BESCHOUWING — SLM kan geen vliegtuig vinden voor Amsterdam-route

door

De Surinaamse Luchtvaartmaatschappij (SLM) slaagt er maar niet in voor langere termijn een toestel te leasen voor de Mid-Atlantische route. De maatschappij beschikt niet over de benodigde certificaten om zelf met een tweemotorige kist de route te mogen onderhouden. En een viermotorig toestel is commercieel niet haalbaar. Echter, de directie verzwijgt deze informatie en houdt stug vol dat het de goede kant op gaat met het bedrijf.
Tekst Armand Snijders

Beeld FB South American/Caribbean Aviation & CDS
Het kost de SLM enorm veel moeite om in de lucht te blijven. Met name op de route Paramaribo-Amsterdam-Paramaribo moeten hemel en aarde worden bewogen om een vliegtuig te vinden dat kan worden ingezet. Dat gebeurt nu op basis van wetlease, waarbij een toestel wordt ingehuurd waarop niet de eigen bemanning kan worden ingezet. Dat maakt deze vorm van leasen erg onvoordelig.

“De situatie is niet veel verbeterd en zal, zoals de zaken er nu voor staan, ook niet beter worden”

Eigen personeel inzetten kan wel bij een langdurige drylease agreement, waarbij een toestel in eigen beheer is. Nadat in maart van dit jaar de viermotorige A340-300, de Pride of Suriname, moest worden ingeleverd bij eigenaar Lessor V2 Aviation uit Dubai verzekerde directeur Steven Gonesh dat “met alle betrokkenen wordt samengewerkt om weer te kunnen beschikken over vliegcapaciteit in eigen beheer”.
ETOPS-certification
Echter, de directeur weet dat dit op korte termijn zeer onwaarschijnlijk lijkt. Viermotorige toestellen, zoals de Airbus 340-300, worden nog maar zelden ingezet, laat staan verhuurd. Ze zijn duur en inefficiënt om een rendabele verbinding te onderhouden.
Echter, voor het dry leasen van een veel gangbaarder tweemotorig toestel, moet de SLM beschikken over een zogeheten Etops-certification, die het niet heeft. Etops staat voor Extended-range Twin-engine Operational Performance Standards. Met andere woorden, het verwijst naar regels en voorschriften die zijn opgesteld voor de operationele prestaties van vliegtuigen met twee motoren om de veiligheid te garanderen. Dit geldt met name voor grote wateroppervlaktes waar langer dan vier uur over wordt gevlogen, zoals de Atlantische Oceaan.
Aanbod zeer schaars
Overigens, dit geldt niet voor de tweemotorige toestellen, zoals de B737-800, die de SLM inzet in de regio, omdat daarmee hooguit twee uur boven zee wordt gevlogen. Echter, op de route naar Amsterdam zijn grotere tweemotorige wide-body-toestellen nodig, waarvan het aanbod op de leasemarkt sowieso zeer schaars is. Bovendien vraagt het onderhoud van deze kisten bijzondere vakkennis. En ook bij de SLM is de braindrain voelbaar, waardoor ervaren technici nauwelijks nog voorhanden zijn.
Het is, ook gezien de zorgelijke financiële positie van de maatschappij, vrijwel niet mogelijk om de gewenste drylease agreement te sluiten. Daarbij is het namelijk gebruikelijk dat een ruime waarborgsom  wordt geëist van bijvoorbeeld zes maanden en dat kan de SLM waarschijnlijk niet ophoesten.
Ook zullen leasemaatschappijen vanwege de slechte financiële positie van het bedrijf een garantieverklaring van de overheid verlangen, wat naar verluidt moeilijk zal gaan vanwege de strikte regels die aan het programma van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zijn verbonden. Ook al zou de regering daartoe bereid zijn, ze is met handen en voeten aan dit instituut gebonden.
Loodzware molensteen
Verder wordt het meest recente SLM Financial Report (short form report) geëist met een verklaring van een registeraccountant, die echter ook niet kan worden overgelegd. Dat is niet het enige probleem waar de SLM zich voor ziet geplaatst, nog afgezien van het vreselijk slechte imago dat de maatschappij heeft.
De schulden hangen het bedrijf als een loodzware molensteen om de nek. De omvang daarvan was altijd onduidelijk en liep uiteen van 75 tot ruim honderd miljoen US dollar. Gonesh zei op 14 oktober tijdens een bespreking met de Vereniging van Surinaamse Verkeersvliegers op het kabinet van de president dat het om 89 miljoen US dollar gaat.
Maar hij had, aldus de Communicatiedienst Suriname, ook goed nieuws: er zou middels een schuldherschikking elf miljoen US dollar van die schuld zijn afgehaald. Dat klinkt fantastisch, alleen is niet verteld welke schuldeisers, die al jaren op hun geld wachten, hebben ingeleverd en hoeveel. Zolang dat niet openbaar wordt gemaakt, is het een zeer twijfelachtige bewering.
Schuldvermindering?
Bovendien is het maar de vraag of die schuldvermindering alleen komt door toegeeflijke schuldeisers of dat Gonesh gemakshalve een stukje koerswinst heeft mee berekend. In de uitstaande schuld van de SLM zit namelijk ook een aardig bedrag met een SRD-component, zoals schulden aan lokale leveranciers en overheidsinstanties.
Stel dat er vijf jaar geleden SRD 75 miljoen aan schulden was tegen een koers één op tien, dat was destijds 7,5 miljoen US dollar. Tegen de huidige koers van iets boven de dertig is dat bedrag nu 2,5 miljoen US dollar. Dat is toch een mooie koerswinst van vijf miljoen US dollar en kan …