Bendepai-contest voor behoud Saamaka cultuur

“Deze overwinning is geen verrassing. Ik heb me maanden voorbereid en ik wist dat ik met de ‘wapens’ die ik heb meegenomen onverslaanbaar zou zijn. Dit is meer dan een show; het is een uiting van onze cultuur. Ik ben blij dat ik aan zo’n groot publiek heb mogen tonen wat ik heb geleerd van mijn ouders.” Dat zegt Armin Abauna (24), winnaar van het eerste Bendepai-, Gadyapai- en Logopai-contest (mooie, fors gebouwde en mollige man), kortweg Bendepai-contest.

Tekst en beeld Edwien Bodjie

Op de tweede plaats is Bannel Amkolie geëindigd en derde is Darrel Mendelzoon geworden. Er waren acht (alleen mannelijke) deelnemers, die het tegen elkaar moesten opnemen in vier rondes. Het contest stond vooral open voor jongemannen met Saamaka roots, maar het door hen gepresenteerde geldt grotendeels ook voor andere stammen.

Abauna beheerst vrijwel alle Marron-drumstijlen, voert verschillende traditionele dansen uit en bidt in spirituele geheime taal. “Ik hoop dat anderen zien hoe mooi dit is en dat het een inspiratie mag zijn om onze cultuur te behouden.” Al vanaf de eerste ronde wist hij het publiek voor zich te winnen. Hij is van Guyaba, het grootste dorp van het Boven-Surinamegebied. In de eerste ronde droegen de deelnemers traditionele klederdracht en droegen een gedicht voor over de waarde van de vrouw. In de tweede ronde mochten ze hun talenten te tonen door bijvoorbeeld dans, muziek of toneel, of een combinatie hiervan.

Voorafgaand aan de officiële opening bracht woordkunstenaar Noris Bannafoo een ode aan vrouwen wereldwijd

De derde ronde was een educatieve speech over de Marroncultuur en in de laatste ronde werden de deelnemers door de jury ondervraagd over alledaagse gebeurtenissen in de samenleving. De antwoorden werden beoordeeld op inhoud en presentatie. De zevenkoppige jury bestond stond onder leiding van Ifna Vrede, kapitein van het dorp Balen Sula en kenner van de Marroncultuur.

Kleurrijk spektakel

De Anthony Nesty Sporthal was versierd met kleurrijke pangi-stoffen. Het publiek bestond overwegend uit vrouwen, van wie het merendeel gekleed was in fleurige traditionele Marron kleding. Terwijl het publiek wachtte op de eerste deelnemers, zorgde een DJ voor muzikale opwarming.De avond werd gepresenteerd door MC Vuure en Vanessa Afonsoewa.

Voorafgaand aan de officiële opening bracht woordkunstenaar Noris Bannafoo een ode aan vrouwen wereldwijd: “De waarde van een vrouw is erg groot. Vrouwen zijn onze moeders. Iedereen wil steeds meer van alles en werkt daar hard voor, maar niemand kiest voor een andere dan zijn eigen moeder. Dat laat zien hoe belangrijk en waardevol een moeder is.” Het publiek reageerde enthousiast toen de deelnemers hun dorp van afkomst en clan (lo) bekendmaakten. Dit creëerde een gevoel van verbondenheid tussen het publiek en de deelnemers. Een bijzondere categorie van de wedstrijd was met spoken word vrouwen complimenteren.

Traditionele expressie en talent

In de talentenronde kregen de deelnemers de gelegenheid om ook andere vaardigheden dan in de eerste ronde te tonen. Er werd gedanst, gedrumd, spoken word voorgedragen en toneel gespeeld. Sommige deelnemers voerden seketi (traditionele Marrondans) uit. In de speechronde deelden ze verhalen over de tradities van de Saramaccaners. Andro Konoe sprak over de aanstelling van kapiteins en basya’s, het proces van het openkappen van kostgronden, verbranden, beplanten en het inzegenen van de kostgrond voor vruchtbaarheid.

Winnaar Armin Abuana tijdens de talenten ronde. Hij toonde zijn dans en drumkwaliteiten.

Dyo Dinge bracht het belang van onderwijs naar voren: “We moeten onze eigen cultuur vooropstellen, maar kunnen ook leren van de westerse cultuur. Onze cultuur hebben wij gekregen van onze voorouders voorouders en die mag niet verloren gaan.” Ofiala Josafath sprak over wat het betekent om iemand een kamkisa te schenken. Dit is een belangrijke traditie binnen de Marroncultuur waarbij een jongeman de status krijgt van volwassen.

‘Er moeten meer van deze activiteiten plaatsvinden. Ik hoop dat dit slechts het begin is, want er zit zoveel rijkdom in onze cultuur. Middels dit contest kunnen we die een beetje naar voren brengen’Modeontwerper Tifen Akobe

Mendelzoon, met zijn zeventien jaar de jongste deelnemer, bracht zang en dans en vertelde over de geschiedenis en opvoedingswaarden van de Saramaccaners. “Respect is een belangrijk fundament in het leven. Het bepaalt hoe je omgaat met mensen, vooral met vrouwen. Ik heb het niet gedaan voor de overwinning, dit is mijn manier om mijn cultuur en traditie uit te dragen. Dit is mijn ding, en als je daarvoor ook nog een beloning krijgt, is dat alleen maar mooi”, zei hij aan de Ware Tijd.

Inspiratie voor toekomst

Modeontwerper Tifen Akobe, die geïnspireerd is door de Marroncultuur en traditionele kledingstijlen, prijst het initiatief om het contest te organiseren. Hoewel zij niet betrokken was bij de organisatie, werd zij door verschillende deelnemers benaderd voor kledingadvies. …

...