Albert en Xaviera

DE SNIJD / Armand Snijders

De titel boven deze column klinkt als van een nieuwe klassieker die niet zou misstaan in het rijtje van William Shakespeares ‘Romeo en Julia’ of het trieste verhaal van ‘Bonnie en Clyde’. Want als twee mensen elkaar blijven steunen en in die volhardendheid zich in de meest onmogelijke bochten wringen om vooral haar onschuld aan te tonen, dan zijn het arme Xaviera en haar keizer Albert wel.

Haar worden als de voormalig president-commissaris van de Surinaamse Langilangi Maatschappij (SLM) de duimschroeven aangedraaid in verband met de diefachtige praktijken van directeur Paul en zijn partner in crime Prenobe. En Albert, die door allerlei beschuldigingen toch al geen feilloos en onbesproken begin van zijn felbegeerde topbaan bij de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS) had, probeert al tijden háár straatje schoon te vegen en haalt daarbij alles uit de kast. Maar dat doet hij, in mijn ogen, op zo’n knullige wijze, dat het hem zélf een beetje verdacht maakt.

“Albert schuttert op zo’n knullige wijze over wat er rond Xaviera gaande is, dat het verdacht wordt“

Overigens, hij gaat zó voor haar door het vuur, dat je zou vermoeden dat er sprake is van meer dan een gewone werkrelatie, waarbij hij de baas is en zij de ondergeschikte. Natuurlijk weet ik dat daarover heel veel verhalen de ronde doen, maar die interesseren mij geen sier. Als dat zo zou zijn, dan is dat gewoon zo. ‘Leven en laten leven’ is mijn levensmotto, anders was ik wel voor een smeuïge website of gossip-blad gaan werken. Dan had ik daar de laatste jaren heel wat juicy over kunnen schrijven, getriggerd door het geheimzinnige gedoe van Albert over haar rol.

Die verhalen had ik zelfs dus kunnen aandikken tot een Romeo en Julia-achtig iets, om dan langzaam maar zeker te gaan in de richting van het Bonnie en Clyde-drama. Ik weet dat dit heel erg overdreven zou zijn, maar in de huidige tijd moeten de minder serieuze media het nu eenmaal van dergelijke verhalen hebben.

Gelukkig voor de twee schrijf ik alleen over serieuze dingen, dus dat blijft ze bespaard en daar kunnen ze ook niet boos over worden. Maar zoals gezegd, Albert schuttert op zo’n knullige wijze over wat er rond Xaviera gaande is, dat het verdacht wordt. Allereerst was daar haar onverwachte adviseursrol bij het ministerie van Bibisland. Daar kreeg het volk pas in 2023 lucht van, toen zij opeens verrees op een van de CDS, waarbij zij – enigszins op de achtergrond – naast Albert zat tijdens een werkbezoek aan Dubai.

Dat was opvallend, want doorgaans worden deze benoemingen publiekelijk bekendgemaakt. Zeker van een lid van de regering van Chan, die alle openbaarheid had beloofd (inmiddels weten we wel beter). Maar Albert had haar dus aangetrokken, ook al was haar CV niet echt florissant. En zij mocht in de hoedanigheid van adviseur mee op zijn reisjes. Daar kan je je vraagtekens bij zetten, maar zo werkt het nou eenmaal in de wereld, dus ook in Suriname.

Echter, het wordt wel interessant én een heel ander verhaal als zij haar posities (die van nu in Washington en daarvóór bij Bibisland) vooral te danken heeft aan capaciteiten die niets met het werk te maken hebben, zal ik maar zeggen. Albert beweert bij hoog en laag dat zij als adviseur bij zijn ministerie waardevol werk leverde. Maar hij gaf in de Ware Tijd ook toe dat zij “een belangrijke rol tijdens zijn campagne voor het OAS-leiderschap” speelde.

En dat is zeer opmerkelijk; het zou betekenen dat zij op kosten van de Surinaamse belastingbetaler lobbywerk heeft gedaan voor de nieuwe baan die híj nastreefde. Kijk, dat hij zelf alles in het werk moest stellen om stemmen voor zijn verkiezing voor zich te winnen, klinkt min of meer logisch. Ook al ging dat ten koste van zijn werk als minister van Suriname en gebeurde dat grotendeels op kosten van de arme Surinamers. Daar had hij tenminste de zegen voor van Chan.

Maar dat ook andere landsdienaren – in ieder geval dus Xaviera – voor dat doel werden ingezet, is nieuw en onacceptabel. Het zou heel wat anders zijn geweest als hij haar uit zijn eigen zak had betaald, maar dát heeft hij vast niet gedaan. En dat mocht allemaal van Chan, wiens regering het volk de duimschroeven aandraaide, maar zichzelf alles veroorloofde. Dat is op zijn minst verwerpelijk en zou weleens strafbaar kunnen zijn.

Ik denk dat ze in Washington de wenkbrauwen zullen fronsen over alles wat er gaande is. Vooral als ze erachter komen dat hij niet helemaal eerlijk is over de gang van zaken rond Xaviera. Althans sommige dingen wat dat betreft heeft verdraaid en wel érg voorbarige conclusies trekt door op de stoel van de rechter te gaan zitten door Xaviera vrij te pleiten.

‘De wens is de vader van de gedachte’, heb ik ooit geleerd. Albert mag die wens hebben, maar had zich daar nooit over mogen uitspreken. Zeker als OAS-baas heeft hij zijn hand daarmee overspeeld.

Het zal mij benieuwen hoe daar in Washington op wordt gereageerd. Vermoedelijk hebben ze ook binnen die organisatie een doofpot, want gedonder in de tent kunnen ze daar nu niet gebruiken. De OAS maakt momenteel een transformatie door waarbij een leider die onder vuur ligt, onwenselijk is. Zeker met de wispelturige en onvoorspelbare baas van de grootste geldschieter – Yankee-land – die argwanend mee zal kijken.

Wat daar allemaal gebeurt, is natuurlijk van ondergeschikt belang voor het lot van Xaviera. Die zal op termijn voor de groene tafel in eigen land moeten verschijnen om zich te verantwoorden en het oordeel van de rechter aan te horen. Ook al heeft ze daar weinig vertrouwen in. Veel beschuldigingen berusten volgens haar “op misverstanden, futiliteiten en politieke agenda’s”.

En ze noemt het feit dat het onderzoek inmiddels meer dan drie jaar duurt en geen duidelijk resultaat heeft opgeleverd “een schending van redelijkheid en billijkheid.” Ze voelt zich “gecriminaliseerd en publiekelijk beschadigd”, terwijl volgens het rechtssysteem iedereen onschuldig is tot het tegendeel is bewezen.

Over dat laatste heeft ze volslagen gelijk. Maar dan moet ze de rechtsgang wel ongemoeid laten. Ik wil daartoe in herinnering brengen dat Xaviera in 2020 – met haar activistenpet nog op – zei dat “het functioneren van de rechterlijke macht en het OM hoopgevend is voor de burgers van het land”.

Ze vroeg zich – ten tijde van het op handen zijnde proces tegen onder anderen Gillmore en de protesten daartegen vanuit de NDP – af waarom die partij “zo’n heisa” hierover creëerde. “Als ze weten dat hij onschuldig is, dan hebben zij niets te vrezen”, zei ze toen. En: “niemand moet op voorhand rechter komen spelen”.

Maar ja, toen zat zij nog niet in een kooi met Albert bij de OAS. Het is voor Xaviera en haar keizer te hopen dat de rechter haar story niet zo dramatisch laat eindigen als van ‘Romeo en Julia’ of ‘Bonnie en Clyde’, maar dat ze zelf voor een wat sprookjesachtiger slot zal zorgen. Surinamers zullen met spanning uitkijken naar hoe dit zich gaat ontwikkelen.

armand.snijders@gmail.com