Duidelijkheid over monetaire reserves

door

Er schijnt in Suriname consensus te zijn over de monetaire reserves die goed op peil zijn. Suriname heeft ook te maken met staatsschulden die zijn afgenomen, maar nog steeds bestaan. Opvallend is dat deze regering er niet over praat, waarschijnlijk omdat de bron van die schulden ligt in de regeerperiode 2015-2020. Er is een discussie ontstaan over de monetaire reserves en de rol die het zal spelen bij het bewaken van de stabiliteit van de Surinaamse munt. Er is meer dan het minimum aan monetaire reserves. 

Het monetair beleid zou op sommige punten goed zijn, maar aan de basis van de economie is niet veel veranderd. Nu wordt ook beweerd dat het niet gelegen heeft aan het beleid, maar aan de manier waarop is geregeerd. De monetaire reserves zijn in Suriname gestegen naar 7.5 maanden importdekking. De nieuwe regering zal dus niet uit kunnen gaan van een lege staatskas. 

Maar, wat is de waarde nu van de monetaire reserves? Internationale reserves zijn de hoeveelheden muntreserves, goudreserves, speciale trekkingsrechten en IMF-reserveposities die de Centrale Bank en monetaire overheid van een land in voorraad heeft. Vaak wordt ook de term valutareserves gebruikt, maar dit is alleen de muntreserve. In Suriname zullen de monetaire reserves waarschijnlijk een combinatie zijn van muntreserves en goudreserves. Daarvan gaan we uit, omdat Suriname rijk is aan goud en dat exporteert. In Suriname zijn ooit goudreserves verkocht en waren ze niet meer onderdeel van de monetaire reserves. 

Het hebben van grote internationale reserves kan de overheid van een land in staat stellen de wisselkoersen te bepalen, meestal met het doel de economische omstandigheden van het eigen land te verbeteren. In theorie kan het manipuleren van de wisselkoersen deze buitenlandse valuta een stabiliteit gelijk aan de goudstandaard opleveren. In de praktijk blijkt dit echter lastig. Er zijn kosten verbonden aan het verkrijgen en behouden van grote internationale reserves. 

Veranderingen in de wisselkoersen kunnen het aanleggen van reserves bemoeilijken of vergemakkelijken. Zo heeft de Volksrepubliek China een grote reserve Amerikaanse dollars. Als de dollar een zwakke positie krijgt op de beurs, vermindert dit de waarde van deze reservevoorraad. Dat geldt dus min of meer ook voor Suriname. Eind 2007 bestond 63,9% van de buitenlandse valuta-reserves in de wereld uit dollars, en 26,5% uit euro’s. 

De Surinaamse internationale reserve is zeer schraal en fragiel: 1.5 miljard US dollar. De goud- en deviezenvoorraad of valutareserve zijn de gecumuleerde overschotten op de betalingsbalans van een land. Als er vaste wisselkoersen zijn, zal in zo’n geval de Centrale Bank van dit land moeten ingrijpen, die moet dan immers voor evenwicht zorgen. Suriname heeft geen vaste wisselkoersen. Onze Centrale Bank heeft ook een zeer marginale inbreng. Een Centrale Bank kan dan buitenlandse valuta aankopen, waardoor de koers van buitenlandse valuta stijgt ten opzichte van de eigen munt. Of de Centrale Bank kan de rente laten dalen, waardoor het aanhouden van deposito’s of spaarrekeningen in het eigen land onaantrekkelijker wordt voor buitenlandse spaarders en zij zullen uitwijken naar landen met een hogere rentestand. De uitkomst van beide maatregelen zal zijn, dat het vraagoverschot verdwijnt en er evenwicht op de valutamarkt ontstaat. 

De vreemde valuta die opgekocht zijn door de Centrale Bank, vergroten de goud- en deviezenvoorraad. Tegenwoordig is de term valutareserve meer in zwang. Bij aanhoudende betalingsbalans overschotten kan besloten worden de eigen munt te revalueren, en pas weer in te grijpen als de wisselkoers de hogere waarde bereikt. Hierdoor houdt de munt blijvend een hogere wisselkoers. 

De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) gaf eerder aan dat het een volstrekt onware bewering was dat de monetaire reserves leeg waren. De VES gaf aan dat de bruto monetaire reserves per medio 2020 US$ 527.5 miljoen bedroegen, het was geen nul. De monetaire reserve van een land is een belangrijke economische grootheid, gaf de VES aan. De omvang geeft vertrouwen in de externe waarde (wisselkoers) van de lokale munt (de SRD) en het vermogen tot import van goederen en diensten en aflossing van buitenlandse schulden, dus kredietwaardigheid. 

De monetaire reserve is opgebouwd uit goud, trekkingsrechten (SDR) van het IMF en vreemde valuta van ingezetenen, en is te volgen via de Weekstaat van de Centrale Bank van Suriname. De vreemde valutategoeden van de Surinaamse burgers in de monetaire reserve zijn de verplichte vreemde valuta kasreserves die banken overwegend bij de CBvS aanhouden. Nu is dit kasreservepercentage 50% van alle vreemde valutategoeden die burgers bij primaire  banken aanhouden. De vreemde valuta kasreserve onder beheer van de CBvS is onderdeel van de monetaire reserve, hetgeen voor verwarring kan zorgen. Het is beter deze uit de monetaire reserveberekening te laten want het is geld van de Surinaamse bedrijven en burgers en niet beschikbaar voor de import van goederen en diensten.

Door deze ‘onduidelijkheid’ kon een toenmalige governor in de periode van de regering Bouterse meer dan US$ 100 miljoen wegmaken uit de kasreserve van de hardwerkende burgers, schreef de VES eerder. In de volksmond wordt gezegd dat het geld beschikbaar was gesteld aan de regering voor de import van aardappelen en uien, terwijl de CBvS onbevoegd was om beschikkingsmacht over deze gelden uit te oefenen voor de import van goederen. De gelden moesten monetair bezien in principe bevroren worden. 

Het is zaak dat de Centrale Bank duidelijkheid geeft over de staat van de monetaire reserves en rust ook blijft bewaren in de Surinaamse economie.