BETERE AANPAK MONUMENTEN

door

Onze historische binnenstad is een openluchtmuseum van ruïnes aan het worden. Een spookstad van een vervlogen tijd. Bevolkt door verslaafden en daklozen. Het smalle netwerk aan één verkeersweg stimuleert geen vestiging van grote bedrijven en trekt geen bewoners aan. De doorn in het oog is het gebouw van het ministerie van Financiën en Planning. Wat resteert van de koepel staat op instorten, de klok waarop al onze tijdsbesteding ingesteld zou moeten worden, staat onheilspellend stil en het houten gedeelte van het plafond en dakwerk, maakt van het geheel een trieste ruïne.
De Monumentenwet 2002 had een herstart moeten zijn. De gedachte bestond dat de oudere regelgeving niet voldoende gehandhaafd werd en te veel steunde op de staat, met de Kroon en het koloniaal verleden in gedachte. Er waren daarnaast hoopgevende internationale ontwikkelingen en verdragsrechtelijke verplichtingen, die ingevoerd moesten worden. Het systeem zou moeten steunen op drie pijlers: aanwijzing, verbod en subsidies.
De overheid lobbyde hard voor de monumentale status van de historische binnenstad en die werd uiteindelijk ook als internationaal erfgoed erkend. Die erkenning nam volgens het lang gevoerde beleid de verantwoordelijkheid voor ‘aanwijzing’ uit handen van de lokale autoriteiten. Er wordt door zowel monumentfanaten als door de autoriteiten, het standpunt ingenomen dat de UNESCO-lijst een zaligverklaring is en dat binnen dat gebied, eenieder moet investeren binnen een keurslijf van traditie en behoud.
Tot subsidie is het nooit gekomen. Zelfs niet tot belastingvrijstellingen, kortingen bij overheidsdiensten of parastatalen of ondersteuning in natura. Wie het in zijn hoofd haalt om in de binnenstad te blijven, kan niet eens profiteren van bijvoorbeeld een gereduceerde brandverzekeringspremie, ondanks het feit dat de overheid aanmerkelijke belangen in het verzekeringswezen heeft. Dit geldt ook voor het bankwezen, dat door de overheid op geen enkele manier wordt aangespoord of verplicht om gebruikers van monumentale gebouwen de ondersteuning te bieden in de geest van de geldende regelgeving en verdragen.
Daarnaast is de overheid de hoofdschuldige van verwaarlozing, als het om monumenten gaat. Leegstaand, veroudering en gebrek aan onderhoud zijn alom waar te nemen. Nu is het geen geheim dat de overheidsfinanciën een puinhoop zijn, maar een personeelsbestand van vijftigduizend mensen zou toch een man of honderdvijftig kunnen missen die inzetbaar zijn voor schoonmaak, bewaking, wat sociaal werk met de daklozen in de buurt of hier en daar het vervangen van wat wegrottend hout.
Dat de agressieve en verbodgestuurde houding van de autoriteiten averechts werkt, is merkbaar bij het dossier van de sloop van het pand aan de Nassylaan 43. De Commissie Monumentenzorg zit om een antwoord verlegen en er dreigt juist rechtspraak, met precedentwerking te gaan ontstaan, die kortweg bewijst dat op dit onderdeel de keizer geen kleren aan heeft. Ditzelfde dreigde eerder al in het dossier van het Poortgebouw van het Bisdom, maar topoverleg voorkwam voor het moment juridische fijnslijperij.
Een gedegen monumentenplan, waarin de rol van de overheid, de rol van vrijwilligers, de civieltechnische planning, de financiering, en bedrijvigheid realistisch bij elkaar worden gebracht zonder verwijt, en met het pauzeren van agressieve verbodsacties, lijkt de enige weg voorwaarts, als behoud en cultuur een werkelijk oogmerk zijn van het beleid.
The post BETERE AANPAK MONUMENTEN ..