Belastinginning

door

AL JAREN WORDT binnen de samenleving geklaagd dat de belastinginning door de overheid niet rechtvaardig geschiedt. Terwijl de ‘kleine man’ wordt uitgeperst, worden mensen en bedrijven, waar het grote geld te halen is, ontzien. Een vaak aangehaald voorbeeld is de informele goudsector waar vooraanstaande personen belang in hebben.

Ook wordt vrijstelling voor het betalen van belasting verleend, waarbij kan worden gevraagd of die rechtvaardig is. Opeenvolgende regeringen hebben beloofd de Belastingdienst te zullen reorganiseren om via die weg – als belangrijkste bron van  inkomsten – meer geld in ’s landskas te krijgen, maar het is veelal bij woorden gebleven.ADVERTISEMENT

Het SEOB-rapport is wel de moeite waard voor de nieuwe regering om daar lessen uit te leren

De Suriname Economic Oversight Board (SEOB) heeft in haar twintigste bulletin een analyse gemaakt van de overheidsfinanciën en concludeert dat in 2024 zowel de inkomsten als uitgaven ten opzichte van 2023 zijn afgenomen. De overheid trachtte de uitgaven te beheersen, maar de dalende inkomsten bleven een uitdaging. Dit had gevolgen voor de economische groei en stabiliteit.

De SEOB stelt dat het teruglopen van inkomsten grotendeels komt door lagere opbrengsten uit de mijnbouw, waar de belastinginkomsten daalden met bijna 3 procent van het bruto binnenlands product (BBP). Ook de niet-belastinginkomsten uit deze sector daalden. In andere sectoren namen vooral de directe belastingen af, terwijl de indirecte belastingen licht stegen. Zowel de inkomsten- als de loonbelasting daalde.

De Belastingdienst nam maatregelen om de belastinginning te verbeteren door  extra personeel aan te trekken. Het innen en de teruggave van de belasting over de toegevoegde waarde (BTW) werden geoptimaliseerd. Toen de BTW werd ingevoerd, is met veel bravoure gezegd hoeveel meer belasting de regering zou ontvangen. Maar uitgaande van het SEOB-rapport moet worden betwijfeld of dat inderdaad is gebeurd. Hoe controleert de staat of elke belastingplichtige BTW afdraagt en of die juist wordt berekend.

Om achterstanden te verminderen, werden boetes en rentekosten ingevoerd bij  te late betalingen. Daarnaast werd gewerkt aan betere samenwerking tussen overheidsinstanties om de niet-belastinginkomsten te verhogen. De vraag mag worden gesteld of daadwerkelijk handhaving heeft plaatsgevonden.

Hoewel de investeringen in infrastructuur en andere kapitaaluitgaven lager waren, beschouwt de SEOB dit niet per se als positief. Lagere kapitaalsuitgaven in bijvoorbeeld infrastructuur, onderwijs en gezondheidszorg, kunnen gevolgen hebben voor de economische ontwikkeling op de lange termijn.

Het is duidelijk dat veel deskundigheid is gestopt in de analyse van de SEOB. Gezien de korte tijd die de zittende regering nog heeft, is het SEOB-rapport zeker aan jaar niet besteed. Het rapport is wel de moeite waard voor de nieuwe regering om daar lessen uit te leren.