Advocaat Naarendorp: ‘Buiten spel zetten Sasur nadelig voor Surinaamse muziek-culturele ontwikkeling’

Stichting Auteursrechten Suriname (Sasur) kan niet functioneren als onafhankelijke autoriteit die opkomt en bemiddelt tussen makers en gebruikers van muziekwerken in Suriname. Dit is onmogelijk sinds er in 2015 een wijziging is gekomen in de auteursrechtenwet van 1913. Volgens directeur Prem Ramlal van Sasur en ook advocaat Edward Naarendorp van de stichting is hiermee de muziek-culturele ontwikkeling van Suriname gestremd. Hierdoor is ‘een behoorlijk nadeel’ ontstaan bij bescherming van het intellectueel eigendomsrecht van componisten en andere auteurs.
Tekst Wilfred Leeuwin

Beeld dWT archief
Vóór de wetswijziging had Sasur, na een lange periode van voorbereiding, de vereiste toestemming van het ministerie van Justitie en Politie gekregen om als stichting te werken. Sasur had hiertoe moeten voldoen aan diverse voorwaarden, zoals het instellen van een raad van toezicht. De stichting kon met name bemiddelen voor bij haar geregistreerde makers/componisten van muziekwerken. Aan hen werd op basis van internationale standaarden, bij het gebruiken van hun muziek, dat een intellectueel eigendom is, auteursrecht betaald.

“Volgens Naarendorp en Ramlal hebben de ‘gratis gebruikers’, zoals mediabedrijven en individuen, de toenmalige beleidsmakers zover gekregen de wet te veranderen, met als enig doel, Sasur buiten spel te zetten“

Sasur buiten spel zetten
Naarendorp: “Die ordening van de muziekindustrie was gebruikers van muziekwerken, in het verkeerde keelgat geschoten, omdat voortaan betaald moest worden, terwijl het gratis gebruik van andermans werk, een gewoonte was geworden. Maar betalen is niet de meest gewilde activiteit van mensen die willen verdienen”, zegt Naarendorp.
Volgens hem en ook Ramlal hebben de ‘gratis gebruikers’, zoals mediabedrijven en individuen, de toenmalige beleidsmakers zover gekregen de wet te veranderen, met als enig doel, Sasur buiten spel te zetten. “Die operatie is geslaagd en zij konden weer gratis andersmans werk gebruiken, terwijl in de meeste andere landen betaald zou moeten worden”, zegt Naarendorp. Hij en Ramlal noemen de wetswijziging strijdig met internationale verdragen en wat gangbaar is.
Verbeteren, niet ‘killen’
Sasur voldeed volgens het tweetal aan alle eisen. Toch bepaalde De Nationale Assemblee samen met de toenmalige regering dat makers (componisten) van muziekwerken die in aanmerking willen komen voor bescherming van hun muziekwerken en daar rechten aan willen ontlenen, zich eerst moeten registreren. Dat zou moeten gebeuren bij het ‘Bureau Intellectuele Eigendommen’ van het ministerie van Handel en Industrie, nu ministerie van Economische Zaken, Ondernemerschap en Technologische Innovatie.
Ramlal: “Dit is in strijd met de internationale wetgeving, omdat auteursrechten en het eigendom niet pas ontstaan wanneer de maker zich registreert bij de overheid. Er is voor de overheid hierin geen rol. Dit recht ontleen je niet door je te registreren bij de overheid.” Met de wetswijziging wordt niet langer volgens de internationale standaarden het tarief bepaald voor het gebruik van muziekwerken, maar het wordt gedaan door het Bureau Intellectuele Eigendommen’.
De wijziging beperkt en ontneemt de makers van muziekwerken rechten die zij via Sasur kregen omdat de organisatie wederkerig overeenkomsten heeft met buitenlandse zusterorganisaties. Sasur is met die samenwerking niet slechts de bewaker en vertegenwoordiger van Surinaamse – maar ook van buitenlandse muziekwerken, en dus van een internationaal muziek repertoire.
“De mensen die gezorgd hebben voor de wijziging zijn zich totaal niet bewust van de schadelijke impact voor de auteurs en de ontwikkeling van de muziekindustrie in Suriname. Als er bezwaren zijn tegen Sasur moet men verbeteren en niet ‘killen’”, zegt Naarendorp.
Sinds de wijziging is het ook voor het Bureau Intellectuele Eigendommen niet mogelijk zijn werk te doen, omdat volgens Naarendorp en Ramlal aanvullende wetgeving en staatsbesluiten gemaakt moeten worden. De Ware Tijd heeft gedurende een week enkele keren tevergeefs geprobeerd telefonisch contact te krijgen met het Bureau. Op zijn website staat dat op dit moment alleen handelsmerken worden geregistreerd.

“De mensen die gezorgd hebben voor de wijziging zijn zich totaal niet bewust van de schadelijke impact voor de auteurs en de ontwikkeling van de Surinaamse muziekindustrie”
Advocaat Edward Naarendorp
Proces en toetsing
De baithak gana schrijver van muziekwerken en zanger Vidjai Malaha (Tulsi), is een van de bij Sasur geregistreerde auteurs die momenteel in een proces is verwikkeld. Hij heeft namelijk gemerkt dat zijn werk is overgenomen door een Surinaamse muziekformatie die het als intellectueel eigendom claimt. Naar zijn zeggen kon door de gebrekkige wetgeving en andere oorzaken het Bureau Intellectuele Eigendommen’ niets voor hem doen en ook de politie kon hem in eerste instantie niet helpen.
Op advies van Sasur schreef hij het Openbaar Ministerie, dat hem onlangs per brief meedeelde dat hij toch weer aangifte zal moeten doen op het politiebureau van zijn ressort. Dit heeft hij vrijdag gedaan. De politie deelde hem mee te zullen onderzoeken of hier sprake is van een strafrechtelijke of civielrechtelijke kwestie.
Ramlal zegt dat dit slechts een van de gevallen is waarmee makers van muziekwerken te maken …

...