Chileense gletsjers lopen verhoogd risico op instorting en aardverschuivingen

door

Een blik op de vulkaan San Jose in de Chileense Andes, waar gletsjers het risico lopen door stijgende temperaturen, in een gebied genaamd Cajon del Maipo in San Jose de Maipo, Chili. (Foto: Reuters)

Door stijgende temperaturen en de actieve seismische en vulkanische omstandigheden in Chili, lopen verschillende gletsjers in het land een verhoogd risico op instorting, aardverschuivingen en ijslawines. Dat blijkt uit een recente studie van de Universiteit van Chili, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of South American Earth Sciences.De onderzoekers modelleerden meerdere risicovariabelen, waaronder het plotseling leeglopen van gletsjermeren, modderstromen, puinlawines en abrupte versnellingen in de beweging van gletsjers. Volgens geoloog Felipe Ugalde, een van de auteurs van het onderzoek, zijn naar schatting tien gletsjers in Chili “hoogst kwetsbaar” voor een of meerdere van deze destabiliserende factoren.Het gaat onder meer om gletsjers met steile ijsrichels of met afnemende meren aan hun voet, en om ijsmassa’s die dicht bij actieve vulkanen liggen. “Drie van de meest kwetsbare gletsjers bevinden zich dicht bij de belangrijkste emissiecentra van de San José-vulkaan, waar het risico op laharstromen groot is,” aldus Ugalde. Laharstromen zijn modderstromen die ontstaan uit een mix van water, vulkanische as en puin.De onderzoekers wijzen erop dat gletsjers wereldwijd in toenemende mate aan massa verliezen door de opwarming van de aarde. Hierdoor worden ze instabieler. “Bij hoge temperaturen sijpelt smeltwater of regen door tot aan de basis van de gletsjer en werkt daar als smeermiddel,” legt Ugalde uit. Dit versnelt het afbreken van grote ijsstukken in een proces dat bekendstaat als ‘calving’.Volgens Ugalde is dit verschijnsel een direct gevolg van de onbalans waarin veel gletsjers wereldwijd zich bevinden, zelfs in hooggebergten. “De gemiddelde luchttemperaturen blijven stijgen, en dat destabiliseert deze kwetsbare systemen verder.”Chili telt duizenden gletsjers, waarvan een groot deel zich in seismisch actieve gebieden bevindt langs de zogenaamde ‘Ring of Fire’ – een gordel van vulkanen en aardbevingen rondom de Grote Oceaan. De bevindingen van het onderzoek versterken de roep onder wetenschappers en beleidsmakers om versnelde monitoring en bescherming van gletsjers in het Andesgebied.