BESCHOUWING — Beloften van vernieuwing, praktijken van behoud

Met slogans als ‘W ‘o kenki a systeem’ (‘Wij gaan het systeem veranderen’), ‘A nyun pasi’ (‘De nieuwe weg’) en ‘A model musu kenki’ (‘De aanpak moet anders’), trokken de coalitiepartijen NDP, NPS en BEP ten strijde richting de verkiezingen. Ze beloofden elk een radicale breuk met het verleden, een andere bestuurscultuur en beleid dat meer recht zou doen aan transparantie, effectiviteit en maatschappelijke betrokkenheid bij verwerving van regeermacht. De kiezers gaven hen, al dan niet met tegenzin of hoop, het mandaat. Maar amper een week na de verkiezing van Jennifer Geerlings-Simons (NDP) als president en Gregory Rusland (NPS) als vicepresident, dreigt dit politieke project al besmet te raken met een gevoel van teleurstelling, hypocrisie en wantrouwen.

Tekst Ivan Cairo

Beeld FB NDP

Want wat moeten kiezers denken wanneer binnen het nieuwe regeerteam ineens namen opduiken van personen die eerder zijn afgedankt door vorige regeringsleiders wegens vermoedelijk ondermaatse performance? Of erger nog: bestuurders die tijdens de nadagen van de regering-Bouterse zwaar onder vuur kwamen te liggen wegens integriteitskwesties op het gebied van gronduitgifte?

“Maar in plaats van te investeren in nieuwe gezichten en geloofwaardige vernieuwers, wordt kennelijk gekozen voor loyaliteit aan oude netwerken en interne machtsstructuren”

Het meest schrijnende is misschien wel het voornemen van coalitiepartner Pertjajah Luhur om een voormalig minister van Sociale Zaken en Volkshuisvesting opnieuw te positioneren als minister, terwijl uitgerekend hij volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) tekortschoot bij de uitvoering van het sociale vangnet binnen het herstelprogramma. Zijn aanpak was onvoldoende, zo mag worden geconcludeerd aan de hand van uitspraken van IMF-vertegenwoordigers, wat ook is vastgelegd in de rapportages over de voortgang van het herstelprogramma. Waarom zou hij nu ineens wel slagen bij Defensie?

Deze voordrachten doen het ergste vrezen voor de beloofde hervormingsgezindheid. Het contrast tussen woorden en daden is schokkend. Terwijl tijdens de campagne nog werd gesproken over een nieuwe bestuursstijl en het loslaten van cliëntelisme en oude politieke patronage, lijkt het erop dat de oude garde – ongeacht haar prestaties – eenvoudigweg is doorgeschoven naar een nieuwe ronde posities. Dezelfde poppetjes, dezelfde netwerken, dezelfde valkuilen?

Fragiel mandaat

En dan is daar de vraag die op ieders lippen brandt: ‘is dit zestal [Ismanto Adna (Financiën), André Misiekaba (Volksgezondheid), Sarwan Ramai (Openbare Werken), Mike Noersalim (Landbouw, Veeteelt en Visserij), Melvin Bouva (Buitenlandse Zaken) en Lalinie Gopal (Sport- en Jeugdzaken)] dat de NDP heeft voorgedragen als ministerskandidaat echt het beste wat deze grote, ervaren partij aan kader in huis heeft?’ Als het antwoord daarop ‘ja’ is, dan heeft de partij een ernstig inhoudelijk probleem. Als het antwoord ‘nee’ is, waarom is dan niet gekozen voor het beste?

En als het geschikte kader zich buiten de partij bevindt – in de wetenschap, de private sector, het maatschappelijke middenveld – zou het dan een schande zijn om dáár het talent vandaan te halen? Integendeel. In een tijd waarin het land snakt naar doortastend, deskundig en visionair bestuur, zou het juist een krachtig signaal van leiderschap zijn. Vernieuwing vereist durf, ook durf om buiten de comfortzone van de partijpolitiek te reiken.

De vraag die zich opdringt is of president Geerlings-Simons en vicepresident Rusland zich realiseren hoe fragiel hun mandaat is. Ze zijn geen president en vicepresident geworden op basis van een explosieve volksbeweging of massale steun. Hun verkiezing is in sterke mate het resultaat van politieke deals en de machtsverhoudingen binnen het parlement.

Hun legitimiteit komt daarom met een grote verantwoordelijkheid: het herwinnen van vertrouwen, juist van dat kritische segment van de bevolking dat hoopte op échte verandering. Als zij nu die hoop bespotten met benoemingen die de belofte van vernieuwing ondergraven, verliezen ze niet alleen politieke geloofwaardigheid, maar ook hun moreel gezag.

Het had anders gekund

Vernieuwing is niet alleen een kwestie van beleid, maar ook van symboliek. Een nieuw kabinet zou op zijn minst een inspirerende ploeg moeten zijn, samengesteld op basis van competentie, integriteit en maatschappelijke representativiteit. Niet per definitie jong, maar wél fris van geest. Niet per se zonder verleden, maar wel met een visie op de toekomst. Dat men nu uitgerekend kiest voor omstreden figuren, geeft burgers een pijnlijk déjà vu-gevoel. “Weer hetzelfde spel, met dezelfde spelers.” Met drie vrouwen onder de zeventien ministers is genderbalans in het nieuwe kabinet trouwens heel ver te zoeken.

En het wrange is: het had ook anders gekund. In alle partijen zitten talentvolle, jonge en inhoudelijk sterke mensen die oprecht kunnen bijdragen aan het oplossen van Surinames structurele problemen. Denk aan de torenhoge staatsschuld, het haperende onderwijs, de gebroken gezondheidszorg, de sociale achteruitgang en de voorbereidingen op een eerlijke verdeling van de toekomstige olie-inkomsten.

Maar in plaats van te investeren in nieuwe gezichten en geloofwaardige vernieuwers, wordt kennelijk gekozen voor loyaliteit aan oude netwerken en interne …

...