BESCHOUWING — De mythe van Bouterse; hoe de NDP de waarheid blijft verhullen

door

De NDP positioneert, met oog op komende verkiezingen, haar overleden leider en erevoorzitter Desi Bouterse postuum als wereldleider en martelaar. Maar deze mythologisering staat haaks op de historische feiten en rechtsstatelijke normen. Voor de NDP bestaat maar één waarheid: die van Bouterse. Deze rechtlijnigheid botst met de claim dat hij het “symbool van eenheid” was.

Tekst Iwan Brave

Beeld Bentik Paulus

De Nationale Democratische Partij (NDP) sprak haar “oprechte dank en waardering uit aan iedereen die op welke wijze dan ook heeft bijgedragen aan de respectvolle en waardige uitvaart van onze geliefde Desiré Delano Bouterse”. Ook memoreerde de partij “de morele, fysieke steun en attentie vanuit alle delen van de wereld: vrienden van de NDP in Europa, delen van het corps diplomatique, regeringsleiders, vertegenwoordigers van bevriende naties en internationale organisaties”.

“De NDP is nu eenmaal geboren uit de dictatuur; dit is genetisch de ware aard van het beest(je)”

Als je niet beter weet, krijg je inderdaad de indruk dat het hier niet alleen gaat om een volksleider, maar ook om een “wereldleider”, zoals wordt geclaimd. Een wereldleider is een invloedrijke persoon die een belangrijke politieke, economische of sociale rol speelt op het wereldtoneel. Vaak wordt hiermee een staatshoofd of regeringsleider bedoeld, zoals een president of premier van een land met aanzienlijke macht en invloed in internationale aangelegenheden. Al vanwege deze omschrijving was Bouterse geen wereldleider.

Echter, de NDP is meester in het groter maken van zaken rondom haar overleden leider dan ze in werkelijkheid waren. Iedereen met redelijke kennis van zaken en gezond verstand kan daar vrij makkelijk doorheen prikken. Desondanks heeft de NDP succes, mede door de steun van figuren die de mythologisering van Bouterse ondersteunen. Veel mensen verrijkten zich economisch en politiek onder zijn leiderschap, wat zijn politieke macht versterkte.

Groots en meeslepend

Er valt niets af te dingen aan het grootse en meeslepende afscheid van Bouterse met ‘volkseer’. Het werd vooraf als een krachtmeting gepresenteerd, nadat de regering had besloten hem geen staatsbegrafenis te geven. Of je nu voorstander, tegenstander of kritisch beschouwer bent van zijn bijdrage, zijn stempel en naam zijn onuitwisbaar in de Surinaamse geschiedenis. Dat hebben we allen te accepteren. Echter, wat we niet hoeven te accepteren, is dat de rechtstaat en mensenrechten straffeloos worden geschonden door wie dan ook.

Onder Bouterse en de NDP belandde Suriname drie keer in een sociaaleconomische afgrond. Nu, na bijna vijf jaar regering-Santokhi, klopt de paarse partij weer aan de poort van het machtscentrum, hopend op terugkeer naar de macht na de verkiezingen van 25 mei.

De NDP presenteert alles wat Bouterse deed als in het belang van Suriname. Zo werd tijdens zijn uitvaartceremonie beweerd dat president Bouterse in 2020 “eerder overdroeg in belang van het land”. Maar in werkelijkheid droeg hij een maand eerder over omdat zijn regering financieel met de rug tegen de muur stond, zowel nationaal als internationaal.

Dit gebeurde eerder, toen Bouterse als militaire leider in de jaren tachtig geen kant op kon en noodgedwongen het ‘democratiseringsproces’ moest opstarten. De verkiezingen werden in 1987 door de Front-partijen daverend gewonnen. De NDP behaalde als nieuwe partij slechts drie van de 51 zetels.

‘Telefooncoup’ en ‘kapitaalcoup’

In 1991, na de ‘telefooncoup’ tegen president Ramsewak Shankar, werden er weer verkiezingen uitgeschreven vanwege de economische crisis. Ook deze wonnen de (Nieuw) Front-partijen ruim. De noodlijdende economie moest worden hersteld, wat resulteerde in bezuinigingen.

De Nieuw Frontpartijen behaalden eveneens bij de verkiezingen van 1996 de meerderheid, zij het krap. Maar een politiek steekspel leidde tot de ‘kapitaalcoup’, waarbij de NDP met hulp van de BVD (als afsplitsing van de VHP) en de KTPI door omkoperij en overloperij het presidentschap verwierf.

Deze eerste NDP-regering, met president Jules Wijdenbosch aan het roer, zette in op infrastructurele projecten, zoals de asfaltering van wegen en de bouw van de twee megabruggen, over de Suriname- en de Coppenamerivier. Op zich niet verkeerd, alleen was hiervoor geen monetaire dekking. We eindigden met een dollarkoers van boven de 3.000 en Wijdenbosch werd na massademonstraties gedwongen om een jaar eerder vervroegde verkiezingen uit te schrijven. Zie hier het tweede faillissement onder Bouterse/NDP.

“Hoe zou je in hemelsnaam iemand die is veroordeeld wegens vijftienvoudige moord en onderdook een ‘staatsbegrafenis’ moeten geven?”

In 2000 behaalden de Nieuw Front-partijen hierdoor weer een klinkende overwinning en kregen we tot 2010 de regeringen-Venetiaan II en III. Suriname werd macro-economisch weer gezond gemaakt. De Surinaamse dollar werd ingevoerd en er werden drie nullen geschrapt, waardoor een cosmetische dollarkoers van SRD 2,7 ontstond. Ook hiervoor heeft het volk zware financiële offers moeten brengen door bezuinigingen. President Ronald Venetiaan hield de vinger te stevig op de knip, waardoor de ‘sociale paragraaf’ totaal werd verwaarloosd.

Bouterse rook zijn kansen en beloofde dat het beter zou worden onder hem. Zo keerden …