BESCHOUWING — Laveren tussen grootmachten: Suriname in de mangel door handelsoorlog

door

De wereld staat op zijn kop sinds Donald Trump voor de tweede keer president van de Verenigde Staten (VS) is. Vooral China moet het bij hem ontgelden én de landen die nauw zaken mee doen met de Aziatische grootmacht. Hoewel het Amerikaanse staatshoofd inmiddels behoorlijk wat gas heeft teruggenomen, is het voor regeringen van vooral kleine landen, zoals Suriname, van belang om te laveren om de eigen belangen zoveel mogelijk te beschermen.

Tekst Armand SnijdersADVERTISEMENT

Beeld kabinet van de president

Dat president Chandrikapersad Santokhi een dag vóór het toch wel enigszins merkwaardige flitsbezoek vorige maand van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marco Rubio, een ontmoeting had met Chinese zakenlieden, was opvallend. Zeker omdat het vooraf al duidelijk was dat Rubio van Trump de opdracht had gekregen de dwingende boodschap over te brengen dat zakendoen met China zeer onwenselijk is en vervelende gevolgen kan hebben.

“De Amerikaanse honger naar fossiele brandstoffen is zelfs groter dan Trumps afkeer van de Chinezen”

Santokhi trok zich daar – terecht – weinig van aan en ontving vertegenwoordigers van China Dalian International Economic & Technical Cooperation Group Company Limited (CDIG) en haar partneronderneming Longjian Road & Bridge Company Limited (LJRB). “Beide Chinese ondernemingen gaven dinsdag tijdens het onderhoud, waarbij er is gesproken over de uitvoering van diverse infrastructurele projecten, aan in staat te zijn een wezenlijke bijdrage te kunnen leveren aan het verbeteren van de infrastructuur in het land”, schreef de Communicatiedienst Suriname (CDS) naderhand in een persbericht.

Overbruggingsperiode

“Naast de bouw van dijken, wegen en bruggen, is er gesproken over huizenbouw. Daartoe zullen ze samen met de regering werken aan herziening van de samenwerkingsovereenkomsten. (…) Santokhi riep beide bedrijven op om niet te wachten tot na 2028 wanneer de olie- en gasopbrengsten binnen zullen komen, maar alvast te kijken waar zij Suriname in de overbruggingsperiode kunnen ondersteunen.”

CDIG is belast met de bouw van de 4,5 kilometer lange zeedijk te Weg naar Zee die vanaf de Henry Fernandesweg tot aan de Brantimakasluis zal lopen. “De president gaf aan zeer ingenomen te zijn met de start van de werkzaamheden van de beschermingsdam. Hij zei dat de regering samen met Dalian meer duurzame dijken zal bouwen. Hiervoor moet er wel nog meer financiering worden gezocht. Er zijn al gesprekken daarover gaande. Met Dalian is er een goede verstandhouding, die verder moet worden uitgediept, merkte het staatshoofd op”, aldus de CDS.

Totaal onberekenbare Trump

Of deze nadrukkelijke Chinese interesse een dag later tijdens het hoge Amerikaanse bezoek aan de orde is geweest, is onduidelijk. Het kan Rubio ongetwijfeld niet kunnen zijn ontgaan, evenals het feit dat Suriname al vele jaren goede politieke en economische banden met de Aziatische grootmacht onderhoudt.

Dat is tegen het zere been van de totaal onberekenbare Trump, die sinds zijn hernieuwde aantreden op vele vlakken op onconventionele wijze huishoudt in de wereld en verhoudingen tussen landen op scherp zet. Veel van zijn gebral en dreigementen zijn weer net zo snel door de VS afgezwakt als ze werden aangekondigd. Al zijn er voor vrijwel alle landen wel extra importheffingen opgelegd, die gevolgen hebben voor handelaren en vooral voor de Amerikaanse consumenten.

Trump heeft het daarnaast vooral gemunt op China, waarvoor de extreem verhoogde invoerrechten wel grotendeels overeind zijn blijven staan. Maar beetje bij beetje wordt duidelijk dat de Amerikaanse economie en consumenten ook niet kunnen zonder Chinese producten. Voor wat betreft bijvoorbeeld penicilline is het land volledig afhankelijk van China, dus het is maar de vraag hoelang Trump zijn stugge houding vol blijft houden.

Olie voor de kust

Voor Suriname blijven de (wispelturige) maatregelen vanuit het Witte Huis vooralsnog zonder grote gevolgen. Het recente bezoek van Rubio heeft daar weinig aan veranderd. Wonderwel gaf Santokhi – voor zover bekend – overigens geen duimbreed toe, maar slaagde er tevens in om de Amerikanen niet voor het hoofd te stoten. Maar die zijn welbeschouwd vooral geïnteresseerd in de olie die voor de kust van Suriname ligt; de Chinese aanwezigheid is van latere zorg, zo moet Rubio hebben gedacht. Want de Amerikaanse honger naar fossiele brandstoffen is zelfs groter dan Trumps afkeer van de Chinezen.

Een nieuwe regering zal zich wel duidelijk moeten uitspreken aan welke kant Suriname staat. Moet het kiezen voor China of de VS? Of kan het misschien van beide walletjes eten? De vraag in dat laatste geval is of de Amerikanen dat zullen accepteren. Echter, Suriname moet de afweging maken aan wie het meer heeft: de betuttelende en dicterende vingertjes van Trump en zijn regering waar in feite weinig tegenover staat of weldoener China die altijd bereid is zonder voorwaarden vooraf een helpende hand te bieden.

Nieuwe miljoenenbedragen

En ook al kan het land die vele honderden miljoenen US dollars niet terugbetalen, dan valt er altijd met Beijing …