Behoorlijk bestuur

door

DE SITUATIE ROND de conceptbegroting voor het dienstjaar 2025 werpt een schril licht op een fundamenteel tekort in het functioneren van de democratische rechtstaat: het niet naleven van de beginselen van behoorlijk bestuur. Tien maanden nadat de regering-Santokhi de conceptbegroting indiende bij De Nationale Assemblee en de algemene politieke beschouwingen al in de vergetelheid zijn geraakt, is deze nog altijd niet behandeld, laat staan goedgekeurd. Dit vormt niet alleen een bestuurlijk falen, maar ook een ernstige ondermijning van de transparantie, verantwoording en continuïteit van het beleid.

Een begroting is geen vrijblijvende beleidsvisie, maar een juridisch en politiek document dat de koers van het land bepaalt. Het geeft aan waar de middelen vandaan komen en waaraan ze worden besteed. Het parlement heeft de constitutionele taak om deze begroting te controleren, te amenderen of af te keuren.

Het is hoog tijd dat Suriname overgaat tot het instellen van een vaste deadline voor het behandelen en goedkeuren van de staatsbegroting, vergelijkbaar met wat in veel parlementaire democratieën gangbaar is

Dat deze begroting, opgesteld door een vorige regering, nu moet worden verdedigd door een nieuwe machthebber zonder inhoudelijke betrokkenheid of politieke verantwoordelijkheid, roept terechte vragen op over de ethiek en legitimiteit van het proces. Hoe geloofwaardig is een parlementair debat als de verdediging wordt gevoerd door bewindslieden die de uitgangspunten niet onderschrijven of zelfs fundamenteel anders denken over beleidsprioriteiten?

Hoewel de wet toelaat dat wordt gewerkt met de begroting van het voorafgaande jaar, is dit bedoeld als tijdelijk vangnet, niet als structurele oplossing. Wanneer deze situatie bijna een jaar aanhoudt, is dat symptomatisch voor bestuurlijke laksheid. Het overschrijden van redelijke termijnen ondermijnt het gezag van het parlement en schept ruimte voor begrotingsdiscipline op basis van politieke willekeur in plaats van wettelijke kaders.

Het is daarom hoog tijd dat Suriname overgaat tot het instellen van een vaste deadline voor het behandelen en goedkeuren van de staatsbegroting, vergelijkbaar met wat in veel parlementaire democratieën gangbaar is. Dit versterkt de verantwoordingsplicht van de regering, verhoogt de transparantie richting de samenleving en waarborgt continuïteit in beleidsuitvoering. Bovendien voorkomt het dat een nieuwe regering wordt geconfronteerd met beleidsstukken die zij niet heeft opgesteld, maar wel moet uitvoeren of verantwoorden.

Een stabiele democratie vergt duidelijke regels, respect voor institutionele verantwoordelijkheden en tijdige besluitvorming. Het parlement moet zijn controlerende taak serieus nemen en de regering – oud of nieuw – moet haar plicht vervullen door begrotingen niet slechts in te dienen, maar ook binnen redelijke termijn te verdedigen en te laten behandelen. Dat is geen formaliteit, maar een hoeksteen van behoorlijk bestuur.