BESCHOUWING — De arrogantie van macht(hebber)

“Ik voel die warmte en dat zie ik overal waar ik kom”, zei president Chandrikapersad Santokhi onlangs in het STVS-programma ‘8-er ’t nieuws’. Waar dat ‘overal’ is, kwam tijdens het vraaggesprek niet uit de verf. En het is zeker niet ‘overal’: in werkelijkheid zijn er heel veel delen van het land waar hij allesbehalve populair is. Maar hij gebruikt zijn vele propagandakanalen om het volk anders wijs te maken. Het is tekenend voor de arrogante manier waarop hij (én zijn regering) al vijf jaar het land leidt. De macht is vooral Santokhi klaarblijkelijk naar het presidentiële hoofd gestegen.

Tekst Armand SnijdersADVERTISEMENT

Beeld CDS & kabinet van de presidentADVERTISEMENT

De die na de rellen van 17 februari 2023 werd rondgestuurd door de CDS, waarop Santokhi en zijn vicepresident op een pompeus, zichtbaar ongemakkelijk bankstel in de veilige residentie van het staatshoofd te Lelydorp zaten, spreekt boekdelen over hoe hij het volk in de steek laat. Het was een typerend voorbeeld van de arrogantie waarmee de leiders – en de president in het bijzonder – zich hebben omgeven.

“Het is aan de kiezers om een oordeel te vellen over dit gedrag van de VHP-voorzitter die gehuld gaat in een presidentieel kostuum. Of eigenlijk van een machthebber in wolfskleren”

Terwijl ondernemers in Paramaribo letterlijk hun wonden nog likten van de ongeregeldheden op die dag, die als Black Friday de geschiedenis is ingegaan, en de samenleving zich verbijsterd afvroeg hoe dit had kunnen gebeuren, sloot het tweetal zich in de zwaarbeveiligde woning op om zich te beraden over de te nemen vervolgstappen. Die leverden uiteindelijk weinig op.

Pas daags daarna durfde Santokhi onder extreme beveiliging het aan om in een aantal vernielde en getroffen winkels poolshoogte te gaan nemen en allerlei beloftes te doen – zoals ondersteuning bij de wederopbouw – die nimmer werden nagekomen. Menigeen schraapte de brokstukken van zijn of haar zaak bij elkaar en stopte er mede om die reden definitief mee.

Falende veiligheidsdiensten

Over het feit dat zijn veiligheidsdiensten voorafgaand aan de rellen volledig hadden gefaald en politie en leger totaal niet waren uitgerust voor ongeregeldheden op een dergelijke schaal repte het staatshoofd nauwelijks. Dus de verantwoordelijken, onder wie veiligheidsadviseur Melvin Linscheer en verantwoordelijk minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie, kwamen er zonder kleerscheuren mee weg. In tegenstelling tot de verschillende getraumatiseerde slachtoffers. En zelf trof Santokhi helemaal geen blaam, zo liet hij doorschemeren.

Een ander, zeer pijnlijk voorbeeld van zijn arrogantie is dat hij ná die bewuste februari-dag een zogeheten ‘nationale dialoog’ opstartte. Hij zou met verschillende groeperingen gaan praten ‘om de kern van de ontstane situatie te achterhalen’, teneinde ‘tot een allesomvattend plan te komen om de meeste problemen in het land aan te pakken’, zo heette dat toen. Echter, eerst zou hij wekenlang voorgesprekken voeren ter voorbereiding op die nationale dialoog, wat eigenlijk niemand begreep.

Weinig vertrouwen in intenties

Hij zou daar twee weken voor uittrekken, maar uiteindelijk was hij maandenlang bezig met honderden gesprekken die nauwelijks tot iets leidden. Overigens, veel organisaties haakten bij voorbaat al af, omdat zij geen zin hadden hun tijd te verdoen om tegen een presidentiële muur te praten, terwijl er niets met hun adviezen werd gedaan. Zo weinig vertrouwen hadden ze toen al in de intenties van het staatshoofd.

Het bleek achteraf ook een juiste beslissing, want eind dat jaar installeerde Santokhi commissies (onder leiding van onder meer de eerder op een zijspoor gezette woordvoerder en CDS-directeur Alven Roosveld) om het vervolg in goede banen te leiden. Echter, dat leverde ook niets op.

Santokhi hoor je sindsdien niet meer over zijn geflopte initiatief, waarmee hij de complete samenleving op een verkeerd been had gezet. Het was vooral bedoeld om het morrende en geteisterde volk – in ieder geval voor even – koest te houden en zichzelf het idee te geven dat hij goed bezig was.

Regels aan de laars gelapt

Het kenmerkt zijn wijze van regeren. Het kwam destijds al tot uitdrukking in de coronatijd, toen hij tijdens de lockdowns – het liefst heimelijk – feestjes en bijeenkomsten had in het presidentieel paleis, terwijl het volk zich thuis achter het dievenijzer gedwongen in opdracht van de regering had opgesloten. Niet alleen het staatshoofd lapte zijn eigen regels aan zijn laars, ook andere hoogwaardigheidsbekleders, onder wie vicepresident Ronnie Brunswijk, handelden alsof deze niet bestonden.

Er mag gerust worden gesteld dat er nog nooit een staatshoofd is geweest dat zich zo prominent en nadrukkelijk op de voorgrond heeft gedrongen bij alles wat in het land gebeurt. Doorgaans opereerden vroegere presidenten vooral bescheiden op de achtergrond en traden hooguit met bijzondere gebeurtenissen en momenten naar buiten. Echter, Santokhi tuigde complete communicatiediensten op om van elk wissewasje waar hij bij aanwezig is, propaganda-berichten de wereld in te sturen.

Ongepast, …

...