Beleidsverzwakking en misalignment oorzaak koersstijging

door

Beleidsverzwakking en misalignment van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) hebben geleid tot een trendmatige stijging van de prijs van de vreemde valuta’s. Zo stelt de Vereniging van Economisten in Suriname (VES) in haar meest recente maandblad Inzicht. De VES plaatst het wisselkoersregime van de moederbank onder een vergrootglas.
Zij noemt de beleidswijziging van de Bank – namelijk veilingen van vreemde valuta na het IMF-programma – opvallend, te meer daar Suriname beschikt over een vrij zwevend wisselkoersregime, waarbij de koers tot stand komt door het vrij spel van vraag en aanbod zonder interventie van de CBvS. Een stabiele koers wordt in zo’n regime volgens de VES bereikt door een gezond en evenwichtig begrotingsbeleid en dito monetair beleid.
Als resultaat daarvan ontstaat een stabiele en evenwichtige wisselkoers. De kwaliteit van het begrotingsbeleid en dat van het monetair beleid zijn al meer dan een half jaar aan het teruglopen. Dat geldt ook voor de beleidscoördinatie tussen de begrotingsautoriteit, de minister van Financiën en Planning en de monetaire autoriteit, de Governor van de Centrale Bank van Suriname. Zo is sprake van overspending binnen de overheidsbegroting, waardoor de overheidsfinanciën verslechteren.
De met het IMF overeengekomen fiscale targets (overheidsfinanciën) met name het overschot van 2,7 procent BBP op de primary balance (lopende inkomsten-lopende uitgaven), werden volgens de VES niet gehaald. Hiervoor werd bij de laatste beoordelingen (reviews) van het IMF ontheffing verleend, nadat de minister van Financiën en Planning beterschap beloofde. Het overschot is noodzakelijk voor de aflossing van de staatsschulden.
De overspending door de overheid leidde tot een toename van de liquiditeit in de Surinaamse economie. Deze richtte zich al snel op importgoederen, waardoor ook de vraag naar vreemde valuta steeg en daardoor ook de wisselkoers. De Centrale Bank van Suriname poogde de overliquiditeit af te romen, maar was slechts ten dele succesvol, mede omdat zij de monetaire teugels te vroeg liet vieren.
De met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) overeengekomen monetaire doelstellingen inzake de omvang van de maatschappelijke geldhoeveelheid, werden volgens de VES niet gehaald. Zo werd de M-0 doelstelling per 31/12/2024 met 8,6 procent overschreden. Daardoor bleef de liquiditeitspositie van de Surinaamse economie te ruim en veroorzaakte opwaartse koersdruk. De CBvS kreeg van het IMF ook een waiver voor de monetaire target, nadat beterschap was beloofd.
VES concludeert dat er een zekere mate van stabiliteit bereikt was in de Surinaamse economie. Echter waren de fundamentals nog fragiel vooral van de overheidsfinanciën. “De CBvS diende dan ook in zo’n situatie het monetair beleid heel strak te houden en niet over te stappen op een versoepeling. Deze misalignment ligt aan de basis van de koersstijging in de afgelopen maanden.