Beheer van tankervloot via Suriname leverde Iran miljarden op

Een in Nederland gevestigd advocatenkantoor heeft jarenlang de Iraanse olie-industrie geholpen bij het omzeilen van Amerikaanse sancties. Via een tankervloot, geregistreerd op naam van Surinaamse stromannen, werd in het geheim voor miljarden euro’s aan olie verscheept. Dit onthulde de Nederlandse nieuwszender BNR.
International Law Firm Taheri (ILFT) zette sinds 2020 minstens zes bedrijven op die olietankers beheerden, zo blijkt uit onderzoek van BNR. Dit gebeurde door een Surinaamse dochteronderneming van het in Capelle aan den IJssel gevestigde advocatenkantoor. Betaalde tussenpersonen functioneerden als directeuren. Zo bleef de echte eigenaar van de olietankers buiten zicht.
Eigenaar van het advocatenkantoor Masoud Taheri (44) ziet hier geen kwaad in. Hij is slechts een dienstverlener die een ‘oplossing’ biedt voor een klant die op ‘internationaal niveau tegen een juridische kwestie’ aanloopt, zo laat hij aan BNR weten.
SpookvlootDe schepen maken deel uit van de zogenaamde Iraanse ‘spookvloot’: honderden schepen die via een netwerk van tussenpersonen door Iraanse belangen worden aangestuurd. Deze heimelijke oliehandel leverde het land vorig jaar minstens 50 miljard dollar op, zo bleek uit onderzoek van The Economist. De olietankers worden op papier gemanaged door aan het kantoor verbonden Surinamers.
De tankers voeren hierbij vaak ook andere verdwijntrucs uit. Zo activeert de bemanning van de Tifani op 27 maart van dit jaar een zender die het in openbare volgsystemen doet lijken alsof het schip midden in de Perzische Golf voor anker ligt. Satellietfoto’s in bezit van UANI verraden de werkelijke locatie: een olieterminal bij het Iraanse eiland Kharg.
VS dringt wereldwijd sancties tegen Iran opDe Verenigde Staten proberen hun sancties tegen Iran op internationale schaal af te dwingen. Sinds 2018 is het Amerikanen verboden om Iraanse olie te verhandelen, en bedrijven wereldwijd die zakendoen met Iraanse oliehandelaren riskeren eveneens Amerikaanse strafmaatregelen. Hierdoor vermijden havenautoriteiten, verzekeraars en banken doorgaans iedere samenwerking met tankers die olie uit Iran vervoeren, uit angst dat hun belangen in de VS worden getroffen.
Suriname als vrijhaven voor geheime transactiesHoewel de handel in Iraanse olie in de VS streng verboden is, geldt dat niet in Europa of Suriname. Volgens Masoud Taheri handelt hij volledig binnen de wet en draagt hij niet bij aan de financiering van terrorisme, zoals hij zelf benadrukt. “Ik zie geen probleem in samenwerken met Iran,” stelt hij, en vergelijkt de situatie met belastinggeld dat naar Israël gaat, zonder dat individuen daarvoor verantwoordelijk worden gehouden bij eventuele controversiële acties van dat land.
De keuze voor registratie in Suriname lijkt strategisch. Sinds 2020 verplicht Nederland bedrijven om hun uiteindelijke belanghebbenden (UBO’s) te registreren in een openbaar register. Suriname kent echter geen vergelijkbare regelgeving. Volgens Melissa van den Broek, Senior Manager Forensic Integrity & Compliance bij KPMG, kiezen bedrijven vaak voor landen waar de UBO-registratie beperkt toegankelijk of niet verplicht is.
Taheri blijft zwijgen over wie werkelijk achter de tankerbedrijven zit. Hoewel het logo van het Iraanse staatsoliebedrijf NIOC op zijn website verschijnt onder het kopje “Belangrijke klanten”, ontkent hij dat het staatsbedrijf eigenaar is van de tankers.