Afgeslankt ambtenarenbestand niet ondersteund door feitelijke cijfers

door

Het afslanken van het ambtenarenbestand in Suriname is een complex en gevoelig onderwerp. Recentelijk heeft minister Stanley Raghoebarsing van Financiën en Planning aangegeven dat het bestand is teruggebracht van 49.000 naar 46.500. Het is niet de eerste keer dat er hierover wordt gerept. Het terugbrengen van het aantal ambtenaren wordt neergezet als een teken van prudent beleid en als een unieke prestatie in vergelijking met vorige regeringen, die het nooit gedurfd zouden hebben.
Echter, deze beweringen worden vaak niet ondersteund door concrete cijfers, wat de transparantie en geloofwaardigheid van het beleid in twijfel kan trekken. De ruim 2000 ambtenaren die door de zogenaamd effectieve maatregelen van de regering zijn vertrokken, zijn mogelijk degenen die met pensioen zijn gegaan, kampen met een chronische ziekte of simpelweg hebben bedankt vanwege een betere salariëring in de particuliere sector. Dat kan echter niet als een verdienste van de regering worden beschouwd, zolang het tegendeel niet kan worden aangetoond. En juist dat is de transparantie die ontbreekt.
Want terwijl er wordt gepocht over een succesvolle sanering, is het publiek geheim dat het tussen de coalitiepartijen een wedloop is van het aantrekken van lager personeel met het oog op verkiezingswinst. Niet zomaar hebben parlementariërs van de oppositie in het verleden hun bezorgdheid geuit over de steeds toenemende begrotingen van zowel het Kabinet van de President als het Kabinet van de Vicepresident. Een groot deel van de middelen is bestemd voor lonen. De concurrentie tussen de regeringspartijen lijkt dan ook meer gericht op het veiligstellen van stemmen en verkiezingswinst dan op daadwerkelijke efficiëntie en verantwoord personeelsbeleid.
Voor zij die geïnteresseerd zijn in de daadwerkelijke cijfers om tenminste een vergelijking te maken, is toegang tot informatie bij desbetreffende instanties niet makkelijk. Instituten als het Centraal Bureau Mechanische Administratie (Cebuma) en de Centrale Landsaccountantsdienst (CLAD) ressorteren beide onder het ministerie van Financiën en Planning waar Raghoebarsing de scepter zwaait. Echter, met de manier waarop het informatiesysteem van de overheid thans is ingericht, is het moeilijk betrouwbare cijfers over het ambtenarenbestand te verkrijgen. Hierdoor lijkt het alsof er een gebrek aan verantwoording is over het personeelsbeleid van de overheid.
Een van de weinige berichten hierover dateert van juni 2023, toen Cebuma van de bewindsman de opdracht kreeg om geen nieuwe ambtenaren op de betaalrol te plaatsen. Vervolgens werd in oktober 2024 aangegeven dat nieuwe ambtenaren die na de personeelsstop zijn aangenomen, geen loon ontvangen. Precies hier wringt de schoen, want hoe kreeg Cebuma in juni 2023 de opdracht geen nieuwe ambtenaren op de rol te plaatsen, om ongeveer anderhalf jaar later te zeggen dat zij die buiten de personeelstop (bekrachtigd augustus 2024) zijn aangenomen, geen loon ontvangen? Dit betekent dus dat er na de personeelstop het apparaat toch à la dol werd aangevuld.
Het afromen van het systeem is een vereiste van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en onderdeel van het economisch herstelprogramma. Echter, het IMF lijkt niet volledig op de hoogte van hoe het binnen het Surinaamse systeem, dat al jarenlang als een middel voor politieke winst dient, eraan toegaat. Nog steeds blijken personen via allerlei constructies in dienst te treden, en is er nog steeds die groep spookambtenaren die via de politiek in het bestand zijn gerold, maar in realiteit hun eigen business hebben of bij de particulier werken. Daarnaast zitten tal van ambtenaren buiten hun wil thuis (thuisgezet) vanwege politieke verschillen. Al deze personen worden nog altijd door de overheid betaald.
Wil minister Raghoebarsing de samenleving dus doen geloven dat het bestand is afgeslankt, dan dient hij ook te vertellen wie thuis is gezet en wie spookambtenaar is. Maar of de bewindsman daarin zal slagen, is maar de vraag. Omdat dan ook aan het licht komt dat de inkomsten van de overheid in een bodemloze put verdwijnen; één die zelf door de politiek wordt gecreëerd. Samenvattend betekent dit dat de beweringen van de regering over het afschalen van het ambtenarenbestand met een kritische blik bekeken moeten worden, gezien de politieke motieven en het gebrek aan transparantie en verantwoording.