Armand Snijders heeft het mis over SRD 8 miljard; geen geld ontvangen, wél schuld op papier

door

In het artikel “Santokhi, pe a moni de? (1)“, verschenen bij DWT Online en United News op 4 juli 2025, wordt gesteld dat de binnenlandse schuld van de Surinaamse overheid bij de Centrale Bank van Suriname (CBvS) in het eerste kwartaal van 2025 bijna is verdubbeld — van SRD 8,7 miljard in december 2024 naar SRD 16,9 miljard in maart 2025. Dat klopt. Helaas heeft de auteur alleen naar de motorkap gekeken en niet naar wat eronder ligt.
Wat echter ontbreekt, is de cruciale context: de toename van deze schuld is grotendeels het gevolg van de herkapitalisatie van de CBvS — een boekhoudkundige operatie die géén geld heeft opgeleverd dat door het ministerie van Financiën uitgegeven had kunnen worden. Anders gezegd: het was niet beschikbaar voor het besteedbaar budget van de regering. Desondanks wordt in het artikel gesuggereerd dat er SRD 8 miljard is geleend én vervolgens uitgegeven, zonder dat duidelijk wordt waaraan. Dat is feitelijk onjuist en misleidend. Zo misleidend dat populisten ermee aan de haal gingen op sociale media.
Wat is herkapitalisatie?Bij herkapitalisatie stort de overheid — in dit geval het ministerie van Financiën en Planning — kapitaal in de kas van de CBvS om tekorten die zijn ontstaan door verliezen uit het verleden, aan te zuiveren. Het gaat om SRD 9,4 miljard. Een deel is direct betaald en een deel van de verplichting is vastgelegd als binnenlandse schuld. Het geld blijft bij de CBvS en komt zeker niet vrij voor consumptieve bestedingen. Sterker nog: het ministerie van Financiën heeft reeds 1 miljard SRD daadwerkelijk betaald aan de CBvS, zonder daar goederen of diensten voor terug te hebben gekregen. Zie hiervoor de officiële publicaties van leenovereenkomsten op de website van het Bureau voor de Staatsschuld (SDMO, Suriname Debt Management Office):
Kies onder Leenovereenkomsten Binnenland voor Leenovereenkomsten 2024:https://sdmo.org/index.php/leenovereenkomsten
Hieronder een screenshot van het overzicht.

Deze herkapitalisatie wordt erkend en genuanceerd besproken door de onafhankelijke Suriname Economic Oversight Board (SEOB). In hun 17e bulletin (oktober 2024) staat:
“De SEOB merkt de afbouw van binnenlandse schulden en de herkapitalisatie van de CBvS op als positieve ontwikkelingen. Niettemin zal herkapitalisatie de binnenlandse staatsschuld wederom doen toenemen en enige druk zetten op de overheidsbegroting.”— SEOB Bulletin #17, oktober 2024
Wat heeft geleid tot de verliezen van de CBvS?In het jaarverslag van de CBvS van 2020 (welk pas in 2023 is uitgekomen) wordt hierover eveneens geschreven. Onder Herkapitalisatieplan staat:
“De resultaten van de Bank over 2021 en 2022 zijn negatief beïnvloed door de waardedaling van de Surinaamse dollar in 2021 en 2022, waardoor een aanpassing van de kapitaalpositie van de Bank noodzakelijk is. Hiertoe worden herkapitalisatieovereenkomsten tussen de Bank, het Ministerie van Financiën en Planning en het IMF besproken. De in het IMF-programma genoemde herkapitalisatie van de Bank en de aanpassing van de Bankwet zijn van belang voor de structurele versterking van het eigen vermogen van de Bank.” Bron: Jaarverslag 2020, Centrale Bank van Suriname, pagina 151
Voorts verwijs ik u naar het volgende citaat uit het rapport van het Bureau voor de Staatsschuld: “Als onderdeel van het hervormingsprogramma, onderging de Centrale Bank van Suriname een herkapitalisatie die in 2025 van kracht werd en veelal de oorzaak was van de schuldtoename in dit jaar. Inlopen van achterstanden op schatkistpapier, op de infrastructurele projecten en schuldherstructurering met binnenlandse banken werden in 2024 afgerond.”
Voor het gemak verwijs ik u ook naar pagina 27 van het betreffende rapport.
Suggestie zonder bewijsHet artikel stelt retorisch de vraag: “Wat heeft het ministerie van Financiën met dit geld gedaan?”, alsof er sprake was van vrije bestedingsruimte. Daarbij worden tal van suggesties gedaan, maar zonder enig bewijs dat deze de oorzaak zouden zijn van de genoemde stijging van de binnenlandse schuld. Hierdoor daalt de geloofwaardigheid van de rest van het artikel. Voor het overige worden er suggesties gewekt zonder onderbouwing: “sinds maart is daar ongetwijfeld heel veel bijgekomen”, terwijl april juist een significante daling toont. Zie Binnenlandse Schuld Statistieken (Tabel 2025-2) op de pagina Statistieken Verloop Staatsschuld op sdmo.org.
Goede journalistiek vereist zorgvuldigheid, zeker als het gaat om publieke financiën. Kritiek op beleid mag niet ontaarden in suggestieve verdachtmakingen gebaseerd op onvolledige of verkeerd geïnterpreteerde data.
Feit en fictieLaat er geen misverstand over bestaan: de overheidsfinanciën zijn nog niet op het niveau waar ze moeten zijn, en politieke verantwoording is essentieel. Maar een goede analyse begint bij correcte interpretatie van bronnen. De binnenlandse staatsschuld is sinds eind vorig jaar astronomisch gestegen, maar dat komt grotendeels door een CBvS-hersteloperatie waar géén directe uitgaven of bestedingen uit voortkomen.
De overheid heeft geen 8 miljard geleend om uit te geven, zoals het artikel impliceert, maar heeft zich juist verplicht geld te betalen aan de Centrale Bank. Die verplichting van de Staat is omgezet in een lening — de Staat moet het geld betalen …