Bliksembezoek Amerikaanse vicepresident aan Groenland zorgt voor spanningen

door

De Amerikaanse vicepresident JD Vance en zijn echtgenote Usha Vance zijn na een bliksembezoek aan Groenland weer vertrokken richting de Verenigde Staten. Hun aanwezigheid op het eiland, dat formeel onder het Deense koninkrijk valt, heeft zowel bij Groenlanders als Denen tot wrevel geleid.
De reis werd aanvankelijk aangekondigd door Usha Vance, die samen met een van haar zoons naar Groenland wilde reizen om “de lokale cultuur en saamhorigheid te vieren”. Ze wilde onder meer een traditionele sledehondenrace bijwonen en erfgoedsites bezoeken. Enkele dagen later liet vicepresident Vance weten zich aan te sluiten bij het gezelschap.
Hoewel het bezoek in eerste instantie cultureel van aard leek, kreeg het al snel een politieke lading. Vance bracht slechts enkele uren door op de Amerikaanse luchtmachtbasis Pituffik in het noordwesten van Groenland. Van een ontmoeting met Groenlandse of Deense vertegenwoordigers was geen sprake. Ook bleek dat het bezoek niet vooraf is afgestemd met de Groenlandse of Deense regering, wat kwaad bloed zette bij beide.
Tijdens zijn korte verblijf uitte Vance stevige kritiek op Denemarken. Hij stelde dat het land onvoldoende doet om Groenland te beschermen tegen invloeden van Rusland en China, landen die volgens hem eveneens strategische belangen hebben op het eiland. Denemarken zou volgens Vance te weinig investeren in de veiligheid van het gebied.
Ook president Donald Trump mengde zich in het debat. Vanuit Washington verklaarde hij dat de VS Groenland nodig hebben voor de internationale veiligheid. Hij verwees daarbij naar de aanwezigheid van Russische en Chinese schepen in de regio, die volgens hem “niet aan Denemarken of wie dan ook” mogen worden overgelaten.
Kritiek uit Groenland en DenemarkenZowel de Groenlandse premier Múte B. Egede als de Deense premier Mette Frederiksen uitten scherpe kritiek op het onaangekondigde bezoek. Egede sprak van “buitenlandse inmenging” en beschuldigde de VS van machtsvertoon. Frederiksen noemde de druk die Washington op Groenland uitoefent ‘onaanvaardbaar’.
De Amerikaanse delegatie, die verder bestond uit veiligheidsadviseur Mike Waltz en energieminister Chris Wright, had aanvankelijk een driedaags verblijf gepland, maar beperkte de trip uiteindelijk tot slechts één dag.