BESCHOUWING — C’est la vie voor Bordo!

Het hoge woord in Brazilië is er uit: drugscrimineel Joël ‘Bordo’ Martinus wordt niet uitgeleverd aan Suriname maar aan Frankrijk, waar hij ook een jarenlange celstraf moet uitzitten wegens het ronselen van cocaïnesmokkelaars. Voor Bordo is dat een opluchting omdat hij vreesde dat hij zijn leven in Suriname niet zeker zou zijn, maar hij kan zijn borst nat maken voor wat hem te wachten staat als hij wordt overgebracht naar Frankrijk.

Tekst Armand Snijders

Beeld dWT archief

C’est la vie (dat is het leven) is een zeer bekende en gevleugelde Franse uitspraak die wordt gebruikt als zaken niet zo lopen als je eigenlijk zou willen. Zo is het leven nu eenmaal, of je het nou leuk vindt of niet, je hebt dat te accepteren. Er zijn zelfs liedjes over vertolkt door beroemde artiesten, zoals in je jaren zeventig van de vorige eeuw de Amerikaanse countryzangeres Emmelou Harris.

“Bordo mag zijn borst gaan natmaken en andere delen van zijn lichaam ook” Freelance journalist Patrice Laubignat

Of Bordo – die zelf een weinig succesvolle poging heeft gedaan om een muzikale carrière op te bouwen – ooit van Harris heeft gehoord en haar song kent, mag zeer worden betwijfeld. Zijn belangstelling ging naar hele andere zaken uit, waarbij geld en goud een zeer belangrijke rol speelden. Zijn levensdoel leek daarnaast zo overdreven mogelijk te koop lopen met zijn rijkdommen.

Vooraf getipt

Echter, de Abop-ondervoorzitter moest in november 2022 vluchten toen de justitie hem wilde oppakken wegens ‘moord, het medeplegen/medeplichtigheid tot moord, doodslag, deelneming aan een criminele organisatie, overtreding van de wet Verdovende middelen, van de wet Money laundering en nog een lange lijst andere strafbare feiten. Hij was duidelijk vooraf getipt door ‘iemand van hogerhand’ dat de politie aan de deur van zijn huis te Hanna’s Lust zou staan. Hij nam hierop tijdig de benen.

Het leverde hem een vooraanstaand plaatsje op de lijst van Interpol op. Anderhalf jaar lang wist hij uit handen van de sterke arm te blijven, maar uiteindelijk braken zijn zeer regelmatige uitlatingen via sociale media hem op. De autoriteiten van buurland Brazilië – waar hij naar toe was gevlucht – wisten hem daardoor – met waarschijnlijk ondersteuning van de Franse inlichtingendiensten – betrekkelijk eenvoudig te traceren en grepen hem eind mei vorig jaar in de kraag.

Bij verstek veroordeeld

Immers, de Fransen waren erg in hem geïnteresseerd. Frankrijk had nog een appeltje met hem te schillen nadat hij in 2019 door een rechtbank in de Franse stad Le Mans bij verstek was veroordeeld tot acht jaar cel voor het ronselen van drugskoeriers in de periode 2016 tot 2018. Terwijl hìj het grote geld opstreek, liepen de smokkelaars alle risico’s. Velen werden (in Frans-Guyana of op het Franse vasteland) opgepakt en verklaarden voor de rechter dat ze in opdracht van Bordo werkten.

Na zijn arrestatie in São Paulo dienden de Fransen vrijwel direct een verzoek tot uitlevering in bij Brazilië, zodat hij eerst zijn straf in hun land zou moeten uitzitten. Ook Suriname vroeg om zijn uitlevering om hem te kunnen berechten voor de zaken waarvoor hij wordt verdacht. Maar aangezien de Fransen hem al in 2019 op de Interpol-opsporingslijst hadden laten zetten en Suriname dat pas eind 2022 deed, lag het op voorhand eigenlijk al vast dat Suriname achter het net zou vissen en nog een paar jaar zou moeten wachten voordat Bordo zijn straf in eigen land zou moeten ondergaan.

Criminele activiteiten

Het is internationaal gebruikelijk dat het ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’-principe wordt gehanteerd. In dit specifieke geval heeft ook meegespeeld dat zowel in Brazilië als Frankrijk weinig vertrouwen bestaat in het Surinaamse rechtssysteem. Dat de autoriteiten Bordo zo lang ongemoeid hebben gelaten terwijl duidelijk was dat hij zich met criminele activiteiten bezighield en dat hij uiteindelijk kinderlijk eenvoudig de benen kon nemen, hebben daar aan bijgedragen.

De vrees is niet ondenkbeeldig dat hij na een uitlevering aan Suriname zelfs al snel weer een vrij man zou zijn, zo valt te beluisteren bij Franse journalisten, die zich baseren op hun eigen autoriteiten. Volgens freelance journalist Patrice Laubignat, is nu het risico geminimaliseerd dat Bordo zijn straf zal ontlopen. Bovendien zal hij, zodra hij in Parijs is geland, stevig aan de tand worden gevoeld door de Franse justitie. “Die heeft nog heel veel vragen voor hem, onder meer over zijn contacten in het criminele circuit, met name op de cocaïnelijn van Frans-Guyana, de regio en Europa. En wie daar allemaal bij betrokken zijn.”

Zingen als een picolet

De relatieve ‘opluchting’ van Bordo dat hij voorlopig niet aan Suriname wordt uitgeleverd omdat hij hier zijn leven niet zeker zal zijn maar in een Franse gevangenis zal belanden, is afgaande op de woorden van …

...