Beperkt effect VS-bombardement op Iraanse nucleaire sites

door

Een satellietbeeld toont het Isfahan Nuclear Research Center en nabijgelegen tunnels, te midden van het Iran-Israël conflict, in Isfahan, Iran. (Foto via Reuters)

De Amerikaanse luchtaanvallen op Iraanse nucleaire installaties hebben het kernprogramma van Iran niet vernietigd, maar slechts met enkele maanden vertraagd. Dat blijkt uit een voorlopig inlichtingenrapport van de Amerikaanse Defensie-inlichtingendienst (DIA), aldus bronnen binnen de regering-Trump. De bevindingen staan haaks op de eerdere bewering van president Donald Trump dat Iran’s nucleaire capaciteit “volledig was uitgeschakeld”.De analyse werd bekend terwijl een fragiel staakt-het-vuren tussen Iran en Israël van kracht werd, na 12 dagen van intens conflict waarbij ook de VS zich mengde met zware bomaanvallen op Iraanse ondergrondse nucleaire sites.Tegenstrijdige interpretaties van de schadeVolgens het DIA-rapport werden de ingangen van twee nucleaire installaties afgesloten, maar bleven de ondergrondse structuren grotendeels intact en bleven sommige centrifuges zelfs bruikbaar. De voorraden verrijkt uranium zouden ook grotendeels onaangetast zijn gebleven. De nucleaire vertraging zou daarmee beperkt blijven tot “een of twee maanden”. De VS beschuldigt Iran van het streven naar kernwapens, maar Teheran volhardt in zijn standpunt dat het programma uitsluitend bedoeld is voor vreedzame energieopwekking.Het Witte Huis noemde het rapport “volledig onjuist” en benadrukte dat de aanvallen Iran’s nucleaire capaciteit aanzienlijk hadden gedegradeerd. Trump had eerder gesteld dat zijn inzet van 13.600 kilogram wegende bunker-busterbommen de ondergrondse installaties “uitgewist” zou hebben.Wisselende reacties op het staakt-het-vurenDinsdag gaven zowel Iran als Israël aan het luchtoorlogsfront voorlopig te sluiten. President Trump maakte de wapenstilstand bekend en verweet beide partijen het akkoord te hebben geschonden, waarbij hij Israël expliciet opriep “tot bedaren te komen”.Premier Benjamin Netanyahu verklaarde desondanks dat Israël zijn doelstellingen had bereikt: “We hebben twee existentiële bedreigingen voor Israël uitgeschakeld: een nucleaire aanval en een salvo van 20.000 ballistische raketten.” Tegelijk zei hij dat Israël verdere aanvallen had gestaakt op verzoek van Trump.Aan Iraanse zijde claimde president Masoud Pezeshkian een “grote overwinning” en liet hij via Iraanse staatsmedia weten bereid te zijn de dialoog met de VS te hervatten. In een telefoongesprek met de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman zou hij die bereidheid hebben bevestigd.Twijfels over duurzaamheid van het bestandHoewel beide landen zich formeel achter het staakt-het-vuren schaarden, bleven beschuldigingen over schendingen over en weer komen. Israël zou kort na het ingaan van de wapenstilstand alsnog een radarinstallatie nabij Teheran hebben gebombardeerd, volgens Netanyahu als vergelding voor Iraanse raketbeschietingen. Iran ontkende echter dat het na het ingaan van het bestand raketten had afgevuurd en beschuldigde Israël ervan het bestand pas 90 minuten later te zijn gaan respecteren.”Ik moet Israël nu kalmeren,” zei Trump bij vertrek naar de NAVO-top in Europa. “Ze zijn zo lang aan het vechten dat ze zelf niet meer weten wat ze aan het doen zijn.”Verlies en herstelIran meldde dat bij Israëlische aanvallen 610 mensen zijn omgekomen en 4.746 gewond zijn geraakt. In Israël vielen 28 doden door Iraanse raketaanvallen — de eerste keer dat zoveel Iraanse projectielen het Israëlische luchtverdedigingssysteem wisten te passeren.De luchthavens in zowel Israël als Iran zijn weer geopend, en beperkingen op het openbare leven zijn opgeheven. De Israëlische strijdkrachten verklaarden een “belangrijke fase” van het conflict als beëindigd, maar zeiden dat de strijd tegen Hamas in Gaza wordt hervat.Markten ademen opgeluchtOp financiële markten leidde het bestand tot een scherpe daling van de olieprijzen en stijgende aandelenkoersen wereldwijd. De vrees voor langdurige verstoringen van olie-exporten uit de Golfregio lijkt hiermee voorlopig afgenomen. Analisten blijven echter waarschuwen voor de kwetsbaarheid van het bestand, gezien het diepe wantrouwen tussen Iran en Israël.Zoals een terugkerende evacué het verwoordde: “Het maakt niet uit wie bemiddelde of hoe. De oorlog is voorbij. Ze had nooit mogen beginnen.”