Anunja ‘Mi Wini’ Litanie wil stem zijn van vrouw die te maken heeft met huiselijk geweld

Zaterdag 8 maart is het de Internationale Dag van de Vrouw. Op die dag worden de kracht en waarde van en voor de vrouw geuit. Maar dat er nog veel meer moet worden gedaan, wijzen de statistieken van geweld tegen vrouwen uit. Gemiddeld sterven in Suriname negen vrouwen per jaar door huiselijk geweld.

Tekst Valerie Fris

Donderdag werd de 23-jarige Chayenne Creebsburg door haar 33-jarige partner G.K. om het leven gebracht. Het slachtoffer was moeder van twee kinderen: het oudste was drie jaar, het jongste één jaar. Donderdagochtend werd haar partner G.K. dood aangetroffen; hij had een einde aan zijn leven gebracht.

“Juist wanneer vrouwen bang zijn, ontstaan er fatale situaties ontstaan. Taki efu a no e go. Schaam je niet”

In november vorig jaar werd de 32-jarige Cheneviere Sedney, moeder van drie jonge kinderen, dood aangetroffen in de woning van haar ex-vriend Chivaro Oblein, nadat zij enkele dagen vermist was. De familie trof beide personen levenloos aan in de woning.

Velen vragen zich na een dergelijk geval af hoe het komt dat de vrouw niet eerder aan de bel heeft getrokken vanwege het geweld dat daarvoor vaak regelmatig plaatsvond. “Oordeel niet”, is het advies van Anunja ‘Mi Wini’ Litanie. “Ik ben niet bang om mijn verhaal te delen, omdat juist wanneer vrouwen bang zijn, er fatale situaties ontstaan. Taki efu a no e go. Schaam je niet.”

Aan vrouwen die door huiselijk geweld gaan zegt ze: “Je bent je eigen hero, jij bent degene die jezelf uit de situatie kan halen. Je bent niet wat mensen zeggen of denken, maar wat je gelooft.”

Manipulatieve partner

Litanie, ooit zelf slachtoffer van huiselijk geweld, wil de stem van de vrouw zijn die huiselijk geweld ervaart. “Iedereen die me kent weet dat ik niet op mijn mond ben gevallen en dat ik altijd opkom voor rechtvaardigheid. Maar ik kwam op een bepaald punt in de relatie waarin ik niet meer voor mezelf kon opkomen. Je blijft in de situatie, maar niet omdat je het wil.”

Zij zegt dat ze altijd wel het idee had dat ze sterk was en dat huiselijk geweld haar niet zou overkomen. “De vraag die veel mensen stellen is: ‘hoe heb je dat zo ver laten komen?’ Wanneer je te doen hebt met een manipulatieve partner die jou leven wil beheersen, dan is het niet makkelijk om uit de situatie te komen. Ik zag hoe ik steeds kleiner werd in die relatie.”

Litanie vertelt dat ze door verschillende personen werd benaderd die haar situatie kenden en haar eruit wilden helpen. “Maar ik vertelde hem alles weer en later dacht ik: ‘waarom doe ik dat?’”

De woordkunstenares, die in het dagelijkse leven agent van politie is, zegt uiteindelijk zelf op dat punt te zijn gekomen dat ze beter verdiende en besefte dat ze moest loslaten. “Ik heb figuurlijk moeten vechten om uit die relatie te komen”, beschrijft ze de ‘reis’ die ze maakte. “Ik zag wat mijn zwakte was in mijn sterkte. Ik vluchtte uit de situatie, ook al beefde en huilde ik.”

Een filmpje van haar ging in 2021 viraal, nadat zij in het parlement vol emotie haar gedicht ‘Dyamanti’ voordroeg, een ode aan vrouwen die huiselijk geweld hebben doorstaan. Ze kwam toen net uit die relatie.

De naam ‘Mi Wini’ is ook toen ontstaan. “Ik droomde op mijn verjaardag dat mijn overleden moeder mij riep met de naam ‘Mi Wini! Ontwaak uit je slaap, het is jouw tijd’”, zei ze. Na de voordracht van het gedicht begon Litanie motivatiesessies te verzorgen voor jonge vrouwen.

Bijna verkracht

Ook als kind had Litanie het moeilijk. Ze zegt dat ze eigenlijk nooit kind kon zijn. Dat is de reden dat ze behalve met vrouwen met misbruikte kinderen bezig wil zijn. “Ik wil graag ook de persoon zijn, het aanspreekpunt, die stem die ik zou willen hebben in mijn leven toen ik door alle moeilijke situaties ging. Soms word je op tijd gered maar soms is het fataal”, beschrijft ze haar ervaringen.

Litanie vertelt dat vrouwen soms een ‘schild’ optrekken. “Het moment dat je een vrouw ziet die kattig is, dan mag je weten dat er veel meer achter schuilt, dat ze veel heeft meegemaakt in haar leven en probeert zich op die manier te beschermen.”

Met haar was het niet anders. “In 2006 heb ik een vervelende situatie gehad, waarbij een familielid mij wilde verkrachten. Een ander vrouwelijk familielid beschuldigde mij ervan dat ik de persoons leven wilde vernietigen door mijn verhaal te delen over de bijna-verkrachting. De hele familie heeft mij de rug toegekeerd om hem.”

Doorzetter

Litanie besloot na de bijna-verkrachting in de politiedienst te stappen. “De eerste persoon die ik zag op het politieterrein was …