouwen, maar ook het internationale kredietwaardigheidsimago van Suriname. Kredietbeoordelaar Moody’s waarschuwde deze week dat de huidige politieke impasse, met een verdeelde uitslag en complexe coalitievorming, het risico vergroot op beleidsvertragingen en begrotingsverslapping. Voor een economie die zich slechts broos heeft hersteld – en op het punt staat toekomstige olie-inkomsten aan te boren – is dat een gevaarlijk signaal. De vraag is of politiek eigenbelang opnieuw zwaarder weegt dan nationaal belang.Continuïteit is geen luxe, maar noodzaakHet kiesstelsel van 2025 is een noodzakelijke correctie op een grondwettelijk onrecht. Maar zoals elke hervorming vraagt het om zorgvuldige institutionele begeleiding. Als politici hun nieuwe ruimte gebruiken voor revanche en machtsdeling zonder inhoud, ondergraven zij het vertrouwen dat de kiezer én het Hof hen heeft gegeven. De verkiezingsuitslag legitimeert geen afbraak van het beleid dat Suriname sinds 2020 uit de schuldencrisis heeft gehaald. De samenleving verdient bestuur op basis van visie en representatie geen coalitie op basis van rancune. Zonder een stabiele en coherente coalitie dreigt Suriname de unieke kans te verspelen om zijn herstel te verzilveren en zich voor te bereiden op de olierijkdom van 2028. De wereld kijkt mee  en het oordeel is genadeloos!Nagessar Chanderdath LLB.