Aartsbisschop van Canterbury onder vuur na kritisch misbruikrapport

door

De druk op Justin Welby, de aartsbisschop van Canterbury en hoogste geestelijke van de Anglicaanse Kerk, neemt toe. De bisschop van Newcastle heeft hem opgeroepen om af te treden naar aanleiding van een vernietigend rapport. Onafhankelijk onderzoek onthult dat de kerkleiding naliet om de politie in te schakelen in een zaak rond een kindermisbruiker.
De kerk, met wereldwijd vele tientallen miljoenen gelovigen, had zelf opdracht gegeven tot het onderzoek. Het rapport, dat vorige week werd gepubliceerd, telt 251 pagina’s en schetst het beeld van een doofpotaffaire.
Op verschillende niveaus is de veronderstelde serieverkrachter John Smyth een hand boven het hoofd gehouden. Hij was actief als vrijwilliger bij de Anglicaanse Kerk en zou ruim honderd jongens en mannen hebben misbruikt.
Toen toenmalige kerkleiders in de jaren 80 hoorden over het misbruik, werd dat binnenskamers gehouden. Smyth zou zijn aangespoord om het Verenigd Koninkrijk te verlaten en naar Afrika te gaan. Eerst in Zimbabwe en vervolgens in Zuid-Afrika bleef hij zich vergrijpen aan jongens. Smyth overleed in 2018 en is nooit veroordeeld.
Excuses aangebodenNa de publicatie van het rapport heeft Welby als hoogste geestelijk leider van de Anglicaanse Kerk excuses aangeboden voor het schandaal. Hij bevestigde dat “veel mensen die er volledig bewust van waren” de zaak hebben verhuld. De aartsbisschop stelt dat er allerlei maatregelen zijn genomen om te voorkomen dat zoiets nog eens kan gebeuren.
“Ik heb persoonlijk gefaald om ervoor te zorgen dat de verschrikkelijke tragedie doortastend is onderzocht”, erkent de aartsbisschop in een verklaring. In 2013, een jaar na zijn aantreden, kreeg Welby te horen van het misbruikschandaal en “kan en had” dat moeten melden bij de autoriteiten, aldus de onderzoekers.
Online petitieEnkele leden van de Generale Synode, oftewel het bestuur van de kerkgemeenschap, zijn een petitie begonnen om Welby per direct te laten aftreden. De bestuurders roepen op tot verandering in naam van de tientallen slachtoffers en “om bestwil van de Kerk”. De petitie is online ruim 6000 keer ondertekend.
“Ik denk dat mensen zich terecht afvragen: kunnen we er echt in vertrouwen dat de Kerk van Engeland ons veilig houdt? En ik denk dat het antwoord op dit moment ‘nee’ is”, zegt de bisschop van Newcastle, Helen-Ann Hartley, vandaag in een interview met de BBC.
Kritiek en steunHartley is de hoogstgeplaatste geestelijke die zich openlijk tegen de aartsbisschop heeft gekeerd. Binnen de kerkleiding klinkt ook steun voor Welby. Zijn voorstanders vinden dat hij onterecht als zondebok is bestempeld.
Het schandaal binnen de Anglicaanse Kerk is geen losstaand incident. Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat misbruik decennialang wijdverspreid was in christelijke kerken. Zo concludeerden onderzoekers in Frankrijk dat er tussen 1950 en 2020 naar schatting 330.000 kinderen seksueel binnen de Rooms-Katholieke Kerk waren misbruikt door bijvoorbeeld priesters en geestelijken.