Beschouwing — Verkiezingen 25 mei 2025: Beslissend moment voor vrouwelijk leiderschap in Caricom

door

Terwijl Suriname zich opmaakt voor de verkiezingen op 25 mei, bevindt het land zich op een belangrijk kruispunt. Het wordt geconfronteerd met aanhoudende economische problemen, politieke onzekerheid en een zeldzame kans om het regionale narratief rond gender en leiderschap te herschrijven.

Tekst Ivan CairoADVERTISEMENT

Deze verkiezing is niet alleen van nationaal belang. Suriname zou zich ook kunnen positioneren als voortrekker binnen de Caribische Gemeenschap (Caricom) door mogelijk de eerste vrouwelijke president van het land en van de regio te kiezen – naast kopstukken als Mia Mottley, premier van Barbados en de onlangs gekozen Kamla Persad-Bissessar, premier van Trinidad en Tobago. Het is nog nooit eerder voorgekomen dat drie vrouwelijke regeringsleiders in de Caricom-top hebben gezeten.Kiezen presidentADVERTISEMENT

Volgens de meest recente peilingen zullen in hoofdzaak de Nationale Democratische Partij (NDP) en de Vooruitstrevende Hervormingspartij (VHP) een dominante rol spelen. Die peilingen wijzen er echter op dat geen van beide partijen een absolute meerderheid zal behalen, wat de deur opent voor complexe coalitieonderhandelingen of impulsieve kabinetsformaties. Zoals het huidige kiesstelsel is wordt de president niet rechtstreeks door de kiezers gekozen: dat gebeurt in eerste instantie in het parlement bij tweederde meerderheid. Als dat na twee stemrondes niet lukt, wordt de beslissing overgedragen aan de Verenigde Volksvergadering (VVV), met meer dan 900 leden, waar een gewone meerderheid volstaat.Deze politieke dynamiek valt samen met een groeiende roep om gendergelijkheid. In juni 2024 lanceerde het ministerie van Binnenlandse Zaken, met steun van de VN-ontwikkelingsorganisatie UNDP, de campagne ‘Excellence, Women First’- een ambitieus initiatief dat vrouwen aanmoedigt om actief deel te nemen aan de politiek. Met de slogan en hashtag #25MEITHEPRESIDENTISFEMALE! riep de campagne politieke partijen op om vrouwen op verkiesbare plaatsen te zetten en het electoraat te inspireren om vrouwelijk leiderschap te overwegen.‘Hoog tijd’

Karin Refos, communicatiestrateeg en projectleider bij die campagne, noemt dit verkiezingsmoment cruciaal. “Het is hoog tijd voor een vrouwelijke president in Suriname,” zegt ze, zonder een voorkeur uit te spreken. Refos stond eerder aan het roer van succesvolle campagnes rond de verkiezingen van 2015 die het aantal vrouwen in het parlement en de regering aanzienlijk verhoogden. Ook in 2020 werd een soortgelijke campagne gevoerd. Maar toen ging het aantal vrouwen in vooral de regering juist omlaag. De achteruitgang in 2020 vormde de aanleiding om deze nieuwe campagne te lanceren. Haar meetpunt voor succes? Minstens 45 procent vrouwen in de nieuwe regering, en bij voorkeur een vrouw als president, vicepresident of parlementsvoorzitter. Veelbelovend is volgens haar, dat op 25 mei meer dan 40 procent van de kandidaten vrouw is, en dat grote partijen meerdere vrouwen op verkiesbare plaatsen in hun top vijf hebben gezet.

‘Het is hoog tijd voor een vrouwelijke president in Suriname’- Karin Refos

Jenny Simons

Twee vrouwelijke kandidaten profileren zich momenteel nadrukkelijk als mogelijke president: Jennifer Geerlings-Simons van de NDP en Krishna Mathoera van de VHP.Jennifer Geerlings-Simons, partijvoorzitter van de NDP, heeft een indrukwekkend politiek parcours. Sinds 2000 werd ze onafgebroken verkozen in De Nationale Assemblee en was van 2010 tot 2020 parlementsvoorzitter. Gezien de traditie van politieke partijen in Suriname inclusief de NDP om de partijleider naar voren te schuiven als presidentskandidaat, lijkt Geerlings-Simons de meest voor de hand liggende vrouwelijke kanshebber – mits haar partij de nieuwe coalitie leidt.Haar verkiezingsprogramma is gericht op een fundamentele hervorming van de economie, waarbij de mens centraal staat. “De economie moet de mensen dienen, niet omgekeerd,” stelt ze. Ze verzet zich tegen modellen die rijkdom concentreren bij een elite en benadrukt investeringen in onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur, productie en toerisme – sectoren die cruciaal zijn voor duurzame groei en betere levensstandaarden.

Twee vrouwelijke kandidaten profileren zich momenteel nadrukkelijk als mogelijke president: Jennifer Geerlings-Simons van de NDP en Krishna Mathoera van de VHP.

Krishna Mathoera

Krishna Mathoera, voormalig politiecommissaris en huidig minister van Defensie, heeft een kortere politieke loopbaan van iets meer dan tien jaar. Ze zetelt sinds 2015 in de politiek en bekleedt sinds 2020 een ministerspost binnen de VHP-regering. Onlangs kondigde ze tot verrassing van velen haar ambitie aan om president te worden; een stap waarmee ze partijleider en zittend president Chan Santokhi uitdaagt. Naar eigen zeggen is het geen een-twee tussen haar en Santokhi, om meer stemmen achter haar, dus voor de VHP te krijgen, omdat de partijleider vanwege zijn gevoerde beleid als president minder populair is. Mathoera richt zich in haar boodschap op investeren in onderwijs, veiligheid, en zorg “zodat elk kind, elke vrouw, elke ondernemer vooruit kan”. Maar ook pleit ze voor integriteit en transparant bestuur, wat met enige reserves wordt bekeken gezien haar rol binnen de vaak bekritiseerde regering. Pas recent begon ze haar stem in de media te laten horen wanneer er zaken opdoken die neigen naar onbehoorlijk bestuur en mogelijk favoritisme bij overheidsgunningen. Bovendien wordt haar beleid minder zichtbaar gecommuniceerd dan dat …