Begroting 2025 geraamd op ruim SRD 50 miljard, tekort iets meer dan SRD 3 miljard

door

De regering verwacht in het dienstjaar 2025 ruim SRD 50.337.868.000, dus ruim SRD 50 miljard, uit te zullen geven, terwijl ze haar inkomsten raamt op bijna SRD 48 miljard (47.185.456.000). Een negatief saldo van iets meer dan drie miljard Surinaamse dollar, wat overeenkomt met 1,7 procent van het bruto binnenlands product (BBP), wat ver beneden de internationale norm is. Dit zei president Chandrikapersad Santokhi dinsdag in zijn jaarrede bij de opening van het nieuwe parlementair jaar.
Tekst Wilfred Leeuwin

Beeld kabinet van de president
Assembleeleden van de regeringsfracties noemden de rede hoopgevend, terwijl de oppositie duidelijk teleurstellend reageerde. Ze sprak van wenselijkheden zonder dat de regering concreet heeft aangegeven hoe het beleid zal worden gerealiseerd.

“De keuzes die we vandaag maken zullen de toekomst van generaties bepalen”

In een ruim twee uur durende jaarrede, zijn laatste in de regeerperiode 2020-2025, heeft Santokhi het voorgenomen beleid voor volgend jaar uiteengezet. Dit moment markeert in zijn ogen niet slechts een nieuw begin van het parlementaire werk, maar ook van de natie, een ‘re-moment’ van reflectie om te kijken naar de mogelijkheden en kansen.
Een groot deel van de jaarrede ging dan ook over de bereikte resultaten van de regering de afgelopen vier jaar en met verdere uitbreiding in 2025. Santokhi bedankte de samenleving voor haar offers om het land weer gezond te krijgen en toonde respect voor het geduld, “want er is duidelijk een toekomst die er veel beter uitziet”.
Hij begon zijn rede met de bekendmaking van TotalEnergies dat die 10,5 miljard US dollar zal investeren in de het blok 58-concessiegebied van Staatsolie. “Laten we onze kansen niet mislopen door politieke spelletjes”, klonk de oproep van het staatshoofd. Hij drong erop aan samen op te trekken in het belang van Suriname en sprak van een ommekeer in het beleid van de regering. “Stap voor stap overstappen van crisisbeleid naar ontwikkelingsbeleid.”
De president stelde dat het herstructureringsbeleid van de regering in samenwerking met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) veel goeds heeft gebracht. Maar hij besefte ook dat dit beleid voor de samenleving onzekerheden en moeilijke tijden heeft veroorzaakt. “Als natie hebben we een buitengewone zware tijd meegemaakt, maar ik sta hier met het gevoel dat de offers niet tevergeefs zijn geweest.” Hij noemt het een onmiskenbaar feit dat de economie weer groeit, van -16 procent naar een verwachte positieve drie procent tegen het einde van dit jaar.
Sociale resultaten
Even onmiskenbaar is volgens het staatshoofd dat door het gevoerde beleid de hypotheekrente fors is gedaald. Jonge koppels zijn weer in staat een hypotheek te nemen, te bouwen of een perceel te kopen. Middels het grondconversiebeleid is er meer zekerheid op grond in eigendom.
Santokhi verwees ook naar de positieve gesprekken met de vakbeweging en verhoging van de koopkrachtversterking. Het waren zware onderhandelingen, maar er is resultaat geboekt met niet alleen de vakbeweging, maar ook met andere sociale partners, zei hij. Dit is voor alle ambtenaren en de met hen gelijk gestelden, vanaf 1 juli een ‘welverdiende’ salarisverhoging van 15 procent en vanaf 1 januari 2025 nog eens 5 procent.
De koopkrachtversterking van SRD 3.500 zal tot eind dit jaar doorgaan en vanaf 1 januari in het salaris worden opgenomen. De belastinggrens is opgetrokken en de belastingschijven zijn verruimd. Voor de particuliere sector zijn faciliteiten, zoals fondsen, ingesteld om de productiecapaciteit en het ondernemerschap te vergroten.
Santokhi erkende dat niet alles vlekkeloos is verlopen. “Zaken hadden anders gekund. Daaruit moeten wij leren. De toekomst van Suriname ligt in onze handen en samen moeten we bouwen aan een land waar kansen liggen voor eenieder; verdeeldheid moet achterwege worden gelaten.”
Volgens het staatshoofd gaat deze hoop gepaard met verantwoordelijkheid. “Het is onze taak dat de rijkdom die voortkomt uit natuurlijke hulpbronnen verantwoord wordt beheerd. We staan op het punt een nieuwe weg in te slaan die leidt naar kansen voor iedereen. De keuzes die we vandaag maken zullen de toekomst van generaties bepalen.”
Hij riep eenieder op vastberaden te blijven. “We staan aan het begin van een nieuw hoofdstuk waarbij Suriname mag dromen van welvaart en die droom kan ook werkelijkheid worden.” De president wees op nog veel andere resultaten zoals het akkoord met de vakbonden over energietarieven.
Economische resultaten
Santokhi stelde dat het financiële huishouden op orde is gebracht, de inflatie is onder controle en de wisselkoers is gestabiliseerd. Er is geïnvesteerd in infrastructuur, onderwijs, gezondheidszorg, agrarische sector, veiligheid en het binnenland en een gunstig investeringsklimaat gecreëerd dat kansen biedt voor investeerders en werknemers. De prijzen in de winkels blijven volgens de president een punt van zorg. De regering zal in dialoog blijven met sectoren in het streven naar prijsverlaging.
Om de economie verder te stabiliseren zijn maatregelen genomen, waaronder de normalisatie van een evenwichtige begroting, schuldherschikking en hervorming van de Belastingdienst. Er …