Bauxiet-deal met Chinalco: soeveriteit Suriname in gedrang

door

John Goedschalk.

De regering is voornemens een overeenkomst aan te gaan met bauxiet-gigant Chinalco, voor het mijnen van bauxiet te West-Suriname, in het Bakhuysgebied. Daarbij zou 280.000 hectaren worden afgestaan voor de winning van deze grondstof. Over deze deal heeft groene econoom en milieu-activist John Goedschalk serieuze kanttekeningen. Hij wijst erop dat zowel nationale- als internationale wetgeving wordt vertrapt. Sterker nog: ons land schakelt zodanig wetgeving uit met juridische constructies, waardoor er geen sprake meer zou zijn van soevereiniteit in het gebied. –Vraaggesprek onderaan het artikel.

Het gebied in kwestie is maar liefs 15 keer de grootte van Paramaribo; er zitten daar 5.000 Surinamers in vier dorpen. Twee daarvan vallen direct in het gebied en één zit op de rand. Gezien Suriname in 2007 vóór de ‘Declaration on the Rights of Indigenous Peoples’ stemde, vindt Goedschalk dat het principe van Free, prior and informed consent (FPIC) moet worden toegepast bij deze deal. Maar, Goedschalk wijst ook op nationale wetgeving die de regering hiertoe verplicht. In de Milieuraamwet is het FPIC-principe opgenomen. De president erkent dat er nog niet gesproken is met de gemeenschap, maar dat er slechts gecommuniceerd is met de districtscommissaris van het gebied.

Verhuizing van lokale gemeenschappen

Er is reeds een conceptovereenkomst tussen de Staat en het bedrijf. Daarin is opgenomen dat, indien nodig, gemeenschappen zullen worden verhuisd op kosten van de staat voor dat deel dat staatseigendom is. De staat gaat ervan uit dat het gebied domeingrond is, terwijl Goedschalk bendrukt dat het een betwist gebied is: inheemse gemeenschappen claimen delen daarvan als woon- en leefgebied. En voor het deel dat niet in overheidshanden is, wordt in de overeenkomst gesproken over compensatie voor grond-eigenaren op kosten van Chinalco.

Economische voordelen?

Goedschalk heeft een analyse gemaakt van de inkomsten voor Suriname bij het aangaan van deze deal. Hij rekent uit dat op basis van $3 per ton, Suriname jaarlijks tussen de $18 en $30 miljoen aan inkomsten heeft. Gelet op de olie-inkomsten vanaf 2028, is dit een druppel op een hete plaat. Olie zal Suriname maar liefst $1,5 miljard opleveren in dat productiejaar alleen. Goedschalk ziet hierdoor geen noemenswaardige economische voordelen. Daarnaast zou uit de inkomsten van olie, zelf een betere bauxiet-industrie opgezet kunnen worden zodat lokaal aan waardetoevoeging gedaan kan worden.

Het parlement moet uiteindelijk een besluit nemen over de deal. Echter, de regeringspartijen hebben daar een meerderheid, waardoor Goedschalk zich zorgen maakt over de uitkomst van die debatten. Immers, de coalitie stemt vaak in lijn met de wensen van de regeerders.

Goedschalk vraagt de president zich te houden aan zijn afgelegde eed: daarin heeft hij gezworen de onafhankelijkheid en het grondgebied van de Republiek Suriname te verdedigen en bewaren, en dat hij de algemene- en bijzondere vrijheid van allen zal beschermen.

Goedschalk heeft een petitie opgestart, waarin wordt opgeroepen: ‘Stop de grootschalige uitverkoop van Surinaams grondgebied aan China!’. Hij vraagt de gemeenschap die te tekenen.

..