BESCHOUWING — De lege voedselschuur

Eén van de prioriteiten die deze regering zich in 2020 had gesteld, was om van Suriname dé voedselschuur van de regio te maken. Maar vooral door gebrek aan een duidelijk beleid, rommelen de meeste ondernemers maar wat aan en produceren nauwelijks genoeg om de lokale markt – die nog altijd wordt overspoeld door verse import – te voorzien. Daardoor blijft de voedselschuur leeg en slaan andere landen, zoals buurland Guyana, hun slag. Een gemiste kans op een lucratieve markt.

Tekst Armand Snijders

Beeld Terence Oosterwolde & dWT archief

Het was jaren geleden vooral – de inmiddels wijlen – president Desi Bouterse die de term ‘voedselschuur’ vaak in de mond nam en een grootse en welvarende agrarische toekomst van Suriname voor zich zag. Ook de huidige regering droomt ervan om vanuit het land de gehele Caribische regio te voeden met wat er in het vruchtbare Suriname groeit, zeker tegen het licht dat in 2030 de Caricom 25 procent minder dure importen vanuit de rest van de wereld wil halen.

“Waarom kopen we maïs van buiten de regio? We hebben de capaciteit om het zelf te produceren en in blik te verpakken” Peter Ramsaroop, hoofd Guyana Office for Investment

Overal in de regio wordt beloofd dat Suriname daar een belangrijke bijdrage aan kan leveren. Er zijn zelfs overeenkomsten getekend met eilanden als Barbados, Aruba en Curaçao om daar Surinaamse producten – zoals manja, sopropo en boulanger – af te zetten. Maar tot nu toe is het vooral bij overeenkomsten en mooie woorden en beloftes gebleven. En wordt nog altijd heel weinig geëxporteerd naar de regio en wat wel het land verlaat, gebeurt op initiatief van lokale ondernemers die dat al jaren doen. Van enige bevordering – laat staan stimulatie – vanuit de overheid om de hoeveelheden op te krikken, is nauwelijks sprake.

Geen merkbare toename

En zo gaat het al tientallen jaren, zo concludeerde ook de Rekenkamer van Suriname onlangs in een rapport, waaruit blijkt dat de pogingen van verschillende ministers van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) om Suriname tot de voedselschuur van het Caribisch Gebied te maken, geen succes hebben gehad. Van de elf export-bevorderende maatregelen die sinds 2010 zijn genomen, hebben zeven geen merkbare toename in de export veroorzaakt.

Zoals het ten tijde van de regering-Bouterse bouwen van de cassaveverwerkingsfabriek bij Zanderij, wat volstrekt is geflopt en waardoor de boeren met een overschot aan cassave bleven zitten en financieel enorm het schip in gingen. Of het opzetten van een verwerkingsbedrijf voor landbouwproducten wat volgens de Rekenkamer eveneens verspilde moeite en dus in feite weggegooid geld was.

Israëlische LR Group

Een ander opvallend fiasco was de hypermoderne productiefaciliteit die op de voormalige Staatsboerderij zou worden opgezet. De Israëlische LR Group zou volgens toenmalig LVV-minister Rabin Parmessar voor miljoenen US dollars investeren en jaarlijks 4,2 miljoen liters melk, tweeduizend ton kippenvlees en vijf miljoen eieren voor de lokale markt leveren en exporteren. Maar het ging nooit door, mede omdat er een luchtje van rotte eieren aan de hele overeenkomst hing.

Andere maatregelen, zoals het verstrekken van leningen en schenkingen aan landbouwers, hebben wel potentieel, maar het effect daarvan op de langere termijn is nog niet duidelijk. De Rekenkamer stelt verder dat de export van landbouwproducten naar het Caribisch Gebied sinds 2010 is gedaald.

De totale exportwaarde was in 2022 zelfs lager dan in voorgaande jaren. En dat terwijl ook deze regering veel zegt te doen om de afzet van producten te bevorderen. Maar het lukt maar niet om dit van de grond te krijgen, terwijl buurland Guyana continu agrarische successen boekt.

Aan de Henck Arronstraat tegenover Naskip staat het Suriname-kantoor van de Israëlische LR Group. De hypermoderne productiefaciliteit die was beloofd tijdens de regering-Bouterse liep uit op een fiasco. [: Terence Oosterwolde]

Economische ontwikkeling stimuleren

Peter Ramsaroop, hoofd van het Guyana Office for Investment (GO-Invest), denkt daarom dat het hoog tijd wordt dat Suriname nauw gaat samenwerken op diverse gebieden met andere landen, in het bijzonder Guyana. Op agrarisch gebied ziet hij enorm veel kansen, want daar hebben beide landen baat bij en de regio kan daardoor miljarden US dollars besparen. “Waarom kopen we maïs van buiten de regio? We hebben de capaciteit om het zelf te produceren en in blik te verpakken”, zei hij.

Dit zou niet alleen de voedselvoorziening in de regio versterken, maar ook de economische ontwikkeling van beide landen stimuleren. Waarom dat niet lukt, is eigenlijk al een generatie lang kraakhelder: boeren, opkopers, handelaren en politici weigeren over het algemeen de handen ineen te slaan en geven elkaar beurtelings de schuld van mislukte oogsten, te lage prijzen voor de export (van vooral rijst) en te hoge prijzen voor de lokale consumenten.

“De agrarische industrie daarentegen is veel duurzamer en zal ook over vele decennia …

...