‘Als we overbelasting loslaten, kunnen we meer gaan leven’

Familieopstelling doorbreekt belastend levenspatronen

Familie is een sociaal systeem waarin mensen door verwantschap en aanverwantschap met elkaar verbonden zijn. Bij verstoring kan het ook psychische problemen veroorzaken. “Familieopstelling kan helpen om goed in het leven te kunnen staan”, zegt Rosanna Amian (59), gecertificeerd systemisch begeleidster van de Werkgroep ‘Wie Ben Ik’.

Tekst en beeld Audry Wajwakana

Bij een familieopstelling komt iemand met een hulpvraag die betrekking heeft op verstoringen die de persoon ondervindt. Dat kan zijn verstoring in partnerrelatie of in het contact met ouders of familieleden, maar ook met ziektebeelden, het niet lekker in je vel zitten, niet volop van het leven kunnen genieten. Patronen in het leven die zich lijken te herhalen. “Je hoort vaak van a libi hebi. Het leven is niet zwaar, maar wat dragen we met ons mee dat ons belast, verzwaard en blokkeert. Het zijn allemaal systemen die we met ons meedragen. Als we kijken vanuit de ziel, in plaats van onze gedachten, dan kunnen we er anders mee omgaan”, zegt Amian.

“Doordat ik aan mezelf ben gaan werken, heb ik rust in mijn leven gekregen en kan ik nu meer ontspannen door het leven gaan”Verantwoordelijkheid

Amian is het derde kind uit een gezin van zes kinderen. Haar moeder stierf toen ze acht jaar was en haar vader acht jaar daarna. Hoewel zij niet de oudste van het gezin was, was zij wel degene die verantwoordelijkheden voor de orde in het familiegezin op zich nam. “Ik was dus degene die vlees en groenten ging halen. Als ik tegen mijn oudste zus dan zei, waarom zij zich niet meer wat verantwoordelijk opstelde, zei ze: ‘ach, God heeft een zwakke en een sterke gemaakt’. Bij verjaardagen en feestdagen ben ik ook altijd degene die attentie toont, maar omgekeerd gebeurde dat zelden of niet”, zegt ze. Dat laatste maakte haar eenzaam en verdrietig.

Ze snapte niet waar haar verantwoordelijkheidsgevoel en flinkheid vandaan kwam. Ondanks dat ze er niets voor terugkreeg, bleef ze het doen. Pas toen ze rond haar dertigste wat trainingen Neuro Linguïstisch Programmeren en ook de opleiding Systemisch werken, verzorgd door Bouke de Boer van het Nederlands Trainingsinstituut voor Neuro Linguïstisch Programmeren volgde, begreep ze dat ze systemisch belast was. “Vanwege mijn moeder die heel vroeg kwam te overlijden. Vanuit mijn familiesysteem ben ik gaan ontdekken dat de vader die mij liefdevol had opgevoed niet mijn biologische vader was”, vertelt Amian.

Druppel van de oceaan

Omdat ze haar biologische vader niet kende, was die (familie)verbinding verbroken net als bij het vroege overlijden van haar moeder. Toen ze de familie van haar biologische vader zocht, kwam ze erachter dat ze van vaderslijn het oudste kind is. Het verantwoordelijkheidsgevoel en de flinkheid kon ze dus eindelijk verklaren. “Doordat ik aan mezelf ben gaan werken, heb ik rust in mijn leven gekregen en kan ik nu meer ontspannen door het leven gaan”, deelt Amian haar eigen ervaring. Door elke ziel (vader, moeder of ander familielid) een plek te geven, ontstaat er rust. “Als je dat niet doet, zal het zich generatie op generatie herhalen.”

Familieopstellingen kunnen helpen om goed in het leven te kunnen staan. “Toen ik het deed, was het niet voor mezelf, want ik ben maar een druppel van de hele oceaan. Als we overbelasting kunnen loslaten kunnen we meer gaan leven”, zegt Amian die vorige week woensdag 59 jaar is geworden. “Ik had zelf geen feest, maar heb juist een dag voor mezelf gekozen. Het is belangrijk om de ziel een plek te geven. Zowel voor mensen die leven als zij die er niet meer zijn. Ook voor abortussen en personen die suïcide hebben gepleegd.”

Het maken van een familieopstelling is een vorm van psychotherapie, geïntroduceerd door de Duitser Bert Hellinger. Zijn werkwijze wordt ook wel systemisch werken genoemd. Therapeuten proberen door middel van het opstellen van iemands systeem van herkomst, bepaalde relaties bloot te leggen tussen familieleden en knelpunten daarin te herkennen. Als dat is gebeurd, kan men proberen deze weg te nemen.

In Suriname is deze methodiek langer dan vijfentwintig jaar door Bouke de Boer geïntroduceerd. Deze methodiek gaat uit van de drie natuurwetten: ‘binding’ (met de ouders, werk, land van herkomst), ‘plek’ (in het gezin van herkomst, werk) en ‘balans’ (van geven en ontvangen). Er wordt altijd uitgegaan vanuit de vraagstelling ‘Wie ben ik?’ De methode van familieopstelling wordt ook toegepast binnen organisaties om bepaalde terugkerende conflicten te herkennen en weg te nemen. In dit geval wordt er niet gesproken van een familie-, maar van een organisatieopstelling.

Gecertificeerd

Amian is één van de negen gecertificeerde begeleiders in Suriname. Vanuit die training werd op advies van De Boer een platform opgericht. Er waren toen verschillende …

...