Aanbestedingen en integriteit: VHP’ers, geef een proteststem en stem niet op de lijsttrekker van uw partij

In een week tijd zijn wij geconfronteerd met verschillende aanbestedingskwesties: de rehabilitatie rondom de nieuw aangelegde brug aan de Saramaccadoorsteek (US$ 23 miljoen), de wegstrekking Apoera–Southdrain (US$ 43 miljoen) en het bouwrijp maken van kavels te Jarikaba (US$ 23,5 miljoen). In totaal gaat het om circa US$ 90 miljoen.
Bij een openbare aanbesteding is het de bedoeling om deze in de openbaarheid te houden, zodat zoveel mogelijk inschrijvers zich kunnen aanmelden. Dit biedt de mogelijkheid een weloverwogen keuze te maken op basis van prijs, kwaliteit en voorwaarden. Zeker wanneer gemeenschapsgeld wordt besteed, wordt verwacht dat dit zo zorgvuldig mogelijk gebeurt, met maximaal resultaat voor de samenleving.
Over het nut, de noodzaak en de timing van de besteding van deze circa US$ 90 miljoen kunnen de meningen uiteenlopen. De rehabilitatie rondom de nieuw aangelegde brug, waar dagelijks tienduizenden burgers gebruik van maken, is goed te verdedigen. Maar in een land dat uit een diepe crisis komt en waar er tekorten zijn op essentiële fronten, is het de vraag of de besteding van ongeveer US$ 65 miljoen aan de weg naar Apoera en de verkaveling te Jarikaba op dit moment noodzakelijk is. Het draait om het stellen van de juiste prioriteiten.
Uitgelicht: aanbesteding wegstrekking Apoera–SouthdrainDeze gunning, ter waarde van ongeveer US$ 43 miljoen (US$ 42.979.714,29), zou niet conform de vigerende wettelijke bepalingen zijn verlopen.
De Aannemingsmaatschappij Baitali N.V. (AMB) verdient in dit kader een groot compliment voor het feit dat zij de gang naar de rechter heeft gemaakt en de zaak niet via achterkamertjes heeft willen oplossen. Er mag worden uitgegaan van een rechtvaardige beoordeling door de rechterlijke macht. Er zal recht worden gesproken in een aanbestedingskwestie, wat de rechtsontwikkeling in Suriname op dit gebied ten goede zal komen. Uit krantenberichten blijkt bovendien dat er een strafklacht is ingediend.
Voortaan zullen autoriteiten tien keer nadenken voordat zij projecten naar eigen inzicht aanbesteden of helemaal niet aanbesteden en de Aanbestedingswet naast zich neerleggen. Die wet bestaat niet voor niets: zij is bedoeld om processen ordentelijk te laten verlopen en de kans op corruptie te minimaliseren. Wie deze wet negeert, loopt het risico op corruptieve handelingen – een vorm van grove nalatigheid. Daarnaast handelt een autoriteit daarmee in strijd met de Anti-Corruptiewet, wat strafbaar is.
Ter herinnering: machtswellustelingen en pajongwaaiers als Hoefdraad, Vaseur, Kromosoeto en Van Trikt hebben allen handelingen gepleegd die door de strafrechter als strafwaardig zijn beoordeeld. Laat dit een waarschuwing zijn aan alle betrokkenen: met gemeenschapsgeld knoeien is mogelijk, maar de strafrechter is genadeloos.
PublicatieplichtArtikel 4 lid 1 van het Aanbestedingsreglement voor Werken in Suriname 1996 (AWS 1996):Een aanbesteder maakt het voornemen om een werk openbaar aan te besteden ten minste 42 dagen voor het tijdstip van aanbesteding bekend in het Advertentieblad van de Republiek Suriname of in een landelijk verspreid dagblad. Hij kan voorts dit voornemen op andere wijze bekendmaken.
De wetgever heeft minimale publicatie-eisen gesteld voor aanbestedingen, zoals publicatie in een landelijk dagblad met een oplage van duizenden per dag.
Indien men ervoor kiest om het voornemen op een andere wijze bekend te maken, dan moet deze wijze een groter bereik hebben dan de optelsom van de minimale wettelijke eisen. Het kan geenszins de bedoeling van de wetgever zijn geweest om ruimte te laten voor een minder doeltreffende wijze van bekendmaking, of een wijze met een besloten karakter, die daardoor de eis van openbaarheid ondermijnt.
Het ministerie van LVV heeft de aanbesteding gepubliceerd op haar Facebookpagina. Dit riekt naar een vorm van publicatie die juist niet met grote openbaarheid moest geschieden. Het lijkt erop dat minister Sewdien gehoopt heeft dat zo min mogelijk aannemers kennis zouden nemen van deze publicatie op de Facebookpagina van het ministerie van LVV.
De aanbesteding is gepubliceerd op 25 februari 2025. De inschrijvingsdatum is gesteld op 10 maart 2025 (zoals te lezen in bijlage 1). Tussen de publicatiedatum en de inschrijvingsdatum zitten slechts 13 dagen, terwijl de wet overduidelijk stelt dat de termijn 42 dagen dient te zijn (zie vetgedrukte deel van het eerdergenoemde artikel). Wat is hier niet te begrijpen? Deze termijn is er niet voor niets: het algemeen belang vereist dat zoveel mogelijk ruchtbaarheid wordt gegeven aan de aanbesteding.
Het lijkt erop dat Sewdien deze termijn bewust zo kort mogelijk heeft gehouden, om anderen uit te sluiten van deelname en om zo min mogelijk ruchtbaarheid te geven aan deze aanbesteding. Hij heeft alle schijn tegen zich. AMB (Baitali) heeft minister Sewdien in haar schrijven d.d. 19 maart 2024 uitdrukkelijk schriftelijk hierop gewezen. Desondanks heeft Sewdien alles doorgezet, hetgeen duidt op opzet. Hij acht zich ongenaakbaar, want hij heeft de ‘backing’ van het ‘Lelydorpkartel’ en de VHP-voorzitter, tevens president van Suriname.
Tweede foutArtikel 5 lid 2 van het Aanbestedingsreglement voor Werken in Suriname 1996 (AWS 1996):Het bestek dient vanaf de datum van bekendmaking, bedoeld in artikel 4, eerste lid, tot het …

...