Advocaat Hugo Essed: ‘Stop juridisering aanbestedingsconflict en kies voor schikking’

door

door Ivan Cairo

PARAMARIBO — Advocaat Hugo Essed waarschuwt dat het slepende aanbestedingsconflict rond het door de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) gefinancierde wegenproject Van ’t Hogerhuysstraat-Slangenhoutstraat niet verder moet worden ‘verjuridiseerd’. Volgens hem leidt voortzetting van de juridische strijd onvermijdelijk tot vertraging, hogere kosten en uiteindelijk een rekening voor de belastingbetaler, terwijl de weggebruikers de dupe worden.

Op vragen van de Ware Tijd reageert Essed op basis van berichtgeving in de pers, zonder documenten die hebben te maken met deze kwestie te hebben ingezien. Hij stelt dat IDB-leningen vallen onder specifieke verdragen en bepalingen uit de leningsovereenkomst. Daarin kan zijn vastgelegd dat het Surinaamse recht geheel of gedeeltelijk niet van toepassing is en dat de Surinaamse rechter onbevoegd is. De exacte afspraken tussen Suriname en de IDB op dit stuk zijn hem niet bekend.

“Suriname is gebaat bij een transparante markt en onpartijdige besluitvorming, in plaats van onderling gekissebis en op groepsbelangen gerichte strategieën”Hugo Essed

Nu de staat zijn hoger beroep heeft ingetrokken in de zaak die door aannemingsbedrijf Baitali was aangespannen, moet hij het vonnis van de rechter uitvoeren. Dat vonnis verplicht de overheid volgens Essed niet om het werk aan Baitali te gunnen, maar om het bod opnieuw te beoordelen aan de hand van de aanbestedingsdocumenten en de IDB-regels.

Een negatieve herbeoordeling zou verlies voor Baitali betekenen, een positieve voor Kuldipsingh, maar in beide gevallen dreigen nieuwe rechtszaken. Essed pleit daarom voor een schikking onder leiding van minister Stephen Tsang van Openbare Werken en Ruimtelijke Ordening, “uiteraard met inachtneming van de IDB-regels”, om verdere vertraging en schade te voorkomen.

Waarschuwing IDB

In een brief van 1 augustus aan Tsang wijst de IDB erop dat elke substantiële wijziging of annulering van een door haar gefinancierd contract vooraf schriftelijk moet worden goedgekeurd. Zonder die instemming worden de uitgaven in verband met het project ongeschikt voor financiering.

De bank beschrijft vervolgens twee mogelijke scenario’s. In het eerste scenario kiest het ministerie voor een herbeoordeling van het bod. Volgens de IDB is dit binnen de soevereine bevoegdheid van het ministerie, maar een nieuw contract na herbeoordeling zou niet meer in aanmerking komen voor financiering.

In het tweede scenario wordt verdergegaan met de al aangewezen aannemer, waarmee men binnen de IDB-voorwaarden blijft. Ook worden claims wegens contractbreuk voorkomen en kan de uitvoering nog in het derde kwartaal van 2025 starten.

Protest Baitali

Het blijkt dat Baitali ook bij de IDB had geprotesteerd over het verloop van het aanbestedingsproces. Echter, de bank is inhoudelijk nooit op deze klacht ingegaan. Integendeel, binnen 24 uur na ontvangst van de klacht van Baitali stuurde de IDB een brief naar Kuldipsingh Infra dat zij in aanmerking komt voor de gunning.

Op dat moment waren tussen de staat Suriname, Kuldipsingh Infra en de IDB nog geen contracten of overeenkomsten ondertekend. Kort daarna spande Baitali een kort geding aan tegen het ministerie van Openbare Werken en de staat Suriname over de gang van zaken.

De IDB dringt er in haar brief verder op aan om de aanbesteding voor het volgende werkpakket, Lot 3, zo snel mogelijk te starten. Dit moet verloren tijd inhalen en nieuwe kansen voor concurrentie creëren.

Surinaams recht respecteren

Essed zegt dat Suriname, met het oog op de grote infrastructuurinvesteringen die op stapel staan, gebaat is bij een transparante markt en onpartijdige besluitvorming, in plaats van “onderling gekissebis en op groepsbelangen gerichte strategieën”.

De Algemene Aannemersvereniging (AAV) mengt zich in de discussie en stelt in een verklaring dat het recht altijd moet worden gerespecteerd, ook bij grote projecten. De vereniging maakt zich zorgen over hoe is omgegaan met de uitspraak van 10 juli 2025, waarin kantonrechter Deborah Haakmat-Sniphout oordeelde dat de aanbesteding voor het traject Van ’t Hogerhuysstraat-Slangenhoutstraat niet correct verliep.

Volgens de AAV zegt de IDB dat de uitspraak geen invloed heeft omdat het project op 28 maart 2025 al zou zijn ‘afgerond’. De vereniging betwist dit en wijst erop dat er geen definitief contract is, slechts een ‘Letter of Acceptance’ die pas tot een contract leidt als aan voorwaarden wordt voldaan. Wordt deze ingetrokken, dan is er juridisch geen geldig contract.

De AAV hekelt ook dat buitenlandse bedrijven vaak worden bevoordeeld, betaald krijgen in Amerikaanse dollars, terwijl lokale bedrijven Surinaamse dollars ontvangen. Dit zou tot oneerlijke concurrentie leiden en Surinaamse bedrijven benadelen.

De vereniging roept op tot respect voor de Surinaamse wet en rechterlijke uitspraken, eerlijke kansen voor alle aannemers en een kritische blik op hoe internationale banken en instellingen omgaan met aanbestedingen in Suriname. “Goed bestuur betekent dat we doen wat juist is, ook als dat moeilijk is. Het recht mag nooit worden genegeerd om sneller geld te krijgen”, aldus het AAV-bestuur.