Beter theater en duurzame verbanden smeden met Nyun Sten 2

door Audry Wajwakana

PARAMARIBO — “Het Surinaamse theater kan pas echt groeien als we sterke scriptschrijvers hebben,” zegt theatermaker Maikel Austen van Stichting Art Laboratorium (ArtLab.sr). Hij constateert dat de traditie van scriptschrijven, zoals Henk Tjon en Thea Doelwijt, is verwaterd. “Tegenwoordig leunt Surinaams theater veel op improvisatie, terwijl in Nederland en Vlaanderen een goed geschreven script de basis vormt van succesvolle producties.”

Om het schrijven van theaterscripts in Suriname naar een hoger niveau te tillen organiseert ArtLab.sr in samenwerking met Rightaboutnow.Inc uit Amsterdam, Schrijversvakschool Paramaribo en het Conservatorium Suriname het project Nyun Sten 2.0., de tweede editie van Nyun Sten uit 2016. Het project richt zich op de ontwikkeling van nieuwe, eigentijdse theaterstukken die het ‘eigene’ van Suriname voor het voetlicht brengen. Het thema van deze editie is ‘Vrijheid’.

‘We willen niet alleen nieuwe scripts ontwikkelen, maar ook duurzame samenwerking tussen theatermakers in het Nederlands taalgebied versterken.’

Nyun Sten 2.0 bestaat uit de training scriptschrijven en het Nyun Sten Festival. Vijftien mensen krijgen de gelegenheid een eenakter te leren schrijven. De training staat open voor eenieder die actief is in de theatersector maar ook de nieuwkomer is welkom. De selectie van deelnemers is gebaseerd op de synopsis die zij indienen. “Een toneelstuk moet een bepaalde inhoud en zeggingskracht hebben,” zegt Austen. Voor de tweede editie heeft hij graag dat ook mensen uit de mediawereld zich inschrijven, omdat zij midden in de samenleving staan en dus veel weten wat speelt.

“Zij kunnen sterke en actuele verhalen inbrengen,” zegt hij. Het doel van het project is verhogen van de kwaliteit van Surinaamse (muziek-) theaterproducties en het versterken van de creatieve industrie in Suriname. De eerste editie van Nyun Sten was succesvol, maar bracht ook leermomenten met zich mee. Een uitdaging was de beperkte tijd om acteurs te casten voor de nieuwe stukken. “Toen de scripts klaar waren, hadden we ineens een groot aantal acteurs nodig, maar weinig tijd om hen goed voor te bereiden,” zegt Austen.

Daarom wordt bij Nyun Sten 2.0 een nieuwe aanpak gehanteerd: een aantal scripts zal als ‘dramatic reading’ aan het publiek worden gepresenteerd. Theatermakers krijgen vervolgens de mogelijkheid om deze scripts tot volwaardige producties te ontwikkelen, wat uiteindelijk kan leiden tot een structureel theaterseizoen met nieuwe Surinaamse verhalen.

‘Vrijheid’

Speciaal voor de tweede editie wordt samengewerkt met het Conservatorium Suriname, waarbij alumni betrokken zullen worden om muziek te componeren voor de theaterscripts. Elke schrijver werkt samen met een componist. Er is bewust gekozen voor het thema ‘Vrijheid’. Austen: “Vrijheid is een onmisbaar en waardevol goed. Denk aan vrijheid van meningsuiting, persvrijheid, de vrijheid om te zijn wie je bent, om te kiezen, ongeacht gender of achtergrond. Dat zijn fundamentele rechten die we niet als vanzelfsprekend mogen beschouwen.”

Het thema sluit ook aan bij de jaarlijkse herdenking van de afschaffing van de slavernij en de viering van de Surinaamse onafhankelijkheid. “We willen schrijvers aanmoedigen om het thema op hun eigen manier te interpreteren. Hoe ruimer, hoe beter.” Austen stelt dat een script niet alleen een kunstvorm is, maar ook een tijdsdocument dat de samenleving weerspiegelt. “Het laat zien welke waarden destijds belangrijk waren en biedt een krachtig middel om verhalen vast te leggen en door te geven aan toekomstige generaties.” Dit is volgens hem essentieel voor Suriname.

Voorwaarden

De training loopt van 10 maart tot en 20 juli en er zijn twaalf bijeenkomsten van elk drie uur. Van de kandidaten wordt verwacht dat ze interesse hebben in theater, zich goed kunnen uitdrukken in het Nederlands of Sranantongo, voldoende tijd en ook internet hebben. De training wordt verzorgd door Ruth San A Jong van Schrijversvakschool Paramaribo en Maarten van Hinte van Rightaboutnow.Inc.

Na de training zullen acht scripts geselecteerd en als ‘dramatic reading’ opgevoerd worden tijdens het Nyun Sten 2.0 Festival van 18 tot 20 juli in On Stage. De regie is in handen van vier lokale regisseurs, gecoacht door Marjorie Boston van Rightaboutnow.Inc en Alida Neslo.

Met Nyun Sten 2.0 hoopt Austen een duurzame basis te leggen voor de verdere ontwikkeling van het Surinaamse theater. “We willen niet alleen nieuwe scripts ontwikkelen, maar ook duurzame samenwerking tussen theatermakers in het Nederlands taalgebied versterken. Het draait om duurzame samenwerkingen tussen verschillende partijen, partners, die zich écht willen inzetten en gezamenlijk de schouders eronder willen zetten”, zegt hij. Het project wordt financieel ondersteund door onder andere de Taalunie, het Fonds voor de Podiumkunsten en het Cultuurfonds van De Nederlandsche Bank.