door Ivan Cairo
PARAMARIBO — De mensenrechtensituatie in Suriname is ten opzichte van het jaar daarvoor in 2024 nauwelijks veranderd. Zo blijkt uit het jaarlijkse mensenrapport van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, dat deze week is uitgekomen.
Suriname begon 2024 met een grondwettelijk kader dat fundamentele rechten belooft: vrijheid van meningsuiting, eerlijke rechtsgang, het recht om zich te organiseren en wettelijke bescherming voor vluchtelingen. Maar achter de letter van de wet schuilt een complexere werkelijkheid, gekenmerkt door aanhoudende beschuldigingen van misbruik, druk op de pers, kwetsbare asielprocedures en gebrekkige handhaving van werknemersrechten.
“Looninbreuken werden ‘in vrijwel alle sectoren’ gemeld en sommige werkgevers gebruikten tijdelijke contracten om verplichtingen te omzeilen”
Persvrijheid
Persvrijheid blijft één van de meest zichtbare knelpunten in Suriname. De Grondwet garandeert deze, maar journalisten zeggen dat de werkelijkheid wordt beperkt door selectieve toegang tot functionarissen, uitnodigingen voor persbijeenkomsten die niet doorgaan en het risico van smaad- of lasterzaken aangespannen door hooggeplaatste politici.
In 2024 werden deze uitdagingen versterkt door online aanvallen: hackpogingen en gecoördineerde massale rapportageacties die tijdelijk het bereik van nieuwsmedia verminderden. Een sprekend voorbeeld was de blokkade van Starnieuws op Facebook. Hierdoor kon het medium een maand lang geen livestreams kon uitzenden; een illustratie van hoe één platformbeslissing een belangrijke nieuwsbron kan stilleggen.
Ernstige zorgen
Het asielsysteem van het land bestaat vrijwel volledig, dankzij samenwerking met het VN-Vluchtelingenagentschap (UNHCR). Hoewel de Surinaamse wet voorziet in de mogelijkheid tot het verlenen van vluchtelingenstatus, wordt de daadwerkelijke registratie van asielzoekers uitgevoerd door UNHCR en niet door een gespecialiseerde staatsinstantie. Deze constructie biedt weliswaar enige bescherming, maar legt ook een afhankelijkheid van externe capaciteit bloot, waardoor vluchtelingen geen duidelijke nationale procedure hebben voor integratie of een pad naar burgerschap.
Mensenrechtenwaarnemers merken op dat er in 2024 geen meldingen waren van buitengerechtelijke executies door staatsagenten, maar ernstige zorgen over mishandeling bleven bestaan. Politie, cipiers en andere veiligheidsfunctionarissen werden strafrechtelijk vervolgd in verband met vermeende mishandelingen van arrestanten. Dergelijke vervolgingen zijn een signaal van verantwoording, maar de rechtsgang verloopt traag; een weerspiegeling van bredere gerechtelijke achterstanden die voorlopige hechtenis vaak maanden- of jarenlang verlengen. Deze week zijn in deze kwestie vonnissen uitgesproken, waarbij een aantal verdachten tot voorwaardelijke gevangenisstraffen zijn veroordeeld. Twee werden vrijgesproken.
Arbeidsrecht en huwbare leeftijd
Werknemersrechten vormen een ander terrein waar wetgeving de praktijk voorbijstreeft. Vakbonden zijn wettelijk beschermd tegen anti-vakbondsdiscriminatie en hebben het recht om collectief te onderhandelen, maar de handhaving is ongelijk. Looninbreuken werden ‘in vrijwel alle sectoren’ gemeld en sommige werkgevers gebruikten tijdelijke contracten om verplichtingen te omzeilen. Het toezicht op arbeidsveiligheid kampt met een tekort aan inspecteurs, waardoor risicovolle sectoren zoals de mijnbouw gevoelig blijven voor dodelijke ongevallen zonder voldoende preventieve maatregelen.
Zelfs waar vooruitgang wordt geboekt, verloopt de weg hobbelig. In augustus verhoogde het parlement de wettelijke huwelijksleeftijd naar achttien jaar voor zowel jongens als meisjes, in lijn met internationale standaarden en ter sluiting van een maas in de wet die huwelijken van jongeren met ouderlijke toestemming toeliet. Toch zal deze verandering publieke voorlichting en zorgvuldige handhaving vereisen om meer te zijn dan slechts een wetswijziging op papier.
Ongelijke vertaling rechten
Het jaar bracht ook de schaduw van oude misstanden terug. Voormalig president Dési Bouterse, in 2019 veroordeeld voor zijn rol in de Decembermoorden van 1982 en veroordeeld tot twintig0 jaar gevangenisstraf, meldde zich in januari niet bij de autoriteiten. Aan het einde van het jaar was hij nog steeds voortvluchtig en stond hij gesignaleerd op een Interpol Red Notice – een herinnering dat zelfs decennia oude misdaden het nationale geweten blijven achtervolgen.
Suriname’s uitdaging ligt niet in het ontbreken van rechten in de wet, maar in de ongelijke vertaling van die rechten naar de dagelijkse werkelijkheid. Terwijl het land ‘op weg gaat naar 2025’, zal de toets zijn of verantwoordingszaken worden afgerond, journalisten zonder inmenging kunnen werken, vluchtelingen binnen nationale systemen bescherming vinden en werknemers hun rechten kunnen opeisen zonder angst. De kaders zijn aanwezig; de vraag is of ook de wil – en de capaciteit – om deze te handhaven zal volgen.
- Bouw nieuwe DNA-vergaderzaal tijdelijk stilgelegd..
- Tiener ingesloten wegens oplichting en verduistering..
- Rudy Eugene Eijndhoven (69) Paramaribo 9-8-2025..
- Maandelijks overleg korpsleiding en politiebond..
- VS-mensenrechtenrapport Suriname 2024: Rechten op papier, k…..
- Hoofd Examenbureau roept op tot rust en focus voor 1200 AVO…..
- ‘Ik ben in mijn goede naam en eer aangetast’, zegt Gangabis…..
- DNA keurt Begroting 2025 goed..
- Robinhood-trainer Gödeken: ‘We weten wat de kansen en bedre…..
- Begroting 2025 met algemene 41 stemmen aangenomen..
- Begroting 2025 met algemene 41 stemmen aangenomen..
- ‘Economische Zaken vervult een ondersteunende en faciliëren…..
- Digitalisering en preventie centraal in nieuwe gezondheidsa…..
- Currie: ‘Oplossing lerarentekort middelbaar onderwijs vergt…..
- Vijftienjarige leerling Mulo Hockeystraat stapt uit het lev…..
- Minister Bouva roept op: ‘gebruik de juiste landkaart van S…..
- Bewoners Wanica in verzet tegen vestiging Gold Grams..
- SBF-dialoog hervorming pensioenstelsel: ‘Van vallen naar op…..
- Noersalim zal misstanden op LVV streng aanpakken..
- Update: Tiener springt van brug.
- Veehoudersbond wenst snelle import melkkoeien uit Brazilië..